AI, καθαρή ενέργεια και σπάνια ορυκτά: Το νέο τρίπτυχο της παγκόσμιας ισχύος

• Οι μετοχές των αμερικανικών εταιρειών σπάνιων γαιών έχουν αυξηθεί έως και 300%, καθώς η ζήτηση για κρίσιμα ορυκτά εκτοξεύεται λόγω τεχνολογίας και καθαρής ενέργειας.

• Ο ανταγωνισμός ΗΠΑ–Κίνας για τον έλεγχο της εφοδιαστικής αλυσίδας μετατρέπει τις σπάνιες γαίες σε στρατηγικό γεωπολιτικό όπλο.

• Οι ειδικοί μιλούν για ένα νέο “supercycle” πρώτων υλών, αλλά προειδοποιούν ότι, όπως σε κάθε “boom”, θα υπάρξουν νικητές και χαμένοι.

Μέσα σε μόλις τρεις μήνες, οι μετοχές της Critical Metals ενισχύθηκαν κατά 241%, ενώ οι NioCorp Developments, Energy Fuels και Idaho Strategic Resources σημείωσαν άνοδο άνω του 100%. Από τις αρχές του έτους, η Energy Fuels έχει τετραπλασιάσει την αξία της και η NioCorp έχει πενταπλασιαστεί.

Η άνοδος αυτή συνδέεται άμεσα με τον ανταγωνισμό ΗΠΑ–Κίνας, καθώς το Πεκίνο διατηρεί σχεδόν μονοπωλιακό έλεγχο στην παραγωγή σπάνιων γαιών. Η πρόσφατη συμφωνία Τραμπ–Σι Τζινπίνγκ στη Νότια Κορέα οδήγησε στην αναβολή για έναν χρόνο των κινεζικών περιορισμών εξαγωγών, προσφέροντας προσωρινή ανάσα στην αγορά.

Ωστόσο, οι αναλυτές παραμένουν επιφυλακτικοί: η ιστορία δείχνει ότι κάθε “boom” συνοδεύεται από υπερβολική αισιοδοξία και κερδοσκοπία.

 Το νέο στρατηγικό όπλο

Οι σπάνιες γαίες,17 στοιχεία με μοναδικές μαγνητικές ιδιότητες, θεωρούνται πλέον στρατηγικό όπλο σε μια νέα εποχή βιομηχανικού ανταγωνισμού.

Ο Audun Martinsen, επικεφαλής ερευνών στην Rystad Energy, σημειώνει πως η Δύση εγκαταλείπει τη λογική του «εισάγουμε ό,τι λείπει» και περνά στο «εξορύσσουμε ό,τι λείπει».

«Η μετάβαση αυτή θα είναι δαπανηρή, μακροχρόνια και γεμάτη προκλήσεις», λέει. «Η πλήρης αυτάρκεια στις σπάνιες γαίες είναι εξαιρετικά περίπλοκη υπόθεση».

Οικονομία, AI και ενεργειακή μετάβαση

Η ζήτηση για κρίσιμα ορυκτά τροφοδοτείται από δύο παράγοντες: τεχνολογική πρόοδο και πολιτική στρατηγική.
Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης (AI), η καθαρή ενέργεια και η ηλεκτροκίνηση αυξάνουν την ανάγκη για σπάνια ορυκτά, οδηγώντας σε έναν νέο “supercycle” πρώτων υλών, σύμφωνα με τον Kevin Das της New Frontier Minerals.

Ο ίδιος συγκρίνει τη σημερινή άνοδο με την “έκρηξη του λιθίου” επί Μπάιντεν, τονίζοντας πως η κυβέρνηση Τραμπ επενδύει επιθετικά στις σπάνιες γαίες, από το Γκρίνλαντ έως την Ουκρανία.

«Τα επόμενα δύο με τρία χρόνια θα είναι εξαιρετικά προσοδοφόρα», προβλέπει ο Das.

Μια μετάβαση που δεν ανακόπτεται

Για τον Gernot Wagner, οικονομολόγο του Columbia University, το μήνυμα είναι σαφές: η ενεργειακή μετάβαση προχωρά — και η εξάρτηση από σπάνια ορυκτά είναι αναπόφευκτη.

«Η Κίνα έχει επενδύσει επί χρόνια σε μια ολοκληρωμένη, πράσινη βιομηχανική αλυσίδα», εξηγεί. «Οι υπόλοιπες χώρες προσπαθούν τώρα να καλύψουν το χαμένο έδαφος».

Όμως, καθώς το παιχνίδι των κρίσιμων ορυκτών γίνεται πιο περίπλοκο, η επόμενη «φούσκα» ίσως δεν αργήσει να σκάσει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Κομισιόν για σπάνιες γαίες: Χαιρετίζουμε κάθε εξέλιξη που αφαιρεί τα εμπόδια στις παγκόσμιες εμπορικές ροές
• Goldman Sachs: Γιατί η Δύση χρειάζεται μία 10ετία για να σπάσει την κινεζική κυριαρχία στις σπάνιες γαίες
• Οι ΗΠΑ προειδοποιούν για τις «παγκόσμιες συνέπειες» των κινεζικών περιορισμών στις σπάνιες γαίες