Όλα θυμίζουν το κραχ του 2022: Πώς οι νέες «κρυπτοτράπεζες» ανεβάζουν ξανά το… ρίσκο 

Τρία χρόνια μετά την κατάρρευση της αγοράς των κρυπτοδανείων και τη χρεοκοπία κολοσσών όπως η FTX, ένα νέο κύμα τολμηρών εταιρειών κρυπτοδανεισμού επιστρέφει δυναμικά – αυτή τη φορά με ακόμη υψηλότερο ρίσκο και πιο καινοτόμες πρακτικές.

Η Divine Research, μια startup με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, έχει ήδη εκδώσει περίπου 30.000 βραχυπρόθεσμα δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, αξιοποιώντας το σύστημα σάρωσης ίριδας της World του Sam Altman (CEO της OpenAI) για να ελέγξει τους δανειολήπτες.

Όπως περιγράφει ο ιδρυτής της Divine, Diego Estevez, «αυτό είναι microfinance on steroids» – μικροδάνεια σε υπερταχύτητα: δάνεια μικρότερα των $1.000 σε stablecoin USDC, με σταθερό επιτόκιο 20–30%, κυρίως προς καταναλωτές στο εξωτερικό που αποκλείονται από το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα.

Το 2022, η πτώση των τιμών των κρυπτονομισμάτων προκάλεσε αλυσιδωτές χρεοκοπίες σε εταιρείες όπως Celsius και Genesis, οδηγώντας σε απώλειες δισεκατομμυρίων για επενδυτές. Σήμερα όμως, η πολιτική στροφή του πρώην προέδρου Donald Trump υπέρ των crypto και η άνοδος του bitcoin σε ιστορικά υψηλά έχουν φέρει νέα κεφάλαια στον χώρο – ακόμη και από μεγάλες τράπεζες όπως η JPMorgan.

Παράλληλα, παρατηρείται άνοιγμα ακόμη και προς μη παραδοσιακούς δανειολήπτες, όπως δάσκαλοι και μικροπωλητές, που μέχρι τώρα δεν είχαν πρόσβαση σε τέτοιες μορφές χρηματοδότησης.

Νέες startup και νέα ρίσκα

Η Divine δεν είναι η μοναδική. Η startup 3Jane, που εξασφάλισε $5,2 εκατ. χρηματοδότηση από την Paradigm (επενδυτή της FTX στο παρελθόν), δίνει επίσης ανεξασφάλιστα δάνεια σε USDC μέσω Ethereum, ζητώντας από τους δανειολήπτες μόνο «verifiable proofs» για εισοδήματα ή περιουσιακά στοιχεία, χωρίς φυσική εξασφάλιση.

Τα δάνεια χωρίς εγγυήσεις θεωρούνται εξαιρετικά επικίνδυνα, καθώς δεν υπάρχει τρόπος να ανακτηθεί η ζημία σε περίπτωση αθέτησης πληρωμής. Στην πράξη, η Divine αναφέρει ποσοστό αθέτησης που φτάνει το 40% για τα πρώτα δάνεια, κάτι που ισορροπείται –κατά τον Estevez– από τα υψηλά επιτόκια.

Η 3Jane προχωρά ακόμα παραπέρα, αναπτύσσοντας πλατφόρμα που θα χρησιμοποιεί AI agents (προγράμματα με δυνατότητα αυτόνομων αποφάσεων) ώστε να «επιβάλλουν» τους όρους των δανείων και να προσφέρουν χαμηλότερα επιτόκια.

AI και blockchain αλλάζουν το τοπίο

Η χρήση τεχνολογιών όπως το iris scanning της World του Sam Altman ή AI agents δείχνει μια τάση «προγραμματισμένης συμμόρφωσης» στους όρους των δανείων. Παράλληλα, η διαφάνεια του blockchain καθιστά τις συναλλαγές επαληθεύσιμες και διαρκείς, αν και η ανωνυμία παραμένει πρόβλημα στην επιβολή κυρώσεων.

Ακόμη και μεγάλες πλατφόρμες, όπως η Coinbase, έχουν μπει στο παιχνίδι, δημιουργώντας AI agents με δικά τους crypto wallets και «εμπορικές και νομισματικές δυνατότητες».

Νέες αγορές, νέοι επενδυτές – και παλιά προβλήματα

Οι δανειολήπτες των νέων crypto lending startups προέρχονται κυρίως από χώρες όπως η Αργεντινή, όπου ο παραδοσιακός τραπεζικός τομέας δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση λόγω υψηλού πληθωρισμού. Τα δάνεια χρηματοδοτούνται από ιδιώτες επενδυτές που αναζητούν υψηλές αποδόσεις – το ίδιο μοντέλο που κατέρρευσε το 2022.

Η Divine, για παράδειγμα, υποστηρίζει ότι «όποιος παρέχει ρευστότητα, βγαίνει πάντα κερδισμένος», χάρη στα υψηλά επιτόκια που αντισταθμίζουν τις απώλειες από αθετήσεις.

Πέρα από τις μικρές startups, μεγάλοι παίκτες επανατοποθετούνται στην αγορά: η Cantor Fitzgerald ανακοίνωσε πρόγραμμα $2 δισ. για δάνεια με εξασφάλιση σε bitcoin, ενώ η JPMorgan εξετάζει τη δυνατότητα να δανείζει με εγγύηση τα crypto περιουσιακά στοιχεία των πελατών της.

Παράλληλα, πλατφόρμες όπως οι Wildcat, Clearpool και TrueFi παρέχουν δάνεια χωρίς εξασφάλιση σε θεσμικούς επενδυτές, προσφέροντας δυνατότητα καθορισμού όρων από τους ίδιους τους δανειολήπτες.

Το ερώτημα που μένει: Νέο κεφάλαιο ή επανάληψη του παρελθόντος;

Αν και τα νέα εργαλεία τεχνολογίας, όπως AI και blockchain, υπόσχονται μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το υψηλό ρίσκο, η ανωνυμία και η έλλειψη κεντρικής εποπτείας δημιουργούν συνθήκες που θυμίζουν τις παραμονές του κραχ του 2022.

Η νέα γενιά crypto lenders κινείται σε τεντωμένο σκοινί ανάμεσα στην καινοτομία και στον παλιό κίνδυνο υπερβολικής μόχλευσης. Το αν θα γραφτεί ένα νέο κεφάλαιο επιτυχίας ή μια επανάληψη της καταστροφής, μένει να φανεί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ: 

• Στα σκαριά φοροελαφρύνσεις για οικογένειες με παιδιά ενόψει ΔΕΘ
• Η Ελλάδα «ξαναχτίζει» το brand της και έλκει επενδύσεις Room for growth
• Τι δεν κατάλαβε ο κόσμος για τους δασμούς – Τα νούμερα που ξάφνιασαν