Η Ευρώπη αποφασίζει για το μέλλον της – Tι να περιμένουμε;

Η Ευρώπη αποφασίζει για το μέλλον της – Tι να περιμένουμε;
epa07601815 A women casts her vote for European elections in Olivais polling station, Lisbon, Portugal, 26 May 2019. The European Parliament election is held by member countries of the European Union (EU) from 23 to 26 May 2019. EPA/Andre Kosters Photo: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Το αποτέλεσμα ίσως καταστήσει πιο σύνθετη τη λήψη αποφάσεων στις Βρυξέλλες, ενώ οι λαϊκιστές αναμένεται να αυξήσουν τα ποσοστά τους.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν ήδη αρχίσει να πηγαίνουν στις κάλπες, σε μια εκλογική αναμέτρηση της οποίας το αποτέλεσμα θα καθορίσει ποιος θα βρεθεί στο τιμόνι της Ευρ. Ένωσης για τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, όπως εύστοχα επισημαίνει και το Bloomberg, η ψήφος θα επηρεάσει και τις εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες σε διάφορα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι ευρωεκλογές παρουσιάζονται από πολλούς ως μια αναμέτρηση μεταξύ «λαϊκιστών» και του «κατεστημένου» με στόχο τον έλεγχο της πολιτικής και οικονομικής κατεύθυνσης της ΕΕ. Την ίδια στιγμή, οι ευρωεκλογές συνεπάγεται και μια σειρά εθνικών και περιφερειακών πολιτικών μαχών. Η ψηφοφορία, με άλλα λόγια – η οποία περιλαμβάνει περιέργως και τη Βρετανία που είναι με το ένα πόδι στην πόρτα της εξόδου – αντανακλά και τις τοπικές πραγματικότητες, και όχι μόνο τη συζήτηση για το μέλλον της ηπείρου.

Στη Γερμανία, η Angela Merkel προσπαθεί να ολοκληρώσει την τέταρτη και τελευταία θητεία της. Η διάδοχός της, Annegret Kramp-Karrenbauer, πιέζει την Καγκελάριο να αποχωρήσει νωρίτερα εάν οι Χριστιανοδημοκράτες χάσουν μέρος της εκλογικής τους δύναμης στις ευρωεκλογές. Αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τους Σοσιαλδημοκράτες. Ένα κακό αποτέλεσμα ίσως ωθήσει τον διστακτικό κυβερνητικό εταίρο της Merkel να ρίξει την κυβέρνηση.

Όσο για τη Γαλλία, ο πρόεδρος Emmanuel Macron δίνει μια αμφίρροπη μάχη με την εθνικίστρια Marine Le Pen, σε μια επανάληψη της προεδρικής εκλογής του 2017. Αν χάσει, αυτό θα μπορούσε να υποσκάψει τα σχέδιά του για εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Έξι μήνες διαμαρτυριών από τα Κίτρινα Γιλέκα οδήγησαν τον Macron σε υποχώρηση σε μια σειρά από κρίσιμες μεταρρυθμίσεις, ενώ ο ίδιος προέβη σε φοροελαφρύνσεις και παροχές για να μετριάσει την κοινωνική αντίδραση. Αν το αποτέλεσμα δεν είναι υπέρ του, ίσως αναγκαστεί να προβεί σε περαιτέρω παραχωρήσεις.

Στη Βρετανία, πάλι, η ψηφοφορία δεν είναι παρά ένα σύμβολο της αποτυχίας της Theresa May να οδηγήσει τη χώρα στο Brexit – στην έξοδο από την ΕΕ. Η ίδια πλήρωσε το τίμημα αποχωρώντας από την πρωθυπουργία, αλλά το χάος που δημιουργείται έχει έναν μεγάλο νικητή: τον Nigel Farage. Ο λαϊκιστής ηγέτης επέστρεψε στην κεντρική πολιτική σκηνή, ηγείται ενός νέου μονοθεματικού κόμματος – του Brexit Party – και είναι έτοιμος να θριαμβεύσει ξανά. Οι Συντηρητικοί, εντωμεταξύ, προετοιμάζονται για ένα αποτέλεσμα που ίσως θα είναι το χειρότερο της ιστορίας τους.

Εύθραυστη μοιάζει η κατάσταση στην Ιταλία. Αν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Matteo Salvini, εισχωρήσει περαιτέρω στην εκλογική βάση του Κινήματος των Πέντε Αστέρων στον Νότο, τότε ίσως αποφασίσει να πάει σε πρόωρες εκλογές. Απ’ την άλλη, ο …μήνας του μέλιτος με τους ψηφοφόρους του μοιάζει να τελειώνει σιγά σιγά, ενώ και η θορυβώδης πτώση του συμμάχου του στη Βιέννη, Heinz-Christian Strache, μετά την αποκάλυψη του γνωστού βίντεο δεν βοηθάει και ιδιαίτερα.

Στην Ισπανία, τέλος, οι Σοσιαλιστές του Pedro Sanchez έχουν μια ευκαιρία να κερδίσουν την περιφερειακή κυβέρνηση της Μαδρίτης για πρώτη φορά εδώ και 24 χρόνια. Ένα τέτοιο κατόρθωμα θα καταστήσει τον Sanchez υπολογίσιμη δύναμη και πέρα από την Ισπανία, σε μια στιγμή που ο ίδιος και οι σύμβουλοί του νοιώθουν ότι έχει έρθει η στιγμή η χώρα να αποκτήσει πολιτική επιρροή στις Βρυξέλλες μεγαλύτερη από την οικονομική της ισχύ. Ουσιαστικά, το σχέδιο του Sanchez είναι να ξεπεράσει την Ιταλία στην ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων με όρους πολιτικής επιρροής – μια Ιταλία που στρέφεται ολοένα και περισσότερο στον ευρωσκεπτικισμό.

Όσο για την Ελλάδα; Ένα απρόσμενα καλό ή υπερβολικά κακό αποτέλεσμα για τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, εκτιμά το Bloomberg, ίσως τον οδηγήσει στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών τον Ιούνιο, αντί να περιμένει να ολοκληρώσει τη θητεία του μέχρι τον Οκτώβριο. Μια τέτοια απόφαση θα βάλει τέλος σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο που χαρακτηρίζεται από σειρά παροχών και μια σχετική επάνοδο των εντάσεων με τους πιστωτές. Οι πρόωρες εκλογές, εάν συμβούν, ίσως σημάνουν την αρχή του τέλους για τον Τσίπρα ή, αλλιώς, ίσως επιβεβαιώσουν την ικανότητα πολιτικής επιβίωσης που διαθέτει.