Μπορεί να ανταποκριθεί ο κόσμος στην πρόκληση του μαζικού εμβολιασμού κατά του COVID-19;
Σε μια χρονιά όπου η πανδημία έχει αφήσει ελάχιστους ανεπηρέαστους, όπου οι συνέπειες που προκύπτουν από τις απόπειρες περιορισμού της εξάπλωσης του ιού του COVID-19 έχουν επηρεάσει τις ζωές και τα προς το ζην εκατομμυρίων σε ολόκληρο τον κόσμο, το να μιλήσουμε για τρομερές επιπτώσεις δεν είναι υπερβολή.
Στις χειρότερες περιπτώσεις, οι δυσχέρειες στην επιβίωση των πιο ευάλωτων ατόμων έχουν οδηγήσει σε αύξηση των επιπέδων φτώχειας, με την Oxfam να αναφέρει ότι έως και 12.000 άτομα την ημέρα έρχονται αντιμέτωποι με λιμοκτονία το 2020.
Η καθολική και αποτελεσματική διανομή ασφαλών εμβολίων είναι επιτακτική για την αποκατάσταση της οικονομικής ανάκαμψης και την προστασία της ζωής. Και τώρα που το πρώτο εμβόλιο κατά του COVID-19 έχει χορηγηθεί σε μια 90χρονη γυναίκα στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο κόσμος περιμένει την έναρξη ενός προγράμματος μαζικών εμβολιασμών αφού αρκετές φαρμακευτικές εταιρείες ανακοίνωσαν πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα από τις δοκιμές εμβολίων τις τελευταίες εβδομάδες.
Το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech εγκρίθηκε για επείγουσα χρήση από τη ρυθμιστική αρχή φαρμάκων του Ηνωμένου Βασιλείου πριν από τις αντίστοιχες αποφάσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Ενώ σε πρώτη φάση θα εμβολιαστούν μόνο 400.000 άτομα από την ομάδα υψηλότερου κινδύνου, το Ηνωμένο Βασίλειο αγόρασε 40 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου, το οποίο πρόσφατα αποδείχθηκε ότι είχε 95% αποτελεσματικότητα μετά τη δεύτερη δόση. Μετά την έγκριση έκτακτης ανάγκης, οι ΗΠΑ άρχισαν επίσης την έναρξη των εμβολιασμών, με τις παραδόσεις να φθάνουν σε κέντρα διανομής αυτήν την εβδομάδα.
Καθώς αυξάνεται η ικανότητα εμβολιασμών, αντιμετωπίζουμε ένα εγχείρημα σε μια άνευ προηγουμένου κλίμακα για να διασφαλίσουμε μια χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλή και βιώσιμη διανομή. Στόχος της διανομής αυτής θα είναι να προσεγγίσουμε τους εργαζόμενους πρώτης γραμμής στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, τις ομάδες κινδύνου και, τελικά, όλους τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Ο σχετικός υλικοτεχνικός σχεδιασμός θα ωθήσει σε νέα όρια τα κανάλια προγραμματισμού και προμήθειας που είχαν προηγουμένως χρησιμοποιηθεί. Περισσότερες από 12 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου έχουν ανακοινωθεί, από όλους τους κατασκευαστές, για κυκλοφορία το 2021 στην καλύτερη περίπτωση. Σε αυτό το ιδανικό σενάριο, έξι έως επτά δισεκατομμύρια δόσεις θα αποσταλούν στο πρώτο κύμα παραγγελιών των εμβολίων, μετά από τις οποίες πολλές χώρες αναμένεται να επιτύχουν τον ελάχιστο στόχο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για 20% ανοσοποίηση.
Η COVAX, η πρωτοβουλία υπό την ηγεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η Gavi, η Συμμαχίας Εμβολίων, και ο Συνασπισμός για την Ετοιμότητα και τις Καινοτομίες κατά των Επιδημιών συνεργάζονται με τη UNICEF για το συντονισμό της διανομής εμβολίων σε μια ομάδα χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Για να συλλάβουμε την κλίμακα του καθήκοντος, αρκεί να πούμε ότι το πρώτο κύμα εμβολίων για τις 92 χώρες στο πρόγραμμα COVAX αντιπροσωπεύει δύο έως τρεις φορές το ετήσιο πρόγραμμα εμβολιασμού της UNICEF – αλλά έως και τέσσερις έως πέντε φορές τις τρέχουσες μηνιαίες ροές του προγράμματος εάν διανεμηθούν τα εμβόλια σε μια περίοδο έξι μηνών.
Από τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, η ομάδα Εφοδιαστικής Αλυσίδας και Κλάδου Μεταφορών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ έχει φέρει μαζί 35 κορυφαίες εταιρείες σε ολόκληρο το οικοσύστημα logistics και μεταφορών, οι οποίες, με την υποστήριξη της McKinsey & Company, συνεργάζονται για να προσδιορίσουν τις προτεραιότητες και να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων αναφορικά με τα logistics που προκύπτουν από την πανδημία και τη διανομή των εμβολίων. Μαζί, εντοπίσαμε έναν αριθμό βασικών παραγόντων που θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο για μια επιτυχημένη διαδικασία διάθεσης των εμβολίων.
Ο πρώτος αφορά τις γεωγραφικές περιοχές που εμπλέκονται στη διαδικασία παραγωγής. Περισσότερες από το 90% όλων των δόσεων εμβολίων για τον COVID-19 αναμένεται να παραχθούν στις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Ινδία και την Κίνα, ενώ η Αφρική και η Ασία (εκτός της Ινδίας και της Κίνας) αναμένεται να είναι οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς. Σύμφωνα με ένα μοντέλο που ανέπτυξαν από κοινού το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και η McKinsey, οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς (η Ευρώπη και η Ινδία) αναμένεται να αποστείλουν περίπου 1 δισεκατομμύριο δόσεις η καθεμία στο πρώτο κύμα (για να φτάσει το 20% της ανοσοποίησης παγκοσμίως), εκ των οποίων περίπου 600 εκατομμύρια θα μπορούσαν να πάνε στην Αφρική και 1,1 εκατομμύρια στην Ασία (εκτός της Ινδίας και της Κίνας).
Το 10% έως 20% των εμβολίων – δηλαδή το εμβόλιο των Pfizer / BioNtech με παραγωγικό δυναμικό 1,3 δισεκατομμυρίων δόσεων για το 2021 – πιθανότατα θα απαιτήσουν αλυσίδα εφοδιασμού ψύξης στους -70° C, αλλά αυτά θα διανεμηθούν κυρίως σε Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Ιαπωνία, που διαθέτουν τις απαραίτητες δυνατότητες ή μπορούν να αφιερώσουν πόρους για να τις αναπτύξουν.
Αν και όλες οι χώρες έχουν τις δικές τους εφοδιαστικές προκλήσεις, οι χώρες στον παγκόσμιο νότο θα χρειαστούν περισσότερη υποστήριξη για την επιτυχή διανομή των εμβολίων. Οι διηπειρωτικές αποστολές θα επηρεαστούν από την περιορισμένη χωρητικότητα εναέριου φορτίου, με αναμενόμενη συνολική μείωση κατά 20%-25% το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2021. Ωστόσο, οι πτήσεις τσάρτερ θα μπορούσαν να λύσουν το συγκεκριμένο πρόβλημα εάν διατεθεί επαρκής χρηματοδότηση.
Τέλος, η διανομή μεγάλου όγκου βοηθητικών προμηθειών, όπως σύριγγες, βελόνες και κιτ εξοπλισμού προσωπικής προστασίας, που υπερβαίνουν κατά πολύ τον όγκο των φιαλιδίων εμβολίου σε αριθμό και χωρητικότητα, θα απαιτήσει επίσης αποτελεσματικό συντονισμό και συνεργασία για την εξασφάλιση έγκαιρης παράδοσης σε αυτούς τους προορισμούς.
Βλέπουμε τέσσερις τομείς για συλλογική δράση:
– Συνεργασία με κυβερνήσεις, τελωνειακές αρχές και ΜΚΟ για τη σύναψη συμπράξεων ιδιωτικού-δημόσιου τομέα που θα εξασφαλίσουν γρήγορη και ασφαλή παγκόσμια διακίνηση εμβολίων. Αυτό σημαίνει διευθέτηση των αδειών, τεκμηρίωση και εκπαίδευση.
– Ενθάρρυνση του καταμερισμού των διαθέσιμων στοιχείων, όπου ενδείκνυται, για την επίλυση σημείων συμφόρησης και την κάλυψη πιθανών κενών στην αλυσίδα εφοδιασμού εμβολίων, δηλαδή ενοποίηση όγκων αεροπορικών φορτίων, διάθεση εμπορευματοκιβωτίων, και κοινή χρήση εγκαταστάσεων ψύξης και αποθήκευσης.
– Διάθεση μη ανταγωνιστικής εξειδικευμένης γνώσης για την υποστήριξη κυβερνήσεων, όπου ενδείκνυται, για την παροχή συμβουλών για λύσεις που σχετίζονται με τον επιτόπιο σχεδιασμό διανομής εμβολίων.
– Υποστήριξη της COVAX στο συντονιστικό της ρόλο και ανταπόκριση στα αιτήματά της για πληροφορίες, πόρους, ή εκκλήσεις για δράση εκτάκτου ανάγκης.
Συμπερασματικά, πιστεύουμε ότι το πρωτοφανές μέγεθος της πανδημίας απαιτεί καινοτόμο και τολμηρή συλλογική δράση από πολυεθνικούς οργανισμούς, κυβερνήσεις και κλάδους για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων και την υποστήριξη της επιστροφής σε μια νέα κανονικότητα.
