ΙDC: Mια μεγάλη δημιουργική συμμαχία για την ανάδειξη του ελληνικού Design ως μοχλού εθνικής, περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης

Από τον Γιάννη Μάριο Ψιμάδα*

Στον κόσμο της σύγχρονης επιχειρηματικότητας, οι «Πολιτιστικές βιομηχανίες» ή αλλιώς «Κλάδοι Πολιτισμού και Δημιουργικότητας» έχουν αναδειχθεί στους πιο ανθεκτικούς, δυναμικούς και καινοτόμους τομείς. Εκτείνονται σε μια πληθώρα πεδίων, από την τέχνη και τον πολιτισμό μέχρι την ψυχαγωγία και τα νέα Μέσα, συμβάλλοντας σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη και την προστιθέμενη αξία.

Η διεθνής εμπορική διάσταση της δημιουργικής βιομηχανίας αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα. Συνεισφέρει κατά 6,1% στο παγκόσμιο ΑΕΠ με ετήσια έσοδα 2,25 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, 30 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, και εκτιμώμενη αύξηση στο 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ στα επόμενα χρόνια. Mε στοιχεία του 2014 (στην καρδιά της κρίσης) ο Πολιτιστικός και Δημιουργικός τομέας στην Ελλάδα απασχολούσε 110.688 εργαζομένους σε 46.370 επιχειρήσεις, οι οποίες πώλησαν συμβολικά αγαθά και υπηρεσίες της τάξης των 5,3 δισ. €, με προστιθέμενη αξία για την ελληνική οικονομία περίπου 2,1 δισ. €, συνεισφέροντας 1,4% στο ΑΕΠ. Σήμερα εκτιμούμε ότι έχει επέλθει σημαντική αύξηση.

Καθώς οι κλάδοι του πολιτισμού αποτελούσαν ανέκαθεν μια πηγή καινοτομίας και ανάπτυξης, έτσι και σήμερα, η συνεχής εξέλιξη των τεχνολογιών και η ανάγκη για πρωτότυπο περιεχόμενο έχουν οδηγήσει σε αυξημένες επενδύσεις και ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, ενθαρρύνοντας τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και στηρίζοντας την αγορά εργασίας.

Οι εκτυπώσεις, κατασκευές, χειροτεχνίες, λιανικό εμπόριο πολιτιστικών αγαθών (κύρια βιβλία και μουσικές εκδόσεις), εκδόσεις λογισμικού και προγραμματισμός ηλεκτρονικών συστημάτων, Οπτικοακουστικά, τηλεόραση και ραδιόφωνο, αρχιτεκτονική, διαφήμιση, design, τέχνες, βιβλιοθήκες και Μουσεία αποτελούν παραγωγικές και οικονομικές δραστηριότητες που απαιτούν εξειδικευμένη τεχνογνωσία, έχοντας όλες ως βασικό μοχλό δημιουργίας υπεραξίας το Design.

Με γνώμονα το παραπάνω, το 2021, στο πλαίσιο του προγράμματος Ερευνώ, Δημιουργώ, Καινοτομώ της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας, συστάθηκε ο πρώτος στην Ελλάδα Συνεργατικός Σχηματισμός Καινοτομίας (ΣΣΚ) για τον καινοτομικό σχεδιασμό, το IDC – Innovative Design Cluster.

Με φορέα αρωγό τον Δήμο Θεσσαλονίκης και συντονιστή φορέα της εταιρεία Tetragon, το IDC, συγκροτήθηκε από μικρές, πολύ μικρές και μεσαίες εταιρείες, ερευνητικά κέντρα και φορείς που δραστηριοποιούνται ή ενσωματώνουν στις δραστηριότητές τους τον δημιουργικό σχεδιασμό (Design), προερχόμενες από 3 βασικούς χώρους. Εταιρείες Τεχνολογίας Αιχμής και Πληροφορικής, Εταιρείες Design και Εταιρείες Επικοινωνίας Marketing και Στρατηγικής.

Όραμά μας στο IDC είναι να αναδείξουμε την πολλαπλασιαστική αξία του Design για την εθνική και περιφερειακή επιχειρηματικότητα, προσθέτοντας ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις εταιρείες που το ενσωματώνουν καθώς και στο ευρύτερο σχεδιαστικό οικοσύστημα.

Με ένα επενδυτικό πλάνο 1,8€ εκ. (μέρος των οποίων αντλήθηκε από το ΕΣΠΑ), τους τελευταίους 18 μήνες, λειτουργώντας συνεργατικά και μεθοδικά και έχοντας πάντα στον πυρήνα μας τις αρχές και πρακτικές του Design, δημιουργήσαμε 3 ψηφιακά εργαλεία και 3 υπηρεσίες που απευθύνονται στο δημιουργικό οικοσύστημα και τα οποία έχουν ένα μεγάλο πεδίο εφαρμογών αφού δοκιμάστηκαν με επιτυχία σε 2 μελέτες περίπτωσης.

Αναπτύξαμε μια πλατφόρμα επαγγελματικής κοινωνικής δικτύωσης (WWGD® – Who is Who of Greek Design) που βοηθά τους επαγγελματίες του χώρου στην προβολή, εξωστρέφεια, επικοινωνία και δικτύωση. Υλοποιήσαμε μια καινοτόμα ψηφιακή εφαρμογή (Vanesa®) που διευκολύνει τους ειδικούς στο Branding και στην Πνευματική Ιδιοκτησία να αναγνωρίζουν και να αξιολογούν ομοιότητες σε λογότυπα και σήματα. Στήσαμε μια ψηφιακή εργαλειοθήκη (DCD®-Design Connect & Develop) που υποστηρίζει τους Designers στην ανάπτυξη συνεργασιών και επιχειρηματικών καλών πρακτικών. Επιπλέον, αναπτύξαμε υπηρεσίες που ενισχύουν το συν-σχεδιασμό μέσω της μεθοδολογίας Design Thinking (D4A®-Design For All) , ένα πρωτόκολλο για τον ορισμό των σχεδιαστικών προκλήσεων (DBT®-Design Brief toolbox), ώστε να πάψει αυτή η ασαφής οδηγία προς τους Designers «…θέλω κάτι σε minimal», καθώς και μια υπηρεσία που παρέχει τεχνικές για την παραγωγή αλλά και αξιολόγηση ιδεών (DIB®-Design Ideas Bootcamp).

Τα παραπάνω εργαλεία και υπηρεσίες που αναπτύχθηκαν, δοκιμάστηκαν στην πράξη, σε δύο μελέτες περίπτωσης (Case Studies). Πρώτα στην πόλη της Θεσσαλονίκης και μετά στα Μακεδονικά Κρασιά. Αποτέλεσμα ήταν να δημιουργήσουμε ένα μοναδικό σύστημα προσδιορισμού του Look & Feel της πόλης, το οποίο τροφοδότησε τον σχεδιασμό και ανάπτυξη μιας σειράς από έξυπνα και λειτουργικά προϊόντα αστικής και μικρής κλίμακας. Στην 2η μελέτη περίπτωσης για τα Μακεδονικά Κρασιά, σχεδιάστηκαν μια ψηφιακή πλατφόρμα περιήγησης στους μακεδονικούς αμπελώνες (MAKWALKS®) και μια δυναμική περιοδική έκθεση (OWE® – Oinos Whole Experience) που θα μπορεί να ταξιδεύει σε ολόκληρο τον κόσμο, καλώντας τον επισκέπτη να λάβει μέρος σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο “χθες” και στο “σήμερα” του ελληνικού κρασιού μέσω μιας συνολικής –βιωματικής, γνωστικής, αισθητικής και πολυαισθητηριακής– εμπειρίας. Το πλέον σημαντικό που αξίζει να σημειωθεί είναι πως και οι δύο παραπάνω μελέτες περίπτωσης, μπορούν να εφαρμοστούν και σε άλλες πόλεις, σημεία τουριστικού προορισμού καθώς και παραγωγικούς κλάδους με σκοπό να ενδυναμώσουμε την ανταγωνιστικότητα στις περιφέρειες καθώς και την πραγματική οικονομία.

Mε στόχο τα παραπάνω προϊόντα και υπηρεσίες, να είναι διαθέσιμα στην αγορά το 2024, εκτιμούμε ότι θα βοηθήσουμε την εγχώρια δημιουργική βιομηχανία και ειδικότερα την σχεδιαστική κοινότητα, να εξοπλιστεί με ανταγωνιστικά εργαλεία και να δομηθεί σε ένα πιο συστηματικό πλαίσιο με σκοπό την ανάδειξη μιας διευρυμένης αντίληψης για την αξία και τον ρόλο του ελληνικού δημιουργικού σχεδιασμού ως παράγοντα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

Προσβλέπουμε δε, αφενός στη θερμή υποδοχή από τους Έλληνες Designers, αφετέρου στην προσέλκυση επενδυτών οι οποίοι θα πιστέψουν στην δυναμική προοπτική της ελληνικής δημιουργικής οικονομίας, και φυσικά στην υποστήριξη των κρατικών και αυτοδιοίκητων φορέων οι οποίοι μπορούν να μας αξιοποιήσουν ως επιταχυντές για την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη.

(Πηγή φώτο: social media)

*Ο Γιάννης Μάριος Ψιμάδας είναι ειδικός επιστήμονας Στρατηγικού Σχεδιασμού & Καινοτομίας με 30ετή εμπειρία στη Σχεδιαστική Σκέψη, στην ενίσχυση της Οργανωσιακής Δημιουργικότητας, στην Στρατηγική Καινοτομίας, στη Μεταφορά Τεχνολογίας και στην Ηγεσία Ομάδων και Οργανισμών. Διατελεί υπεύθυνος γραφείων Αθήνας και Επικεφαλής Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας στην εταιρεία Tetragon Α.Ε., και έχει υπηρετήσει σε ρόλους ευθύνης στους κλάδους της Επικοινωνίας, των Καταναλωτικών Προϊόντων (FMCG), της Εκπαίδευσης και Πολιτισμού.