Οι γυναίκες παίρνουν τα ηνία της αγοράς τέχνης – Ξοδεύουν 46% περισσότερο από τους άνδρες
-
Οι γυναίκες συλλέκτριες ξοδεύουν 46% περισσότερα από τους άνδρες, επενδύοντας περισσότερο σε έργα γυναικών και σε νέους, άγνωστους καλλιτέχνες.
-
Η Gen Z και οι Millennials οδηγούν τη νέα εποχή της τέχνης, με το 51% να αγοράζει έργα μέσω Instagram και το 63% απευθείας από καλλιτέχνες.
-
Το φαινόμενο της “feminization of art collecting” αλλάζει το αφήγημα. Η τέχνη δεν είναι μόνο επένδυση, αλλά τρόπος έκφρασης, ταυτότητας και πολιτισμικής επιρροής.
Οι αριθμοί μιλούν ξεκάθαρα: το 2024, οι γυναίκες δαπάνησαν 46% περισσότερα από τους άνδρες σε έργα τέχνης και αντίκες. Τα στοιχεία αυτά, που προέρχονται από τη φετινή έρευνα Art Basel & UBS Survey of Global Collecting 2025 της Arts Economics, αποκαλύπτουν μια ιστορική στροφή. Για πρώτη φορά, ο ρόλος των γυναικών συλλεκτριών όχι μόνο ισοδυναμεί με εκείνον των ανδρών, αλλά αναδιαμορφώνει ριζικά το DNA της παγκόσμιας αγοράς τέχνης.
Η οικονομολόγος και ιδρύτρια της Arts Economics, Δρ. Clare McAndrew, που υπογράφει την έρευνα, εξηγεί πως ο φετινός σχεδιασμός του δείγματος είχε σχεδόν απόλυτη ισορροπία φύλου (51% γυναίκες, 49% άνδρες), επιτρέποντας έτσι να αποτυπωθεί με σαφήνεια η νέα πραγματικότητα: οι γυναίκες όχι μόνο ξοδεύουν περισσότερο, αλλά και διαμορφώνουν νέους κανόνες στον χώρο των συλλεκτών.
Από την οικονομική ισχύ στη συλλεκτική επιρροή
Σύμφωνα με την UBS, οι γυναίκες ελέγχουν πλέον πάνω από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πλούτου, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέσα από το φαινόμενο του Great Wealth Transfer, καθώς η επόμενη γενιά κληρονομεί, αλλά και διεκδικεί ενεργό ρόλο στη διαχείριση κεφαλαίων. Στην κορυφή του φάσματος, ωστόσο, οι γυναίκες παραμένουν μόλις το 14% των δισεκατομμυριούχων, γεγονός που καθιστά την άνοδό τους στην αγορά τέχνης ακόμα πιο εντυπωσιακή.
Η έρευνα δείχνει πως οι συλλέκτριες γένους θηλυκού αγοράζουν πιο τολμηρά. Το 55% δηλώνει ότι αγοράζει συχνά έργα αγνώστων ή αναδυόμενων καλλιτεχνών, έναντι 44% των ανδρών. Παράλληλα, αφιερώνουν μικρότερο μερίδιο των δαπανών τους σε παραδοσιακά μέσα, όπως η ζωγραφική, και στρέφονται περισσότερο στη φωτογραφία και την ψηφιακή τέχνη, ανατρέποντας το στερεότυπο ότι η τεχνολογική αγορά τέχνης είναι ανδροκρατούμενη.
Ενδεικτικά, οι συλλέκτριες της Κίνας πρωτοστατούν, με μια μικρή αλλά εξαιρετικά ισχυρή ομάδα γυναικών να δαπανά υπερδιπλάσια ποσά από τους άνδρες ομόλογούς τους, ιδρύοντας ιδιωτικά μουσεία και επηρεάζοντας τις αγορές τέχνης της Ασίας.
Η Δρ. Clare McAndrew, οικονομολόγος και ιδρύτρια της Arts Economics, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Οι γυναίκες είναι απολύτως συνειδητοποιημένες απέναντι στον κίνδυνο, αλλά παρ’ όλα αυτά επιλέγουν να δράσουν, αισθάνονται τον φόβο και προχωρούν».
Νέα γενιά, νέα φιλοσοφία
Το 2025, η εικόνα του συλλέκτη τέχνης έχει αλλάξει ριζικά. Gen Z και Millennial γυναίκες είναι πλέον οι πιο ενεργοί αγοραστές, καθώς δαπανούν περισσότερο από κάθε άλλη ηλικιακή και φύλο-ομάδα, επενδύοντας όχι μόνο σε έργα τέχνης αλλά και σε luxury collectibles, από χειροποίητες τσάντες μέχρι συλλεκτικά sneakers. Οι Gen Z συλλέκτριες είναι, όπως τις χαρακτηρίζει η Art Basel, «omnivore collectors», δηλαδή πολυδιάστατες, με αγοραστική συμπεριφορά που συνδυάζει υψηλή τέχνη, μόδα και τεχνολογία.
Αν και οι πίνακες παραμένουν η πιο ισχυρή κατηγορία (27% του συνολικού τζίρου), η ψηφιακή τέχνη σημειώνει θεαματική άνοδο, με πάνω από το 51% των HNW συλλεκτών να δηλώνει ότι αγόρασε ένα ψηφιακό έργο το 2024-25. Η αγοραστική εμπειρία επίσης αλλάζει, με το 63% των συλλεκτών να αγοράζει απευθείας από καλλιτέχνη, ενώ το 51% έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον μία αγορά μέσω Instagram χωρίς φυσική προβολή του έργου.
Η έννοια της τέχνης ως επένδυσης υποχωρεί μπροστά στην τέχνη ως ταυτότητα και πολιτισμική έκφραση. Οι γυναίκες συλλέκτριες δηλώνουν λιγότερο πρόθυμες να ακολουθούν τις τάσεις των συνομηλίκων τους και περισσότερο ανοιχτές να αναδείξουν τη δική τους αισθητική φωνή, ακόμα κι αν αυτό «κοστίζει» κοινωνικά ή επενδυτικά.
Η McAndrew επισημαίνει: «Η τάση των συλλεκτών να μιμούνται τις επιτυχίες των άλλων δημιουργεί την ψευδαίσθηση των superstars της αγοράς. Οι γυναίκες, ωστόσο, διασπούν αυτό το μοτίβο, δίνοντας χώρο στο νέο, στο διαφορετικό και στο μη αναγνωρισμένο».
Η αγορά τέχνης του 2025 είναι, τελικά, μια αγορά σε φάση “feminization”, όχι όμως λόγω φύλου, αλλά λόγω νοοτροπίας. Δείχνει μια νέα γενιά συλλεκτών με τη διάθεση να ρισκάρουν, να πειραματιστούν και να δημιουργήσουν συλλογές με κριτήριο το συναίσθημα και την προοπτική, όχι μόνο την αξία μεταπώλησης.
