Σκάνδαλο βιώσιμων καυσίμων: Η σκοτεινή πλευρά του «πράσινου» τζετ καυσίμου

• Διυλιστήριο στο Τέξας παράγει «πράσινα» καύσιμα από λίπος βοοειδών που συνδέεται με παράνομη αποψίλωση στον Αμαζόνιο.
• Αεροπορικές εταιρείες όπως η JetBlue και η Southwest Airlines χρησιμοποιούν το καύσιμο για να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα.
• Περιβαλλοντικοί εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι η αυξημένη ζήτηση για τέτοια καύσιμα μπορεί να ενισχύσει την αποψίλωση του Αμαζονίου.

Ένα διυλιστήριο στο Τέξας, το οποίο προμηθεύει «πράσινα» καύσιμα σε μεγάλες αεροπορικές εταιρείες των ΗΠΑ, αγοράζει ζωικό λίπος από βοοειδή που εκτρέφονται σε παράνομα αποψιλωμένες περιοχές του Αμαζονίου, σύμφωνα με έρευνα του Reuters.

Η Diamond Green Diesel, κοινοπραξία της Darling Ingredients και της Valero Energy, έχει επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε μονάδα στο Port Arthur του Τέξας, όπου μετατρέπει το λίπος βοοειδών – γνωστό ως tallow – σε καθαρότερη εναλλακτική λύση του πετρελαϊκού ντίζελ και των καυσίμων τζετ.

Από το 2022, η εταιρεία έχει λάβει πάνω από 3 δισ. δολάρια σε φορολογικά κίνητρα των ΗΠΑ για την παραγωγή βιοκαυσίμων.

Ωστόσο, έγγραφα και συνεντεύξεις δείχνουν ότι τουλάχιστον δύο βραζιλιάνικες μονάδες που προμηθεύουν τη Diamond Green Diesel με δεκάδες χιλιάδες τόνους ζωικού λίπους από το 2023, αντλούν μέρος αυτού από σφαγεία που αγοράζουν ζώα από παράνομα αποψιλωμένα ράντσα στον Αμαζόνιο.

Αεροπορικές εταιρείες και «πράσινη» εικόνα

Αεροπορικές εταιρείες όπως οι JetBlue και Southwest Airlines έχουν αγοράσει καύσιμο από τη Diamond μέσω της Valero.

Χάρη στην πιστοποίηση CORSIA του ΟΗΕ, μπορούν να δηλώνουν ότι μειώνουν τις εκπομπές τους.

Η αγορά βιώσιμων καυσίμων αεροπορίας παραμένει μικρή – περίπου 2,9 δισ. δολάρια το 2025, σε σύγκριση με τα 239 δισ. της αγοράς συμβατικών καυσίμων – αλλά οι κρατικές επιδοτήσεις αναμένεται να τη μεταμορφώσουν, ενισχύοντας έμμεσα και τη βιομηχανία βοοειδών της Βραζιλίας, βασικό παράγοντα καταστροφής του Αμαζονίου.

Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι και νομικές ευθύνες

Ο οικονομολόγος Pedro Piris-Cabezas της Environmental Defense Fund προειδοποιεί ότι η αυξημένη ζήτηση για λίπος ζώων μπορεί να οδηγήσει σε επέκταση κοπαδιών και κατ’ επέκταση σε περισσότερη αποψίλωση.

Ο ομοσπονδιακός εισαγγελέας Ricardo Negrini δήλωσε ότι εταιρείες που επωφελούνται από πρώτες ύλες που προέρχονται από αλυσίδες εφοδιασμού που περιλαμβάνουν αποψίλωση, ενδέχεται να θεωρηθούν νομικά υπεύθυνες.

Καμία από τις εταιρείες Diamond Green Diesel, Darling Ingredients, Valero Energy, Southwest ή JetBlue δεν απάντησε σε αιτήματα σχολιασμού.

Η έρευνα του Reuters

Το Reuters συνεργάστηκε με το Reporter Brasil για να εντοπίσει την αλυσίδα προμήθειας του tallow από ράντσα του Αμαζονίου μέχρι το διυλιστήριο στο Τέξας.

Η έρευνα βασίστηκε σε δικαστικά έγγραφα, εταιρικά αρχεία, δεδομένα εμπορίου και κυβερνητικά στοιχεία παρακολούθησης βοοειδών.

Από τον Αμαζόνιο στο διυλιστήριο

Το 2022, η Darling Ingredients απέκτησε με 557 εκατ. δολάρια αρκετά εργοστάσια στη Βραζιλία, μεταξύ αυτών τέσσερα στην περιοχή του Αμαζονίου, για την προμήθεια «αποβλήτων λιπών» που θα χρησιμοποιούνταν στην παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων.

Ένα από αυτά, το εργοστάσιο Araguaia στην πολιτεία Pará, προμηθεύτηκε λίπος από τουλάχιστον πέντε σφαγεία που απέτυχαν σε έλεγχο ομοσπονδιακών εισαγγελέων το 2025, καθώς είχαν σφάξει 20.000 βοοειδή από παράνομα αποψιλωμένες περιοχές.

Το Araguaia εξήγαγε το 2023 4,4 εκατ. δολάρια σε λίπος βοοειδών προς τη Diamond Green Diesel, σύμφωνα με στοιχεία εμπορίου.

Επιτόπια έρευνα του Reuters κατέγραψε φορτηγά με το λογότυπο Araguaia να μεταφέρουν σφάγια από σφαγεία που είχαν εμπλακεί σε παραβάσεις περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Νομικές αντιδράσεις

Η Βραζιλιάνικη Υπηρεσία Περιβάλλοντος (Ibama) είχε μπλοκάρει τη φάρμα Vale do Paraíso από το 2006 για παράνομη αποψίλωση 39 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Παρά το ότι το μπλοκάρισμα ήρθη το 2024 λόγω παραγραφής, ο ιδιοκτήτης της οφείλει πάνω από 3 εκατ. δολάρια σε πρόστιμα.

Η ISCC, ο φορέας που πιστοποίησε τη βιωσιμότητα της Diamond, επιβεβαίωσε ότι δεν διερεύνησε την εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς θεωρεί το ζωικό λίπος «παραπροϊόν» της βιομηχανίας κρέατος.

Τρεις εμπειρογνώμονες που συμμετείχαν στη διαμόρφωση των προτύπων CORSIA είπαν στο Reuters ότι το σύστημα επιτρέπει την παράλειψη στοιχείων για εκπομπές και αποψίλωση από τον Αμαζόνιο, εφόσον το προϊόν θεωρείται παραπροϊόν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Οι ΗΠΑ επικροτούν Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία για τον κάθετο διάδρομο φυσικού αερίου
• Στην Ουκρανία η Αντζελίνα Τζολί – Συγκλονίζει η περιγραφή της από την εμπόλεμη ζώνη
• Σενάριο – σοκ για το κλίμα από IEA: Η ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο θα αυξάνεται έως το 2050