Κλειστά διαμερίσματα: Πού «σκοντάφτει» το κίνητρο και τι αλλάζει με το νέο νομοσχέδιο
Περιορισμένα αποτελέσματα εμφανίζει έως σήμερα η τριετής φοροαπαλλαγή για ιδιοκτήτες που αποφασίζουν να αξιοποιήσουν τα κλειστά τους ακίνητα μέσω μακροχρόνιας μίσθωσης, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής.
Όπως επιβεβαιώνουν οι πρώτες ενδείξεις, το μέτρο δεν έχει πείσει την αγορά. Ο Κωνσταντίνος Γλούμης-Ατσαλάκης, γενικός γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, ανέφερε στο συνέδριο Prodexpo 2025 ότι «μέχρι σήμερα μόλις 234 ιδιοκτήτες έχουν κάνει χρήση του μέτρου», εκτιμώντας πως ο αριθμός μπορεί να τριπλασιαστεί μέσα στο 2025.
Ακόμα κι έτσι, η συμμετοχή παραμένει πολύ χαμηλή, καθώς οι φοροαπαλλαγές αφορούν λιγότερους από 750 φορολογουμένους.
Γιατί απέτυχε το μέτρο
Η βασική αδυναμία του προγράμματος ήταν ο τρόπος σχεδιασμού του. Η φοροαπαλλαγή συνδέεται με τον μισθωτή, όχι με το ακίνητο. Αυτό σημαίνει πως αν ο ενοικιαστής αποχωρήσει —ακόμη και μέσα στον πρώτο μήνα—, ο ιδιοκτήτης χάνει το δικαίωμα της απαλλαγής για όλη την τριετία.
Η ρύθμιση, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, λειτούργησε αποτρεπτικά. Πολλοί ιδιοκτήτες προτίμησαν να διατηρήσουν τα ακίνητα κενά ή σε βραχυχρόνια μίσθωση μέσω Airbnb, παρά να ρισκάρουν την απώλεια του φορολογικού κινήτρου.
Τι αλλάζει με το νέο νομοσχέδιο
Το Υπουργείο Οικονομικών προχωρά σε βελτιώσεις του μέτρου, με νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη δημόσια διαβούλευση στις 22 Οκτωβρίου.
Η ρύθμιση προβλέπει:
- Παράταση του μέτρου έως 31 Δεκεμβρίου 2026.
- Προστασία των ιδιοκτητών σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης του ενοικιαστή, για λόγους υγείας ή ανωτέρας βίας.
- Τρίμηνη προθεσμία για την εύρεση νέου ενοικιαστή χωρίς απώλεια φοροαπαλλαγής.
Επιπλέον, για ακίνητα που νοικιάζονταν βραχυχρόνια, αρκεί να έχουν δηλωθεί στο σχετικό μητρώο για τουλάχιστον ένα έτος πριν μετατραπούν σε μακροχρόνια μίσθωση.
«Τρέχει» το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω»
Εκ διαμέτρου αντίθετη εικόνα παρουσιάζει το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», το οποίο έχει απορρόφηση 75,4% του προϋπολογισμού των 50 εκατ. ευρώ, μόλις έξι μήνες μετά την έναρξή του.
Μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί 4.666 αιτήσεις για επιδότηση ανακαίνισης κατοικιών έως 100 τ.μ., ώστε να διατεθούν αποκλειστικά μέσω μακροχρόνιας μίσθωσης.
Το πρόγραμμα καλύπτει έως και 60% των εργασιών, αυξάνοντας το μέγιστο επιλέξιμο κόστος στα 13.330 ευρώ — από 10.000 ευρώ προηγουμένως — και ανεβάζοντας το ανώτατο ποσό επιδότησης στα 8.000 ευρώ.
Όπως εξηγεί ο Γλούμης-Ατσαλάκης, «στην Ελλάδα υπάρχουν 700.000 έως 900.000 κενά διαμερίσματα, εκ των οποίων το 77% στην Αττική είναι άνω των 35 ετών». Η ανακαίνιση αυτών των ακινήτων θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αγορά κατοικίας.
Η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ
Ο Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, τονίζει ότι το 58% των ελληνικών κατοικιών έχει κατασκευαστεί πριν από το 1980, γεγονός που καθιστά τις ανακαινίσεις οικονομικά δύσκολες.
Η Ομοσπονδία προτείνει η φοροαπαλλαγή να επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει:
- κατοικίες που είναι κενές από 1/1/2024,
- νεόδμητες κατοικίες που θα εκμισθωθούν για πρώτη φορά,
- και ιδιοκατοικούμενα ακίνητα που εκκενώνονται από τους ιδιοκτήτες τους.
Σύμφωνα με τους φορείς, τέτοιες αλλαγές θα μπορούσαν να ενισχύσουν την προσφορά διαθέσιμων κατοικιών, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην αποκλιμάκωση των τιμών ενοικίων.
