Η παράκαμψη τελείωσε, η λεωφόρος είναι μπροστά

Η παράκαμψη τελείωσε, η λεωφόρος είναι μπροστά

Η ενδιάμεση συμφωνία με τους δανειστές είναι παρελθόν. Τα μεγάλα ζητήματα παίρνουν πλέον θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Του Βασίλη Σαμούρκα 

Η διαδικασία των διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης με τους δανειστές από τις αρχές Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα, ήταν σαν τη διαδρομή ενός αυτοκινήτου στην παράκαμψη χωρίς διόδια, κι όχι στην εθνική οδό. Μια πορεία σε έναν δρόμο στενό, χωρίς επαρκή φωτισμό και διαχωριστικές μπάρες, κακοδιατηρημένο και γεμάτο στροφές.

Η κυβερνητική απόφαση να στρίψει το τιμόνι από την παρακαμπτήρια οδό και να βγει ξανά στη λεωφόρο με τα διόδια, ήταν μια κίνηση όχι απλώς επιβεβλημένη, αλλά «μοιραία». Ο χρόνος πλέον τελείωσε –με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- και η προεκλογική στρατηγική για ενδιάμεση συμφωνία-γέφυρα που βρισκόταν στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας του ΣΥΡΙΖΑ, έληξε.

Πλέον, ξανοίγονται επίσημα οι συζητήσεις για όλα τα θέματα που καίνε, αφήνοντας πίσω τους τη συμφωνία του Φεβρουαρίου για την οποία τα κυβερνητικά στελέχη είχαν πολύ μεγαλύτερες προσδοκίες από τα πεπραγμένα των ευρωπολιτικών μηχανισμών μιας καθόλα λειτουργικής κοινοτικής διοίκησης, με δαιδαλώδεις μηχανισμούς και χαρακτηριστική κωλυσιεργία.

Αυτό σημαίνει ότι στο τραπέζι των συζητήσεων μπαίνουν εκείνα τα θέματα που ποτέ δεν δέσμευσε η 20η Φεβρουαρίου το ΔΝΤ: συνταξιοδοτικό, ασφαλιστικό, πλειστηριασμοί, εργασιακά. Άλλωστε, εκείνη η ιστορία δεν αφορούσε το Ταμείο, κι αυτό το έδειξε η Ουάσινγκτον από την πρώτη στιγμή με τους πλέον χαρακτηριστικούς τρόπους.

Η προ ημερών δήλωση στελέχους του ευρωμηχανισμού στο Reuters ότι οι πιστωτές θέλουν να δουν την ελληνική κυβέρνηση να πληρώνει το πολιτικό κόστος σκληρών μέτρων έστω και για μια από τις λεγόμενες «κόκκινες» γραμμές της, έδειξε ότι πλέον κανείς -πέρα από το ελληνικό επιτελείο- δε δίνει ιδιαίτερη σημασία στη συμφωνία του Φεβρουαρίου, αρχιτέκτονας της οποίας ήταν ο Γιάνης Βαρουφάκης.

Οι θεωρίες για παραγκωνισμό του Έλληνα υπουργού Οικονομικών από τις συζητήσεις με τους δανειστές απορρίφθηκε από τον ίδιο, όμως το φαίνεσθαι έκανε εκείνες τις μέρες τις αγορές να αναθαρρήσουν, τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων να μειωθούν, και το Χρηματιστήριο να ανακάμψει με πέντε συνεχόμενες θετικές συνεδριάσεις.

Η πραγματικότητα της «λεωφόρου των διοδίων» είναι μπροστά. Οι «κόκκινες» γραμμές δεν συνιστούν άβατο για τους δανειστές και τα κυβερνητικά στελέχη που είναι υπέρ ενός ενδεχομένου ολικής ρήξης –όπως ο Παναγιώτης Λαφαζάνης- τονίζουν πως η εξουσία δεν είναι αυτοσκοπός κι ότι η σωτηρία της «πολιτικής ψυχής» της παράταξής τους είναι σημαντικότερη από την αποπληρωμή ομολόγων κι εντόκων γραμματίων.

Ο Αλέξης Τσίπρας έριξε ήδη με την τηλεοπτική του συνέντευξη στο πόκερ των διαπραγματεύσεων την μπλόφα (;) του δημοψηφίσματος, και οι ξένοι οικονομικοί παράγοντες ούτε πανικοβλήθηκαν, ούτε έδειξαν σημάδια κόπωσης. Ίσως αυτό σημαίνει πως έχουν ήδη πάρει τις αποφάσεις τους, ή ότι έχουν εμπιστοσύνη στις δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού ζητάει λύση εντός της ευρωζώνης, ακόμη κι αν κάποιες από τις κυβερνητικές «κόκκινες» γραμμές ξεθωριάσουν.

Οι επόμενες μέρες θα κρίνουν εάν υπάρχει ανοιχτός δρόμος για συζήτηση επί των θεμάτων που οι πιστωτές εγείρουν αντιρρήσεις, αλλά κι αν είναι διατεθειμένοι να τηρήσουν τις δεσμεύσεις του Νοεμβρίου του 2012 για εκείνη την «αραχνιασμένη» συζήτηση για το ελληνικό χρέος. Το οποίο, όπως καλά θυμούνται οι περισσότεροι, θα επανερχόταν στο προσκήνιο όταν η Ελλάδα θα παρουσίαζε πρωτογενή πλεονάσματα. Όπως κι έκανε.

Φυσικά και οι συμφωνίες είναι για να τηρούνται, όμως και οι δύο πλευρές έχουν δείξει με δημόσιες δηλώσεις τους πως η μία δεν έχει εμπιστοσύνη στην άλλη. Οι δανειστές φοβούνται εκείνα τα στελέχη εντός της κυβέρνησης που χαρακτηρίζουν «ακραία», και η κυβέρνηση –δια του ίδιου του πρωθυπουργού αλλά και του υπουργού Οικονομικών- θεωρεί ότι πολλές από τις προφορικές δεσμεύσεις που άκουσαν αυτούς τους τρεις μήνες, ήταν κατά κάποιο τρόπο «λόγια του αέρα»· και όσον αφορά το θέμα της παροχής ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος από την ΕΚΤ, αλλά και σε ό,τι έχει να κάνει με εκείνη τη δέσμευση για μεταρρυθμίσεις τις οποίες θα προτείνει η ελληνική κυβέρνηση κι όχι οι δανειστές.

Ένα μεγάλο ποσοστό των εξελίξεων θα κριθεί από την πρόθεση της κυβέρνησης να κάνει πίσω σε θέματα που «πονάνε». Κι αυτό θα εξαρτηθεί από τα ανταλλάγματα που θα της προσφερθούν από πλευράς δανειστών. Εάν δεν πάρει τίποτε, τότε το εναλλακτικό σχέδιο έχει ήδη προταθεί. Δημοψήφισμα και πιθανότατα κυβερνητικές αναταράξεις σε περίπτωση που το αποτέλεσμά του δεν είναι αυτό που εκφράζει ιδεολογικά τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Βασίλης Σαμούρκας είναι αρχισυντάκτης του FortuneGreece.com.