Ενέργεια: Τα ελληνικά deals που αλλάζουν το status για τη ΝΑ Ευρώπη
Ενισχύεται έτι περαιτέρω ο ρόλος της Ελλάδας στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου καθώς στις συμφωνίες του τελευταίου διαστήματος -υπό το πρίσμα της ενίσχυσης της ελληνο-αμερικανικής συνεργασίας- προστέθηκε η συμφωνία Αθήνας-Κιέβου, στο πλαίσιο των επαφών του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η τελευταία ανοίγει δρόμο για το αμερικανικό LNG καθώς εντάσσεται στο πλαίσιο της ευρύτερης συμφωνίας που υπογράφηκε πρόσφατα κατά τη διατλαντική σύνοδο Ρ-Tech μεταξύ της αμερικανικής Venture Global και της ελληνικής Atlantic SEE Trade LNG, κοινοπραξία ΔΕΠΑ και Aktor.
Ειδικότερα, η ελληνική ΔΕΠΑ Εμπορίας και η Naftogaz της Ουκρανίας υπέγραψαν Δήλωση Προθέσεων για την προμήθεια φυσικού αερίου στην αγορά της Ουκρανίας την περίοδο του χειμώνα, από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο του 2026. Το αμερικανικό LNG θα μεταφέρεται μέσω της διαδρομής Route 1, των Διαχειριστών Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας. Ταυτόχρονα, όπως έκανε γνωστό ο πρωθυπουργός, υπεγράφη συμφωνία και μεταξύ της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και της ουκρανικής Ukrhydroenegro, της μεγαλύτερης δημόσιας εταιρείας παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα, για έργο αντλιοταμίευσης στην Ουκρανία, με σκοπό τη σταθεροποίηση του ουκρανικού δικτύου ενώ αναφορά έγινε και στην συνεισφορά ελληνικών εταιρειών στην ανοικοδόμηση ακινήτων και υποδομών της χώρας.
Τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν σε σειρά επιχειρηματικών εξελίξεων που αλλάζουν τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής, με την Ελλάδα να εδραιώνει τη θέση της ως κόμβος. Στο επίκεντρο είναι ο κάθετος διάδρομος, μετά και την προώθηση νέων οδεύσεων στο πλαίσιο συνεργασίας των Διαχειριστών Μεταφοράς Φυσικού Αερίου των χωρών που διασχίζει ο διάδρομος. Οι Route 2 και Route 3 είναι διαδρομές εφοδιασμού με αφετηρία τον σταθμό FSRU της Αλεξανδρούπολης και τον ΤΑΡ ενώ ο Route 1 έχει αφετηρία τη Ρεβυθούσα. Η προώθηση των νέων οδεύσεων σε συνδυασμό με τη μείωση των ταριφών θα ευνοήσουν τα σχέδια για αύξηση των ροών αμερικανικού φυσικού αερίου σε αντικατάσταση του ρωσικού.
Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη μακροχρόνια συμφωνία προμήθειας αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) υπεγράφη από την Atlantic SEE Trade LNG και την αμερικανική Venture Global, για έως 1,5 εκατ. τόνους ετησίως από το 2030 και για 20 χρόνια. Επίσης, η Atlantic SEE Trade LNG υπέγραψε 20ετή συμφωνία με την ουκρανική Naftogaz για έως 0,7 εκατ. τόνους ετησίως, καθώς και με τις ρουμανικές Nova Power & Gas και Transgaz για έως 1,4 εκατ. τόνους ετησίως.
Όμως, στα μεγάλα έργα που αλλάζουν το status της περιοχής θα πρέπει να προσμετρηθεί αφενός η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο, έργο που αναπτύσσεται από την Elica Interconnector του ομίλου Κοπελούζου και αφετέρου τα σχέδια για διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και προμήθεια φυσικού αερίου στην Κύπρο. Η Energean για παράδειγμα προωθεί αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου στην Κύπρο από το Ισραήλ με σκοπό τη μείωση του ενεργειακού κόστους και την ομαλή ενεργειακή μετάβαση της χώρας ενώ στο κάδρο μπαίνουν και οι γεωτρήσεις με την παρουσία της Chevron αλλά και της ExxonMobil, σε συνέχεια και της συμφωνίας με Energean και Helleniq Energy.
