Ο νόμος για την Τεχνητή Νοημοσύνη βάζει «φωτιά» στην Ευρώπη – Κραυγή αγωνίας από τους CEOs, πιέσεις στην Φον ντερ Λάιεν
- 03/07/2025, 11:39
- SHARE

Σημαντικές πιέσεις δέχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ό,τι αφορά την εμβληματική της νομοθεσία για την τεχνητή νοημοσύνη (AI Act), καθώς κορυφαία στελέχη μεγάλων ευρωπαϊκών ομίλων, μεταξύ των οποίων οι Airbus και BNP Paribas, ζητούν από τις Βρυξέλλες να «παγώσουν» την εφαρμογή της για δύο χρόνια, προειδοποιώντας πως οι πολύπλοκοι και αλληλεπικαλυπτόμενοι κανόνες θέτουν σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στον παγκόσμιο αγώνα για την AI.
Σε ανοικτή επιστολή προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, οι επικεφαλής 44 μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών αναφέρουν ότι οι κανόνες του AI Act απειλούν όχι μόνο την ανάπτυξη ευρωπαϊκών «πρωταθλητών» στον κλάδο, αλλά και τη δυνατότητα όλων των βιομηχανιών να αξιοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη στην κλίμακα που απαιτεί ο παγκόσμιος ανταγωνισμός. Ανάμεσα στους συνυπογράφοντες βρίσκονται οι CEOs του γαλλικού ομίλου Carrefour και της ολλανδικής Philips.
Η επιστολή αποτελεί την πιο πρόσφατη κίνηση έντονου lobbying που δέχονται οι Βρυξέλλες, καθώς η Ε.Ε. προσπαθεί να ολοκληρώσει έναν νέο, πιο ήπιο κώδικα (code of practice) που θα καθοδηγεί τις εταιρείες AI ως προς την εφαρμογή του νόμου. Ο κώδικας, που αφορά ισχυρά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης όπως τα Gemini της Google, Llama της Meta και GPT-4 της OpenAI, καθυστερεί ήδη να δημοσιευθεί και αναμένεται να «χαλαρώσει» σε σχέση με τις αρχικές διατάξεις.
Η Henna Virkkunen, επικεφαλής για τον ψηφιακό τομέα της Ε.Ε., δήλωσε τη Δευτέρα ότι η Επιτροπή ολοκληρώνει τις εργασίες για τον κώδικα πρακτικής, ώστε να δημοσιευθεί πριν τον Αύγουστο, οπότε και τίθεται πλήρως σε εφαρμογή το AI Act. Παράλληλα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξετάζουν πώς θα απλοποιήσουν το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της νομοθεσίας, καθώς αν και η πράξη τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 2023, πολλές από τις διατάξεις της θα αρχίσουν να εφαρμόζονται σταδιακά τα επόμενα χρόνια.
«Πρόκειται για κλασική περίπτωση “ρυθμιστικής υστερίας”, που αγνοεί το σημαντικότερο για τη βιομηχανία: τη νομική βεβαιότητα», δήλωσε ο Patrick Van Eecke, συμπρόεδρος του τομέα κυβερνοασφάλειας και προστασίας δεδομένων της νομικής εταιρείας Cooley.
Στην επιστολή τους, οι CEOs τονίζουν ότι μία διετής αναστολή θα έστελνε ισχυρό μήνυμα σε παγκόσμιο επίπεδο πως η Ευρώπη είναι σοβαρή ως προς την απλοποίηση των κανόνων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της. Στο ίδιο μήκος κύματος, πάνω από 30 ιδρυτές ευρωπαϊκών start-up AI και επενδυτές χαρακτήρισαν τον AI Act «βόμβα έτοιμη να σκάσει», επικρίνοντας τον ως βιαστικό και ανεπαρκώς επεξεργασμένο.
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις ανησυχούν ιδιαίτερα για την έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το πώς θα ρυθμίζονται τα γενικής χρήσης AI μοντέλα (general-purpose AI), εκφράζοντας φόβους για ένα «μωσαϊκό» διαφορετικών κανόνων στα κράτη-μέλη. Μια τέτοια εξέλιξη θεωρούν ότι θα ευνοήσει τις μεγάλες αμερικανικές Big Tech εταιρείες, που διαθέτουν περισσότερους πόρους για να ανταπεξέλθουν σε ρυθμιστικές απαιτήσεις, αφήνοντας σε μειονεκτική θέση τις μικρότερες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Ένα ακόμη μεγάλο αγκάθι είναι ότι το AI Act ενδέχεται να επιβάλει στις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ή ενσωματώνουν μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs) στις δικές τους υποδομές, τις ίδιες αυστηρές υποχρεώσεις που ισχύουν για τους τεχνολογικούς κολοσσούς – κυρίως σε θέματα όπως η ευθύνη για παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων. Η ανησυχία είναι πως αυτή η ασάφεια μπορεί να αποτρέψει πολλές εταιρείες από το να επενδύσουν ή να υιοθετήσουν λύσεις AI, δημιουργώντας ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι ΗΠΑ και Κίνας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντως, δηλώνει «απόλυτα δεσμευμένη» στους βασικούς στόχους του AI Act, οι οποίοι περιλαμβάνουν την καθιέρωση εναρμονισμένων, βάσει ρίσκου, κανόνων σε ολόκληρη την Ε.Ε. και την ασφάλεια των συστημάτων AI στην ευρωπαϊκή αγορά. Ταυτόχρονα, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο τροποποιήσεων, σημειώνοντας ότι βρίσκεται σε εξέλιξη συνολική προσπάθεια απλοποίησης των ψηφιακών κανονισμών.
Καθώς πλησιάζει η ώρα εφαρμογής του AI Act, η πίεση προς τις Βρυξέλλες εντείνεται. Το διακύβευμα είναι υψηλό: η ισορροπία ανάμεσα στην προστασία των πολιτών και στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής καινοτομίας σε μία από τις σημαντικότερες τεχνολογικές κούρσες της εποχής μας.