Οι πρωτοποριακές εφευρέσεις που χάρισαν στους Κιταγκάουα, Ρόμπσον και Γιαγκί το Νόμπελ Χημείας 2025
Το Νόμπελ Χημείας 2025 απονεμήθηκε στους Σουσούμου Κιταγκάουα, Ρίτσαρντ Ρόμπσον και Όμαρ Γιαγκί για τις πρωτοποριακές τους ανακαλύψεις στα μεταλλο-οργανικά πλαίσια (Metal-Organic Frameworks, MOFs) — υλικά με εξαιρετικά πορώδη δομή που ανοίγουν τον δρόμο για εφαρμογές στην αποθήκευση αερίων, την καταλυτική χημεία και τη μεταφορά φαρμάκων.
Σουσούμου Κιταγκάουα
Ο Κιταγκάουα είναι Ιάπωνας χημικός, διακεκριμένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κιότο, όπου ασχολείται με τον σχεδιασμό και τη σύνθεση υβριδικών υλικών οργανικής και ανόργανης φύσης.
Η έρευνά του επικεντρώνεται στα μεταλλο-οργανικά πλαίσια (MOFs) και στη διερεύνηση των χημικών και φυσικών ιδιοτήτων των πορωδών δομών.
Ρίτσαρντ Ρόμπσον
Ο Ρόμπσον έχει συμβάλει καθοριστικά στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα μέταλλα και τα οργανικά μόρια μπορούν να συνδέονται σε τρισδιάστατα δίκτυα, δημιουργώντας προβλέψιμες και ελεγχόμενες δομές.
Το έργο του καθόρισε τη θεμελιώδη αρχιτεκτονική πίσω από τα σύγχρονα MOFs.
Όμαρ Γιαγκί
Ο Γιαγκί, Αμερικανός χημικός παλαιστινιακής καταγωγής, θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους στην ανάπτυξη των MOFs.
Η δουλειά του εστιάζει στις εφαρμογές τους στην αποθήκευση υδρογόνου, την απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) και τη μεταφορά φαρμάκων, αξιοποιώντας τη μεγάλη επιφάνεια και την εξαιρετική προσαρμοστικότητα αυτών των υλικών.
Σημασία της Έρευνας
Τα μεταλλο-οργανικά πλαίσια (MOFs) είναι υλικά όπου άτομα μετάλλου συνδέονται με οργανικά μόρια, σχηματίζοντας πορώδεις πλέξεις με τεράστια επιφάνεια ανά μονάδα μάζας.
Οι ανακαλύψεις των Κιταγκάουα, Ρόμπσον και Γιαγκί έχουν οδηγήσει σε σημαντικές εφαρμογές όπως:
- Αποθήκευση αερίων — υδρογόνο, μεθάνιο, CO₂
- Καταλυτική χημεία — διευκόλυνση και επιτάχυνση χημικών αντιδράσεων
- Διαχωρισμοί & καθαρισμός — εκλεκτική προσρόφηση αερίων και ρύπων
- Φαρμακευτική — στοχευμένη μεταφορά δραστικών ουσιών
Η Νομπελίστικη Επιτροπή τόνισε ότι η έρευνά τους αποτελεί «κορυφαία συνεισφορά στη χημεία υλικών», με τεράστιες προοπτικές για τη βιομηχανία και το περιβάλλον.
Οι τρεις επιστήμονες θα μοιραστούν το χρηματικό βραβείο των 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια) και το χρυσό μετάλλιο Νόμπελ.
