Nέο ενεργειακό τοπίο για την Ευρώπη – Ποιοι οι καταλύτες της αγοράς

Σε νέα εποχή εισέρχεται η ΕΕ, μετά από καταστροφική ενεργειακή κρίση, σύμφωνα με όσα μεταφέρει το Bloomberg.

Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται, αυτόν τον μήνα, ένα ψυχρό μέτωπο σάρωσε μεγάλο μέρος της Γηραιάς Ηπείρου. Παράλληλα, μεγάλα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν καύσιμα μέσω της Ερυθράς Θάλασσας άλλαξαν πορεία για να αποφύγουν την κλιμάκωση της έντασης. Αυτό θα έπρεπε να είχε ωθήσει τις τιμές του φυσικού αερίου προς τα πάνω. Αντ’ αυτού, συνέχισαν να υποχωρούν.

Αν μη τι άλλο, πρόκειται για ένα σημάδι ότι τα χειρότερα από τον εφιάλτη που εκτίναξε στα ύψη τους λογαριασμούς ενέργειας και ώθησε τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα πολλών ετών ανήκουν στο παρελθόν. Η Ευρώπη επωφελείται από το γεγονός ότι πέρυσι συγκέντρωσε αποθέματα φυσικού αερίου σε επίπεδα ρεκόρ, καθώς και από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και από τον σχετικά ήπιο χειμώνα. Η αναιμική οικονομική ανάπτυξη παίζει επίσης ρόλο, περιορίζοντας τη ζήτηση ενέργειας σε μεγάλες βιομηχανικές δυνάμεις όπως η Γερμανία.

Αυτό ήταν αρκετό για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη ότι η περιοχή βρίσκεται σε αρκετά σταθερές βάσεις για να ξεπεράσει το υπόλοιπο του χειμώνα με αρκετό φυσικό αέριο. Οι ευρωπαϊκές τιμές διαπραγματεύονται κάτω από τα 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα, περίπου στο ένα δέκατο σε σχέση με τα υψηλά επίπεδα του 2022.

Παρ’ όλα αυτά, έχοντας ξεπεράσει την κρίση, η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια νέα πραγματικότητα. Στηρίζεται περισσότερο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) Με την εγκατάλειψη του ρωσικού φυσικού αερίου, αναγκάστηκε επίσης να αναζητήσει αλλού πηγές καυσίμων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διεκδικήσει μερίδιο από τα ξένα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) με άλλους ανταγωνιστές.

«Απλώς κοιτάζοντας τις τιμές, φαίνεται ότι η κρίση έχει τελειώσει», δήλωσε ο Balint Koncz, επικεφαλής του τμήματος Εμπορίας φυσικού αερίου της MET International στην Ελβετία. «Ωστόσο, τώρα εξαρτόμαστε από  παράγοντες οι οποίοι μπορεί να αλλάξουν γρήγορα».

«Οι τιμές θα μπορούσαν να αυξηθούν και πάλι, ακόμη και κατά τη φετινή περίοδο θέρμανσης, εάν υπάρξει ξαφνική διαταραχή της προσφοράς ή παρατεταμένη περίοδος ψυχρού καιρού» πρόσθεσε.

Ένας βασικός κίνδυνος είναι η Μέση Ανατολή εν μέσω επιθέσεων σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, μια θαλάσσια διαδρομή που χρησιμοποιεί το Κατάρ για την αποστολή LNG στην Ευρώπη. Τα πετρελαιοφόρα και τα δεξαμενόπλοια φυσικού αερίου αποφεύγουν την περιοχή, επιλέγοντας να περάσουν γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής. Σε μια τυπική ημέρα, περίπου δύο έως τρία πλοία LNG θα χρησιμοποιούσαν το πέρασμα, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler.

Εναλλακτικές πηγές

Οι τιμές του φυσικού αερίου υποχώρησαν σχεδόν κατά 60% το 2023 και έχουν υποχωρήσει περαιτέρω κατά 12% μέχρι στιγμής φέτος, γεγονός που αναμένεται να συμβάλει στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας των καταναλωτών. 

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το κρατικά ρυθμιζόμενο ανώτατο όριο τιμών θα μειωθεί σχεδόν κατά 14% μέχρι την άνοιξη, εκτίμησε τον Δεκέμβριο η Cornwall Insight. 

«Αυτός είναι ο δεύτερος χειμώνας που βιώνει η Ευρώπη χωρίς ρωσικό φυσικό αέριο», δήλωσε ο Kim Fustier, επικεφαλής της HSBC Holdings Plc για την ευρωπαϊκή έρευνα πετρελαίου και φυσικού αερίου. «Το γεγονός ότι υπάρχει ένα προηγούμενο (ο χειμώνας 2022-2023 που κύλησε χωρίς προβλήματα) βοηθάει στον μετριασμό της ανησυχίας των traders».

Η ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ευρώπη σημαίνει ότι το μερίδιο του φυσικού αερίου στο μείγμα ενέργειας της ηπείρου μειώνεται. Η αύξηση των ανεμογεννητριών και των φωτοβολταϊκών έχει συμβάλει στη μείωση της ανάγκης για το καύσιμο, μαζί με την ανάκαμψη της γαλλικής πυρηνικής παραγωγής πέρυσι.

Αλλά υπάρχει μακρύς δρόμος μπροστά μας, με πολλές πιθανές διαταραχές. Μια συμφωνία διέλευσης αγωγών φυσικού αερίου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας λήγει στο τέλος του τρέχοντος έτους – και είναι απίθανο να ανανεωθεί – πράγμα που σημαίνει ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να λαμβάνει ακόμη λιγότερο φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Ενώ υπάρχει μια τεράστια παγκόσμια επένδυση σε LNG, μεγάλο μέρος της νέας δυναμικότητας δεν θα βγει στην αγορά πριν από το 2025 και το 2026.

Και τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται όλο και πιο συχνά, επιβαρύνοντας τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας και ενίοτε ενισχύοντας τη ζήτηση για φυσικό αέριο.

Στην Ασία, τα ισχυρά αποθέματα σημαίνουν ότι οι τιμές του φυσικού αερίου μειώνονται και εκεί αυτή τη στιγμή και βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο. Οι αγοραστές LNG στην Ιαπωνία, τον δεύτερο μεγαλύτερο εισαγωγέα του καυσίμου στον κόσμο, πωλούν φορτία επειδή έχουν πάρα πολύ μεγάλα αποθέματα. Ορισμένα από αυτά τα φορτία είναι πιθανό να οδεύσουν προς την Ευρώπη.

Ενώ υπάρχουν ενδιαφερόμενοι, ιδίως στην Ινδία και την Κίνα, οι αγορές αυτές γίνονται κυρίως από traders που αναζητούν μια καλή συμφωνία.

Η πραγματικότητα είναι περίπου η ίδια στις ΗΠΑ, όπου τα συμβόλαια για το φυσικό αέριο υποχώρησαν περίπου 20% την περασμένη εβδομάδα, καθώς η αποθήκευση παραμένει πολύ πάνω από τον μέσο όρο των πέντε ετών. Ο ψυχρός καιρός αύξησε τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας και πάγωσε ορισμένες μονάδες φυσικού αερίου, αλλά δεν οδήγησε σε αύξηση της τιμής.

Αγορά LNG

Ωστόσο, τα προβλήματα σε δύο βασικές οδούς LNG, τη διώρυγα του Σουέζ και τη διώρυγα του Παναμά που πλήττεται από την ξηρασία, μεγαλώνουν τα ταξίδια, αυξάνουν το κόστος της ναυτιλίας. Ενώ οι traders δεν φαίνεται να ανησυχούν ιδιαίτερα, μια παρατεταμένη διαταραχή θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό.

Η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου από το αποκορύφωμα του 2022 δεν ήταν πάντα μονόδρομος. 

Έντονες εξάρσεις μεταβλητότητας – από απεργίες LNG στην Αυστραλία μέχρι διακοπές της παραγωγής στις ΗΠΑ και το ξέσπασμα του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς – έχουν προκαλέσει νέες εκρήξεις της τιμής,υπενθυμίζοντας ότι η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι εγγυημένο ότι θα διαρκέσει.

«Εξακολουθούμε να είμαστε επιφυλακτικοί ως προς το τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια», δήλωσε ο Stefan Rolle, επικεφαλής της ενεργειακής πολιτικής στο υπουργείο Ενέργειας της Γερμανίας, στην Αμερικανική Σύνοδο Κορυφής για την Ενέργεια στη Νέα Ορλεάνη την Πέμπτη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• ΕΚΤ: Μειώσεις επιτοκίων από τον Ιούνιο «βλέπει» τώρα η JP Morgan
• Γιατί αυξάνονται οι κυβερνοεπιθέσεις στην Ελλάδα;
• Ποιο είναι το επόμενο «καυτό» ETF για Bitcoin που προσγειώνεται στην αγορά