Φοροδιαφυγή: “Μετωπική” με επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις
Στην τελική ευθεία οι σαρωτικές αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματιών και ατομικών επιχειρήσεων εγείρουν αντιδράσεις, με φορείς της αγοράς να μιλούν για αιφνιδιασμό και μέτρα που δεν λαμβάνουν υπόψη την αύξηση του λειτουργικού κόστους ενώ η κυβέρνηση προχωρά αποφασιστικά στις αλλαγές προκειμένου να χτίσει δημοσιονομικές δυνατότητες.
Ήδη με την υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων σχεδιάζει πρωτοβουλίες στήριξης των πιο ευάλωτων όπως η επιταγή ακρίβειας, το market pass, το επίδομα θέρμανσης κ.ο.κ..
Σε επίπεδο μικρομεσαίων επιχειρήσεων σημειώνεται ότι τα ενεργειακά κόστη -οι αυξήσεις πρώτων υλών και οι άλλες παρενέργειες του πληθωρισμού– έχουν αυξήσει το λειτουργικό κόστος κατά 40% τον τελευταίο 1,5 χρόνο, όταν ειδικά οι μικρές επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε ανατιμήσεις που δεν ξεπερνούν το 15%. Έχουν απορροφήσει δηλαδή το μεγαλύτερο ποσοστό των επιβαρύνσεων, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, που δείχνουν ότι τα κέρδη σε αυτές τις περιπτώσεις κυμαίνονται έως 10.000 ευρώ. Πρόκειται για στοιχεία που δεν θα πρέπει να δημιουργούν αίσθηση, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, που συμφωνούν πάντως με την ανάγκη αντιμετώπισης φαινομένων φοροδιαφυγής.
Ασκούν κριτική στην κυβέρνηση αφενός διότι απέφυγε να αναφερθεί στις προθέσεις της αναφορικά με την φορολογία των επαγγελματιών κατά τις προεκλογικές της δεσμεύσεις στις πρόσφατες εκλογές και αφετέρου διότι οι πληροφορίες θέλουν τα νέα μέτρα να ισχύουν από τα εισοδήματα του 2023, αντίθετα με τη συνήθη -και συνταγματική, όπως αναφέρεται- πρακτική να εφαρμόζονται ένα χρόνο μετά.
Επίσης, προβάλλεται ως επιχείρημα το γεγονός ότι σε εποχή ψηφιακού μετασχηματισμού, με πλήθος εργαλείων και δυνατοτήτων από την πλευρά της Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), με πλατφόρμες όπως το MyData και η διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS, τα τεκμήρια αποτελούν αναχρονιστικές πρακτικές όπως και οι καταγγελίες φαινομένων φοροδιαφυγής έναντι αμοιβής.
Η κυβέρνηση πάντως φέρεται αποφασισμένη να προχωρήσει σε τομές προκειμένου να αντιμετωπίσει τη διαρροή φορολογικών εσόδων από αδήλωτα έσοδα φορολογούμενων, που υπολογίζεται γύρω στα 8-10 δισ. ευρώ και στοχεύει να το πετύχει με το νέο νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση και αναμένεται να γίνει νόμος του κράτους στο προσεχές διάστημα. Για το σκοπό αυτό επιστρατεύει επίσης την τεχνολογία μέσω της οποίας η ΑΑΔΕ είναι πλέον σε θέση να κάνει “σάρωση” στο διαδίκτυο, να διασταυρώνει δεδομένα χρηστών πλατφορμών μέσω των οποίων γίνονται συναλλαγές με τραπεζικούς λογαριασμούς και άλλα στοιχεία. Ειδική ομάδα επεξεργάζεται κινήσεις στο διαδίκτυο και εκτός των άμεσων τεχνικών υιοθετεί και έμμεσες τεχνικές ελέγχου, με τις οποίες υπολογίζεται το πραγματικό εισόδημα των υπόπτων για φοροδιαφυγή.
Ενδεικτικά σημειώνεται ότι σύμφωνα με το νομοσχέδιο που θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή, στις ήδη υπάρχουσες περιπτώσεις που προβλέπει ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, με έμμεσες τεχνικές θα προσδιορίζεται το εισόδημα και:
-όταν δηλώνεται ζημία σε τρία τουλάχιστον συνεχόμενα έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της
-όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ αγορών, πωλήσεων και αποθεμάτων
-όταν ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα είναι διαφορετικός από αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων και
-όταν η επιχείρηση δεν προσκομίζει στοιχεία που ζητά η φορολογική διοίκηση, ύστερα από δύο προσκλήσεις.
Τα νέα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η φορολογική διοίκηση μπορούν να συνεισφέρουν στον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης και με την εφαρμογή τεχνικών ελέγχου όπως η αρχή των αναλογιών, η ανάλυση ρευστότητας του φορολογούμενου, η καθαρή θέση του φορολογούμενου, η σχέση της τιμής πώλησης προς το συνολικό όγκο κύκλου εργασιών και το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων και των δαπανών σε μετρητά. Έτσι θα προσδιορίζεται με αξιόπιστο τρόπο το πραγματικό περιθώριο μικτού κέρδους, το οποίο εφαρμοζόμενο στο κόστος πωληθέντων/παρεχόμενων υπηρεσιών, οδηγεί στον προσδιορισμό των εσόδων από επιχειρηματική δραστηριότητα.
