Πόσο πιθανή είναι μια νέα κρίση χρέους στην Ευρώπη; Στο επίκεντρο Γαλλία και Ιταλία
Η αλήθεια είναι πως η ΕΕ δεν εφάρμοσε ποτέ το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Η κρίση κορυφώνεται, με τη Γαλλία και την Ιταλία στο επίκεντρο και πρώτο θύμα την Πράσινη Πολιτική.
Σύμφωνα με το Σύμφωνο Σταθερότητας, μια χώρα πρέπει να εμφανίζει έλλειμμα ως -3% του ΑΕΠ, χρέος ως 60% του ΑΕΠ ή άνω του 60% του ΑΕΠ εάν το πλεόνασμα έχει μειωθεί κατά 1/20 κατά μέσο όρο τα τελευταία τρία χρόνια.
Επίσης, (i) το διαρθρωτικό δημοσιονομικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης θα πρέπει να είναι ίσο ή υψηλότερο από τον μεσοπρόθεσμο στόχο (ΜΔΣ) ή, (ii) σε περίπτωση που ο ΜΔΣ δεν έχει επιτευχθεί, η ετήσια βελτίωσή του στο διαρθρωτικό ισοζύγιο πρέπει να είναι ίση ή υψηλότερη από 0,5% του ΑΕΠ ή η εναπομένουσα απόσταση από τον ΜΔΣ να είναι μικρότερη από 0,5% του ΑΕΠ.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των πρωτογενών κρατικών δαπανών θα πρέπει να είναι ίσος ή κάτω από τον μέσο όρο του ονομαστικού ρυθμού αύξησης της δυνητικής παραγωγής της τελευταίας δεκαετίας μείον το απαραίτητο περιθώριο σύγκλισης ώστε να διασφαλιστεί η προσαρμογή του διαρθρωτικού δημοσιονομικού ελλείμματος σύμφωνα με τον κανόνα του διαρθρωτικού ισοζυγίου.
Ελλειμματικές Ζώνες
Η Γαλλία και η Ιταλία παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις αυτή τη στιγμή σε ό,τι αφορά τον κανόνα του δημοσιονομικού ελλείμματος. Η Γαλλία έχει δημοσιονομικό έλλειμμα 7% και η Ιταλία 5%. Η Γαλλία πρέπει να μειώσει το έλλειμμά της κατά 4% του ΑΕΠ! Επίσης, η Ελλάδα έχει δείκτη χρέους προς ΑΕΠ 170%, έναντι στόχου 60%. Μόνο οι Σκανδιναβικές χώρες συμμορφώνονται.
Στις 10 Φεβρουαρίου, η ΕΕ συμφώνησε σε χαλαρότερους δημοσιονομικούς κανόνες για τη μείωση του χρέους και την τόνωση των επενδύσεων.
Οι αναθεωρημένοι κανόνες επιτρέπουν στις χώρες με υπερβολικό δανεισμό να μειώνουν το χρέος τους κατά μέσο όρο 1% ετησίως εάν είναι πάνω από το 90% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και κατά 0,5% ετησίως κατά μέσο όρο εάν το χρέος κυμαίνεται μεταξύ 60% και 90% του ΑΕΠ.
Οι χώρες με έλλειμμα άνω του 3% του ΑΕΠ καλούνται να το μειώσουν στο μισό, στο 1,5%, σε περιόδους ανάπτυξης, δημιουργώντας ένα απόθεμα ασφαλείας για τις δύσκολες εποχές. Οι αμυντικές δαπάνες θα ληφθούν υπόψη όταν η Επιτροπή αξιολογήσει το υψηλό έλλειμμα μιας χώρας, μια σκέψη που προέκυψε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι νέοι κανόνες δίνουν στις χώρες επτά χρόνια, από τέσσερα προηγουμένως, για να μειώσουν το χρέος και το έλλειμμα, αρχής γενομένης από το 2025.
Με αυτό το υπόβαθρο, ας δούμε τι περιγράφει η Eurointelligence.
«Θα θέλαμε να προειδοποιήσουμε τους αναγνώστες μας για ένα θέμα που μας απασχολεί εδώ και καιρό – την πιθανότητα άλλης μιας οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη. Στο παρελθόν εστιάσαμε στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και την ξαδέρφη της, την κρίση κρατικού χρέους της ευρωζώνης. Δεκαπέντε περίπου χρόνια αργότερα, βλέπουμε μια άλλη οικονομική κρίση να αναδύεται στην Ευρώπη: μια κρίση του ευρωπαϊκού κοινωνικού και πολιτικού μοντέλου, με βαθιές συνέπειες για τη δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Το “καναρίνι στο ανθρακωρυχείο” είναι η υπέρβαση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων στη Γαλλία και την Ιταλία, πάνω από 7% και πάνω από 5% για το 2024 αντίστοιχα. Αυτοί οι αριθμοί είναι σύμπτωμα, όχι αιτία. Πίσω από αυτά κρύβεται η έλλειψη οικονομικής ανάπτυξης που απαιτείται για τη διατήρηση του κοινωνικού μοντέλου της Ευρώπης. Η δημοσιονομική πολιτική της Γερμανίας είναι διαφορετική από αυτή της Γαλλίας ή της Ιταλίας, και όμως η Γερμανία πλήττεται από το ίδιο ακριβώς πρόβλημα.
Το ευρωπαϊκό μοντέλο τροφοδοτήθηκε από ολιγοπωλιακές βιομηχανικές εταιρείες, οι οποίες υποστηρίχθηκαν σε μεγάλο βαθμό από το κράτος μέσω κανονισμών που ανέτρεπαν τους όρους ανταγωνισμού υπέρ τους. Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία είναι ένα κλασικό παράδειγμα.
Αυτό που σκοτώνει αυτό το μοντέλο τώρα είναι η τεχνολογική πρόοδος και ο γεωπολιτικός κατακερματισμός. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν παράγουν πλέον επαρκή κέρδη για να τροφοδοτήσουν το κοινωνικό μοντέλο – και να χρηματοδοτήσουν μακροπρόθεσμη έρευνα. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει πολύ λίγες εταιρείες τεχνολογίας.
Εν συντομία, το ολιγοπωλιακό μοντέλο της Ευρώπης δεν λειτουργεί πλέον στον νέο ψηφιακό κόσμο. Μετά τα πολλαπλά παγκόσμια σοκ αυτής της δεκαετίας, οι συνέπειες της τεχνολογικής παρακμής της Ευρώπης θα μεταφραστούν σε χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης.
Η Ιταλία είναι η πρώτη υποψήφια. Η αύξηση της παραγωγικότητάς της είναι σχεδόν μηδενική από τότε που εντάχθηκε στο ευρώ. Η αύξηση της παραγωγικότητας του Ηνωμένου Βασιλείου μειώθηκε μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση και δεν ανέκαμψε ποτέ από τότε. Η αύξηση της παραγωγικότητας της Γερμανίας είναι απίθανο να ανακάμψει. Το Γερμανικό Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων βλέπει δυνητική ανάπτυξη περίπου 0,5% μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Με την αύξηση της παραγωγικότητας τόσο χαμηλή, το μοντέλο της Ευρώπης έχει γίνει οικονομικά μη βιώσιμο. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα κατακερματίζεται παντού.
Έχουμε μπροστά μας μια δημοσιονομική κρίση, που προκαλείται από έναν συνδυασμό πτώσης της παραγωγικότητας και του πολιτικού αδιεξόδου. Η τεχνολογία είναι η κύρια αιτία της παρακμής. Η γεωπολιτική είναι αυτή που την επιτάχυνε. Οι λύσεις που υποστηρίζουμε όλα αυτά τα χρόνια – μια κοινή δημοσιονομική ικανότητα, μια ένωση κεφαλαιαγορών, κοινές αμυντικές προμήθειες για την εξουδετέρωση της αύξησης των αμυντικών δαπανών – βρίσκονται πιο μακριά από ποτέ. Εάν δεν αλλάξει μία από αυτές τις παραμέτρους, μια οικονομική κρίση είναι ένα πολύ εύλογο σενάριο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
