Brainstorm Energy Summit: Η ενεργειακή μετάβαση ως τεράστια ευκαιρία για την Ελλάδα

H ενεργειακή αυτονομία ή ακόμη και η δυνατότητα εξαγωγών είναι στόχοι εφικτοί για την Ελλάδα, μία από τις χώρες που εμφανίζουν υψηλές επιδόσεις ως προς το φιλόδοξο ευρωπαϊκό green deal για μετάβαση σε οικονομία ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα έως το 2050.

Ωστόσο, με το ελπιδοφόρο αυτό μέλλον μάς χωρίζει μια έντονη μεταβατική περίοδος, όπως χαρακτηρίζεται από οικονομικούς αναλυτές, επενδυτές και στελέχη της αγοράς. Η ενεργειακή μετάβαση έχει κόστος και απαιτεί μεγάλες επενδύσεις: από φωτοβολταϊκά συστήματα και ανεμογεννήτριες, μέχρι υποδομές, μπαταρίες και συνδέσεις εντός και εκτός Ελλάδος. Πρόκειται για μονόδρομο σε έναν κόσμο που κινδυνεύει από την κλιματική κρίση.

Σημειώνεται ότι η COP28 κατέληξε σε συμφωνία για απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα με τρόπο συντεταγμένο και ισότιμο, με στόχο ουδετερότητα άνθρακα το 2050. Η Ε.Ε. είναι προσηλωμένη στον συγκεκριμένο στόχο και έχει δεσμευτεί νομικά, καταρτίζοντας ατζέντα για την αλλαγή του μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης, αλλά απέχει από τους ενδιάμεσους στόχους του 2030.

Η ενεργειακή μετάβαση απαιτεί επίσης ηγεσία, στελέχη και συνεργασία επιχειρηματικών ομίλων και πολιτείας, ώστε να σημειωθεί επιτάχυνση, χωρίς να διακινδυνεύεται η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων.

Πρόκειται για ευρωπαϊκή πρόκληση, καθώς διαπιστώνεται ότι τα τελευταία χρόνια, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης, ένα κύμα σταδιακής αποβιομηχάνισης απειλεί να στερήσει από την Ευρώπη τεχνογνωσία και επιχειρηματικά οικοσυστήματα τα οποία δύσκολα αναγεννώνται όταν μετατοπίζονται σε άλλο σημείο του πλανήτη με ανταγωνιστικό κόστος. Επίσης, αυτή η τάση δεν ευνοεί το περιβάλλον, στον βαθμό που οι ενεργοβόρες βιομηχανίες μετατοπίζονται σε άλλες περιοχές και ηπείρους.
Το ζητούμενο, επομένως, είναι να βρεθεί η «χρυσή τομή» που θα συνδέει τη στρατηγική για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης με την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και την ενεργειακή ασφάλεια −με ανταγωνιστικό κόστος για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες− ώστε η μετάβαση σε μηδενικές εκπομπές άνθρακα να επιτευχθεί χωρίς να αυξήσει τις ανισότητες.

Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα θα επενδύσει ένα ετήσιο ΑΕΠ για να πετύχει τους στόχους του (αναθεωρημένου) εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ). Πρόκειται για σχέδιο που φιλοδοξεί να καταστήσει τη χώρα πρωταγωνίστρια του ευρωπαϊκού green deal και ενεργειακό κόμβο στη ΝΑ Ευρώπη, με επενδύσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τις μεταφορές και τα κτίρια της τάξης των 190 δισ. ευρώ ή 146 δισ. ευρώ στην πενταετία 2026-2030, σύμφωνα με την αναφορά πριν από λίγους μήνες στις Βρυξέλλες. Οι επενδύσεις συνδυάζονται με υποδομές και υιοθέτηση νέων τεχνολογιών σε παραγωγή, αποθήκευση και μεταφορά ενέργειας, με αύξηση της διείσδυσης της ηλεκτροκίνησης, ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και σειρά άλλων παρεμβάσεων. Εν τω μεταξύ, ταυτόχρονα με την απολιγνιτοποίηση του ενεργειακού μείγματος, η δίκαιη μετάβαση αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Επιπλέον, στόχος της κυβέρνησης είναι να συνεχιστεί η δυναμική που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και να μετατραπεί η χώρα σε εξαγωγικό ενεργειακό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και της Μεσογείου. «Πράσινη» ενέργεια θα προωθείται προς τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης μέσω μεγάλων διασυνδετικών έργων και υποδομών που σχεδιάζονται.

Εν κατακλείδι, για να πετύχουν τα μεγάλα σχέδια απαιτείται επιτάχυνση των επενδύσεων σε υποδομές, αύξηση της παραγωγικότητας, στήριξη των επιχειρήσεων με θεσμικές και οικονομικές παρεμβάσεις για ταχύτερο «πράσινο» μετασχηματισμό και πιο εποικοδομητικός διάλογος με την κοινωνία. Έτσι, ο «πράσινος» μετασχηματισμός θα ευνοήσει την ευημερία της κοινωνίας και τη δημιουργία υπεραξίας, ώστε οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ε.Ε. να είναι βιώσιμοι στο μέλλον.

*Στις 8 Απριλίου έρχεται το Brainstorm Energy Summit του Fortune Greece. Δείτε περισσότερα ΕΔΩ.