Μπορεί να καλυφθεί άμεσα η παγκόσμια «δίψα» για εμβόλια COVID-19;

Μπορεί να καλυφθεί άμεσα η παγκόσμια «δίψα» για εμβόλια COVID-19;
A nurse prepares a syringe of Covid-19 vaccine during a vaccination campaign in a nursing house in Athens northern suburb on January 4, 2021, as Greece resumes today the vaccination campaign for elderly people to curb the spread of the novel coronavirus. (Photo by LOUISA GOULIAMAKI / AFP) Photo: AFP
Η Κομισιόν ζητά νέα συμφωνία για περισσότερες δόσεις. ΗΠΑ και Βρετανία παραγγέλνουν διαρκώς νέες ποσότητες. Πότε θα έχουμε μια σίγουρη απάντηση για τις διαθεσιμότητες;

Σε μια ατελείωτη κούρσα για την εξασφάλιση εμβολίων βρίσκονται οι μεγαλύτερες οικονομίες της Δύσης, με στόχο να προμηθευτούν όσο το δυνατόν περισσότερες δόσεις από το «χρυσό χάπι» κατά του κορωνοϊού.

Η Κομισιόν αρχικά είχε παραγγείλει 200 εκατ. δόσεις μόνο από το εμβόλιο των Pfizer/Biontech. Στις 17 Δεκεμβρίου αποφάσισε να κάνει χρήση της δυνατότητας να αγοράσει έως και 100 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις υπό το υπάρχον συμβόλαιο με τις δύο εταιρείες. Όμως στις 4 Ιανουαρίου ανακοινώθηκε από τις Βρυξέλλες ότι ήδη η Κομισιόν βρίσκεται σε συζητήσεις με τις δύο εταιρείες για να εξασφαλίσει επιπλέον εμβόλια που ξεπερνούν το αρχικό συμβόλαιο.

Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν η διασφάλιση ενός χαρτοφυλακίου με ποικιλία εμβολίων, τόνισε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν αρμόδιος για θέματα υγείας Στεφάν Nτε Κερμέκερ υπογραμμίζοντας ότι «αυτό το χαρτοφυλάκιο αναπτύχθηκε σε μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας».

«Όταν διαπραγματευόμασταν με τις έξι εταιρείες και με άλλες εταιρείες δεν υπήρχε βεβαιότητα ότι κάποιο από αυτά τα εμβόλια θα θεωρείτο ασφαλές και αποτελεσματικό από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων», δήλωσε ο εκπρόσωπος. Επιπροσθέτως σημείωσε ότι «η βασική φιλοσοφία της στρατηγικής ήταν η ΕΕ να αναπτύξει ένα χαρτοφυλάκιο με ποικιλία, να εξασφαλίσει δόσεις από διαφορετικές εταιρείες» έτσι ώστε να υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες ένα ή περισσότερα εμβόλια να είναι ασφαλή και αποτελεσματικά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση το συμβόλαιο αυτό, οι δύο εταιρείες έχουν δεσμευθεί να παραδώσουν γρήγορα 200 εκατομμύρια δόσεις, μετά την έγκριση, για 15,5 ευρώ το κομμάτι.

Η Biontech ρίχνει μέρος της ευθύνης στην Κομισιόν

Την Πρωτοχρονιά, ο διευθύνων σύμβουλος της Biontech, Ουγκούρ Σαχίν, έδειξε την Κομισιόν και τις ευρωπαϊκές αρχές για τη μειωμένη αποστολή εμβολίων. Μιλώντας για τις καθυστερήσεις στις παραδόσεις είπε ότι αυτές οφείλονται μεταξύ άλλων στη σχετικά μικρή παραγγελία που έχουν κάνει αρχικά οι Βρυξέλλες και την καθυστέρηση στην έγκριση άλλων εμβολίων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ). Οι καθυστερήσεις έχουν προκαλέσει αγανάκτηση στη Γερμανία, όπου κάποιες επαρχίες χρειάστηκε να κλείσουν προσωρινά τα εμβολιαστικά κέντρα μερικές ημέρες αφού ξεκίνησε η εκστρατεία εμβολιασμού στις 27 Δεκεμβρίου.

“Αυτή τη στιγμή τα πράγματα δεν δείχνουν καλά, φαίνεται να υπάρχει ένα κενό διότι δεν υπάρχουν άλλα εγκεκριμένα εμβόλια και πρέπει να καλύψουμε το κενό με το δικό μας”, εξήγησε ο Σαχίν μιλώντας στο γερμανικό περιοδικό Spiegel. Τόσο ο Σαχίν όσο και η σύζυγός του Οζλέμ Τουρετσί, που συνίδρυσαν τη BioNTech, κατηγόρησαν την ΕΕ για την απόφασή της να κάνει παραγγελίες από διάφορα εμβόλια, με την ελπίδα ότι θα εγκριθούν γρήγορα περισσότερα από ένα.

Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, οι Pfizer/Biontech αναμενόταν να έχουν αποστείλει στην ΕΕ 12,5 εκατ. δόσεις του εμβολίου μέχρι το τέλος του 2020. Με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, καθώς απαιτούνται δύο δόσεις σε διάστημα τριών εβδομάδων, οι αρχικές παραδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα ήταν αρκετές για τον εμβολιασμό 6,25 εκατομμυρίων ανθρώπων. Όμως, στις 28 Δεκεμβρίου η Pfizer ανακοίνωσε μια ελαφρά καθυστέρηση λόγω προβλήματος όσον αφορά τον εφοδιασμό στο εργοστάσιο της Pfizer στο Βέλγιο. «Η Pfizer Ισπανίας δηλώνει ότι ενημερώθηκε τη νύχτα από το εργοστάσιό της στο Πιρς (Βέλγιο) για καθυστέρηση των αποστολών σε 8 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Ισπανία, λόγω ενός προβλήματος στην διαδικασία φόρτωσης και αποστολής», ανακοίνωσε εκτάκτως το ισπανικό υπουργείο Υγείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε συνέντευξη Τύπου στις 22 Δεκεμβρίου, η Biontech έκανε γνωστό ότι σχεδιάζει να ξεκινήσει την παραγωγή του εμβολίου τον Φεβρουάριο στο νέο εργοστάσιό της στο Μάρμπουργκ της Γερμανίας. Μια μονάδα η οποία αγοράστηκε τον Σεπτέμβριο και αναμένεται να έχει ικανότητα ετήσιας παραγωγής μέχρι 750 εκατομμυρίων δόσεων.

Τα νούμερα για την Ελλάδα

Μιλώντας στις 29 Ιανουαρίου, ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας είχε πει ότι η Ελλάδα θα έχει παραλάβει ως το τέλος Ιανουαρίου 429.000 εμβόλια της Pfizer και έως τον Ιούνιο, με τη σταδιακή αδειοδότηση των εμβολίων και άλλων εταιρειών από τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΕ, θα έχουν φτάσει στην Ελλάδα συνολικά 25 εκατ. δόσεις για να εμβολιαστεί το σύνολο του πληθυσμού. Υπερασπίστηκε, μάλιστα, την πολιτική της Ευρώπης, λέγοντας ότι τα βήματα που ακολουθεί η ΕΕ είναι σωστά, διότι διαφορετικά θα μπαίναμε σε ένα πλειστηριασμό με τις τιμές εις βάρος των Ευρωπαίων πολιτών.

Αμερικανικό «όχι» στο εμβόλιο;

Στις ΗΠΑ συναντάμε ένα ακόμη πρόβλημα το οποίο μπορεί να έχουμε και στα δικά μας μέρη σύντομα. Την αδυναμία να δημιουργηθούν οι κατάλληλες εκστρατείες προώθησης του εμβολίου ούτως ώστε να πειστούν οι πολίτες. Μόνο 4,2 εκατ. Αμερικάνοι είχαν εμβολιαστεί ως το περασμένο Σάββατο, πολύ λιγότεροι από τον δηλωμένο στόχο της κυβέρνησης Τραμπ που είχε υποσχεθεί ότι 20 εκατομμύρια πολίτες θα έχουν λάβει την πρώτη δόση του εμβολίου ως το τέλος του 2020. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται όμως και σε Γερμανία και Γαλλία.

Έντονα πυρά κατά της κυβέρνησης Μέρκελ

Επιστήμονες και πολιτικοί επικρίνουν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τον υπουργό Υγείας Γενς Σπαν για την χαοτική, κατά την γνώμη τους, κατάσταση των εμβολιασμών. Το SPD καλεί την καγκελάριο να εμπλακεί προσωπικά.

Η Φράουκε Τσιπ, νευρολόγος και μέλος της Eθνικής Ακαδημίας Επιστημών “Λεοπολντίνα”, κατηγόρησε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ότι απέτυχε στη στρατηγική εμβολιασμού.

Επίσης, ο ειδικός για θέματα υγείας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD) Καρλ Λάουτερμπαχ επέκρινε την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ότι έχουν παραγγείλει πολύ λίγα εμβόλια από τους κατασκευαστές Biontech / Pfizer και Moderna: «Ήταν ξεκάθαρο από πολύ νωρίς ότι το εμβόλιο της Moderna έχει πολύ ισχυρή δράση και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στα ιατρεία. Λόγω της μικρής ποσότητας που παραγγέλθηκε, το εμβόλιο τηε Moderna πιθανότατα δεν θα παίξει κανένα ρόλο ακόμη και αν εγκριθεί σύντομα» δήλωσε στο RTL. (Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αναμένει ότι αυτό το εμβόλιο θα εγκριθεί στις 6 Ιανουαρίου).

Ο Γενικός Γραμματέας του SPD κάλεσε μάλιστα την καγκελάριο Μέρκελ να εμπλακεί προσωπικά στο θέμα των εμβολιασμών για να αντιμετωπιστεί το χάος το οποίο έχει προκύψει κατά την γνώμη του με τους εμβολιασμούς

«Κάθε εβδομάδα που βρισκόμαστε σε lockdown κοστίζει δισεκατομμύρια, κάθε εβδομάδα κινούμαστε μεταξύ ζωής και θανάτου, κάθε εβδομάδα έχει επίσης σημασία σε κοινωνικό επίπεδο μακροπρόθεσμα, για το τι θα συμβεί αν τα σχολεία, οι παιδικοί σταθμοί παραμείνουν κλειστά ή όταν λείπουν οι κοινωνικές επαφές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η καγκελάριος και ο ομοσπονδιακός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν πρέπει να φέρουν τις φαρμακευτικές εταιρείες στο τραπέζι και να εξετάσουν πώς μπορεί να επιταχυνθεί η παραγωγή εμβολίων», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD) Λαρς Κλίνγκμπάιλ σε διαδικτυακή εκπομπή της «Bild».

Ο Kλίνγκμπάιλ ζήτησε επίσης την μεγαλύτερη εμπλοκή ειδικότερα της καγκελαρίου: «Ίσως η κατάσταση να επιβάλει την διαχείρισή της από την ίδια. Με το να λέει (απλώς) η Μέρκελ “τώρα θα δω πώς θα προχωρήσουμε πιο γρήγορα”, δεν αρκεί. Μέχρι στιγμής η καγκελάριος δεν συνδέεται (άμεσα) με το ζήτημα των εμβολιασμών. Δεν γνωρίζω κάποια σχετική της δήλωση», τόνισε.

Ο Γενικός Γραμματέας του SPD εκτιμά ότι «το χάος με τους εμβολιασμούς και οι πιθανοί τρόποι εξόδου από αυτό θα είναι το κεντρικό θέμα της διάσκεψης των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων με τη Μέρκελ την Τρίτη. Αναμένω ότι κατά την συζήτηση μεταξύ των πρωθυπουργών των κρατιδίων και της καγκελαρίου θα διευκρινίσει ακριβώς αυτό το ζήτημα και μετά θα ξέρουμε τι πήγε στραβά. Και ιδιως θα κοιτάξουμε μπροστά. Όλο το 2020 λέγαμε στους πολίτες: “Εάν υπάρχει εμβόλιο, τα πράγματα θα πάνε καλύτερα. Και τώρα σκοντάφτουμε μέσα στο χάος. Αυτό με θυμώνει».

Τροχάδην η Βρετανία. Τεράστιοι οι αριθμοί

Το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech εγκρίθηκε για επείγουσα χρήση από τη ρυθμιστική αρχή φαρμάκων του Ηνωμένου Βασιλείου πριν από τις αντίστοιχες αποφάσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Ενώ σε πρώτη  φάση θα εμβολιαστούν μόνο 400.000 άτομα από την ομάδα υψηλότερου κινδύνου, το Ηνωμένο Βασίλειο αγόρασε 40 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου.

Περισσότερες από 12 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου έχουν ανακοινωθεί, από όλους τους κατασκευαστές, για κυκλοφορία το 2021 στην καλύτερη περίπτωση. Σε αυτό το ιδανικό σενάριο, έξι έως επτά δισεκατομμύρια δόσεις θα αποσταλούν στο πρώτο κύμα παραγγελιών των εμβολίων, μετά από τις οποίες πολλές χώρες αναμένεται να επιτύχουν τον ελάχιστο στόχο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για 20% ανοσοποίηση.