Πρόωρη αποπληρωμή 5,29 δισ. ευρώ: Πώς η Ελλάδα μειώνει χρέος και τόκους έως το 2041
- Η Ελλάδα προχωρά στις 15 Δεκεμβρίου σε νέα πρόωρη αποπληρωμή δανείων GLF ύψους 5,29 δισ. ευρώ.
- Η κίνηση μειώνει άμεσα το χρέος και «σβήνει» τόκους 1,6 δισ. έως το 2041.
- ESM και EFSF ενέκριναν το αίτημα, με τον Pierre Gramegna να κάνει λόγο για θετικό μήνυμα στις αγορές.
Μία ακόμη κίνηση ενίσχυσης της δημοσιονομικής σταθερότητας ολοκληρώνεται στις 15 Δεκεμβρίου, με την πρόωρη αποπληρωμή 5,29 δισ. ευρώ από τα δάνεια της Ελληνικής Δανειακής Διευκόλυνσης (GLF). Η έγκριση που έδωσαν την περασμένη Τρίτη ο ESM και το EFSF άνοιξε τον δρόμο για μια παρέμβαση που μειώνει άμεσα το χρέος, περιορίζει την έκθεση σε μελλοντικές αυξήσεις επιτοκίων και απαλλάσσει τον Προϋπολογισμό από τόκους που θα κατέβαλλε ως το 2041.
Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ, αντί να εξοφληθεί από το 2031 και μετά, το συγκεκριμένο πακέτο δανείων «σβήνει» ήδη από φέτος, μειώνοντας τη συνολική επιβάρυνση και απομακρύνοντας κινδύνους που συνδέονται με το κυμαινόμενο επιτόκιο του GLF, το οποίο σήμερα κινείται στο 2,3%–2,4%, έχοντας περάσει και πάνω από το 3% το 2024. Από το διάστημα 2010–2013, όταν χορηγήθηκαν τα δάνεια, η χώρα έχει καταβάλει ήδη πάνω από 1,8 δισ. ευρώ σε τόκους μόνο για αυτό το τμήμα των 5,29 δισ.
Με την πρόωρη εξόφλησή τους, ο Προϋπολογισμός απαλλάσσεται από μελλοντικές πληρωμές περίπου 140 εκατ. ευρώ ετησίως, οδηγώντας σε συνολική εξοικονόμηση 1,6 δισ. ευρώ σε βάθος 12 ετών. Έτσι, μια ονομαστική εξόφληση 5,29 δισ. ευρώ μεταφράζεται ουσιαστικά σε «σβήσιμο» υποχρεώσεων σχεδόν 7 δισ. ευρώ, αν συνυπολογιστεί και το κόστος των τόκων που δεν θα καταβληθούν.
Το όφελος δεν περιορίζεται στο ταμειακό σκέλος. Όπως ανέφερε ο CEO του ESM, Pierre Gramegna, η κίνηση αυτή αποτελεί ακόμη ένα θετικό σήμα προς τις αγορές. Οι αξιολογήσεις του 2026 αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η Ελλάδα στοχεύει να ενισχύσει σταδιακά την επενδυτική βαθμίδα που ανέκτησε έπειτα από 15 χρόνια υποβάθμισης των ελληνικών ομολόγων σε κατηγορία «junk».
Η πρόωρη αποπληρωμή αφορά μέρος των 52,9 δισ. του GLF, των διακρατικών δανείων που αποτέλεσαν τον πυρήνα της πρώτης διάσωσης το 2010, πριν ακόμη συσταθούν EFSF και ESM. Το ποσό που εξοφλείται τώρα αντιστοιχεί στο ένα δέκατο του συνόλου και αφορά οφειλές που κανονικά θα έληγαν την περίοδο 2033–2041.
Το σχέδιο δεν είναι νέο. Από το 2022 έως το 2024 έχουν ήδη προεξοφληθεί ευρωπαϊκά δάνεια 15,9 δισ. ευρώ, ενώ με τη νέα κίνηση το σύνολο αγγίζει τα 20,1 δισ. ευρώ. Σε αυτά προστίθενται τα 7,9 δισ. ευρώ της ολικής αποπληρωμής των δανείων του ΔΝΤ, η οποία εξαφάνισε και το αντίστοιχο χρέος προς το Ταμείο. Συνολικά, η χώρα έχει εξοφλήσει ταχύτερα 29 δισ. ευρώ, με όφελος 3,5 δισ. ευρώ σε τόκους μέχρι σήμερα· ποσό που αναμένεται να αυξηθεί όσο συνεχίζεται η ίδια στρατηγική.
Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι πληρωμές αυτές δεν επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Η χρηματοδότηση προέρχεται από τον ειδικό λογαριασμό ταμειακών διαθεσίμων που δημιουργήθηκε στο τέλος των Μνημονίων με αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση του δημοσίου χρέους. Παρά τις πρόωρες αποπληρωμές ύψους 29 δισ. ευρώ, το αποθεματικό του αναμένεται να υπερβεί τα 35 δισ. το 2025.
Η σύγκριση με άλλες κρατικές δαπάνες – όπως ενισχύσεις, μισθούς ή επιδόματα – δεν είναι ορθή, καθώς πρόκειται για εντελώς διαφορετικές κατηγορίες σύμφωνα με τους κανόνες της Eurostat και του Συμφώνου Σταθερότητας. Η αποπληρωμή χρέους αποτελεί χρηματοοικονομική συναλλαγή και δεν επηρεάζει το έλλειμμα, το πρωτογενές αποτέλεσμα ή το όριο δαπανών. Αντιθέτως, οι δημοσιονομικές δαπάνες αυξάνουν το έλλειμμα και, μακροπρόθεσμα, το χρέος.
Έτσι, η αξιοποίηση του ειδικού λογαριασμού για πρόωρη εξόφληση μειώνει άμεσα το χρέος και περιορίζει τα μελλοντικά έξοδα για τόκους, δημιουργώντας δημοσιονομικό χώρο που μπορεί να αξιοποιηθεί για πολιτικές βιώσιμης ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.
