Εντατικοί ρυθμοί για τη μετάβαση στο νέο πειθαρχικό δίκαιο των δημόσιων υπαλλήλων
Λίγους μήνες μετά την ψήφιση του νέου πειθαρχικού δικαίου για τους δημόσιους υπαλλήλους, οι αρμόδιες υπηρεσίες εντείνουν τις προσπάθειες για την έγκαιρη εφαρμογή του, καλούμενες να διαχειριστούν τον μεγάλο όγκο εκκρεμών πειθαρχικών υποθέσεων που πρέπει να ολοκληρωθούν σε σφιχτά χρονοδιαγράμματα.
Εκτός από την αυστηροποίηση των ποινών και τη διεύρυνση των περιπτώσεων απόλυσης υπαλλήλου (όπως, π.χ., η διετής άρνηση συμμετοχής στην αξιολόγηση), ο ν. 5225/25, που ψηφίστηκε στα τέλη Αυγούστου κατόπιν εισήγησης του Υπουργείου Εσωτερικών, προβλέπει την κατάργηση των συλλογικών πειθαρχικών οργάνων και την αντικατάστασή τους από ένα κεντρικό όργανο: το Πειθαρχικό Συμβούλιο Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα, με τη συμμετοχή λειτουργών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
Η μετάβαση «τρέχει» με εντατικούς ρυθμούς, υπό την πίεση των προθεσμιών. Πριν από την οριστική παύση της λειτουργίας τους την 1η Ιανουαρίου 2027, τα 100 πρωτοβάθμια πειθαρχικά συμβούλια και το δευτεροβάθμιο πειθαρχικό συμβούλιο είναι υποχρεωμένα να ολοκληρώσουν, το αργότερο έως τα τέλη του 2026, την εξέταση των υποθέσεων που εκκρεμούν σε αυτά μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025.
Οι πρόεδροι των πρωτοβαθμίων πειθαρχικών συμβουλίων υποχρεούνται, το αργότερο μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2025 (με ενδεχόμενο δίμηνης παράτασης), να ενημερώσουν την εφαρμογή e-peitharxika με τα βασικά στοιχεία κάθε πειθαρχικής υπόθεσης που εκκρεμούσε έως την ημέρα δημοσίευσης του νέου νόμου, δηλαδή μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου 2025.
Στην εφαρμογή καταχωρίζεται και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των εκκρεμών υποθέσεων, με ρητή πρόβλεψη ότι δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα έτος από τη δημοσίευση του νόμου. Άρα, οι υποθέσεις αυτές πρέπει να ολοκληρωθούν έως τις αρχές Σεπτεμβρίου 2026.
Οι υποθέσεις που παραπέμπονται στα πειθαρχικά όργανα από τις 2 Σεπτεμβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 πρέπει να καταχωριστούν στην εφαρμογή έως το τέλος του έτους. Το σημαντικότερο είναι ότι η νομοθεσία καθιστά σαφές ότι:
«Ο χρόνος περαίωσής τους δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να υπερβαίνει το ένα έτος από την ημερομηνία παραπομπής τους σε αυτά».
Η εφαρμογή e-peitharxika, που λειτουργεί η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία από τις αρχές του 2024. Έκτοτε καταχωρούνται οι πληροφορίες για όλα τα επιμέρους στάδια τόσο της πειθαρχικής διαδικασίας όσο και της πειθαρχικής προδικασίας των υπαλλήλων του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα (εξαιρείται το στρατιωτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων).
Από την επεξεργασία των δεδομένων που έχουν ήδη καταχωρισθεί στην πλατφόρμα προκύπτει ότι το έργο των συλλογικών οργάνων είναι εξαιρετικά δύσκολο, καθώς πρέπει να περαιωθούν περισσότερες από 2.600 υποθέσεις, όταν σε πολλές περιπτώσεις η ολοκλήρωση των διαδικασιών πλησιάζει ή ξεπερνά τα πέντε έτη. Ειδικότερα, εκκρεμούν:
- 41 προκαταρκτικές εξετάσεις από το 2021,
- 726 από το 2022,
- 755 από το 2023,
- 740 από το 2024,
- ενώ έχουν καταχωριστεί μέχρι τώρα 384 υποθέσεις του 2025.
Να σημειωθεί ότι έχει ήδη καταγραφεί πρόοδος στην κατεύθυνση της ταχύτητας απονομής της πειθαρχικής δικαιοσύνης μέσω των βημάτων ψηφιοποίησής της. Έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των υπαλλήλων για τους οποίους είτε ασκήθηκε πειθαρχική δίωξη είτε εκδόθηκε πειθαρχική απόφαση. Ενδεικτικά:
- το 2022 ασκήθηκε πειθαρχική δίωξη σε 1.792 υπαλλήλους,
- το 2023 σε 1.886,
- το 2024 σε 2.325,
- ενώ φέτος έχουν ήδη ασκηθεί διώξεις σε 2.383 υπαλλήλους.
