Τα όρια του λαϊκισμού
Ο λαϊκισμός δείχνει τα όριά του - Τι σημαίνουν τα τελευταία αποτελέσματα στην Ευρώπη.
«Πολλοί ψηφοφόροι έχουν την τάση να συμπαθούν με τις ανάγκες ασόβαρων πολιτικών, ανθρώπων που έχουν ανάγκη από ένα γιγαντιαίο παιχνίδι ,όπως ένα Έθνος, για να βρουν αυτοδικαίωση.. Η συμπεριφορά της λαϊκιστικής ψήφου είναι η έκφραση της επιθυμίας για ανάληψη της εξουσίας από ανίκανους..»
Peter Sloterdij, φιλόσοφος
Απόγευμα στην Βιέννη. Στα κεντρικά γραφεία του κοινού υποψήφιου Πράσινων, Σοσιαλιστών και Συντηρητικών. Στα πρόσωπα των νέων παιδιών στα οποία φτάνουν τα αποτελέσματα από την καταμέτρηση για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας , η έκπληξη διαδέχεται την κατήφεια. Άγχος και απογοήτευση διακατείχε τους νέους αυτούς , αλλά και μεγάλα στρώματα της κοινωνίας. Ο απόηχος από την καταστροφή για την οικονομία και τους πιο αδύναμους που διαγράφεται στον ορίζοντα μετά τη νίκη των λαϊκιστών στην Μ.Βρετανία και των δισεκατομμυριούχων της Κυβέρνησης Τραμπ απειλούσε την νίκη του Πράσινου Αλεξάντερ Βαν ντερ Μπέλεν, που είχε λάβει μόλις 10.000 ψήφους περισσότερες από τον ακροδεξιό ανθυποψήφιο Χόφερ. Την έκπληξη, διαδέχτηκαν τα χαμόγελα, όσο περνούσαν οι ώρες. Και στο τέλος με δάκρυα χαράς και εναγκαλισμούς υποδέχτηκαν την αποδοχή της ήττας του ακροδεξιού, ξενοφοβικού και άλλα πολλά…υποψηφίου.
Η νίκη του νέου Προέδρου ήταν αναμενόμενη από κάποιους αναλυτές, με μια προϋπόθεση. Θα έπρεπε οι συντηρητικοί ψηφοφόροι, οι οποίοι σε μεγάλο ποσοστό δεν ακολούθησαν την γραμμή του κόμματός του και έμειναν σπίτια τους στην προηγούμενη πριν λίγους μήνες εκλογή, να ψηφίσουν τον Πράσινο υποψήφιο. Λίγο μετά το μεσημέρι, όταν φαινόταν ότι αυξήθηκε το ποσοστό συμμετοχής στην κάλπη, η πιθανότητα έγινε βεβαιότητα.
Οι Αυστριακοί έχουν μια λέξη που Γερμανοί, όχι τυχαία, δεν την καταλαβαίνουν. Την λέξη Gemuetlich . Δεν μεταφράζεται εύκολα, αλλά εν μέρει στα Ελληνικά είναι κάτι σαν «χαλαρά». Βλέπεται η χώρα είναι πιο κοντά στην Ανατολή από ότι η Γερμανία. Η «χαλαρότητα» έγινε καπνός και οι συντηρητικοί έτρεξαν μαζικά στις κάλπες.
Λίγες ώρες μετά στην Ιταλία, στο τρίτο κατά σειρά ανόητο δημοψήφισμα, ο Ρέντζι ακολούθησε το δρόμο του Κάμερον και του Τσίπρα . Έφερε ένα δίκαιο δημοψήφισμα και το έχασε πανηγυρικά. Και οι τρεις διάλεξαν λάθος χρόνο να καταφύγουν στον ύστατο κριτή. Η λάθος στιγμή για τον Ρέντζι ήταν η στιγμή της τραπεζικής κρίσης, που οδηγεί την Ιταλία σε καταστροφή και την Ευρώπη στα πρόθυρα διάλυσης. Αλλά και ο θεατρικός (αφαίρεση της Ευρωπαϊκής σημαίας από την προεκλογική του συνέντευξη) και δημαγωγικός (του τύπου ‘’σκίζουμε τα μνημόνια’’) που κράτησε απέναντι στην Ευρώπη, απέδειξε ότι αποδυναμώνουν τους ορθολογικούς. Οι λαϊκιστές είναι πιο γνήσιοι εκφραστές του αντισυστημικού λόγου.
Την ίδια εβδομάδα είχαμε και ένα τρίτο γεγονός αξιοσημείωτο. Τα εκλογικά αποτελέσματα ενδιάμεσης εκλογής σε μια εκλογική περιφέρεια της Αγγλίας για το κοινοβούλιο, έφεραν ένα αποτέλεσμα που συγκλόνισε την πολιτική τάξη. Στην περιφέρεια του Richmond Park ο υποψήφιος των συντηρητικών, που κατείχαν την έδρα εδώ και χρόνια, κατατροπώθηκε. Και των εργατικών συνετρίβη. Όχι από έναν υποψήφιο των ακροδεξιών του Φάρατζ, ο οποίος στήριξε τον συντηρητικό, αλλά από την υποψήφια των Ελεύθερων Δημοκρατών.. Ενός κόμματος που χωρίς περιστροφές υποστηρίζει την παραμονή της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρώπη, τα ανοιχτά σύνορα στο εμπόριο και στους μετανάστες. Κάτι παρόμοιο έχει να συμβεί εδώ για δεκαετίες.
Η νίκη αυτή έστειλε ένα σήμα. Κάτι αλλάζει και στην κοινή γνώμη της μεγάλης χώρας, Και ότι υπάρχει τρόπος αναστολής του καλπασμού των λαϊκιστών. Η ξεκάθαρη τοποθέτηση απέναντι στις κλειστοφοβικές και τελικά καταστροφικές πολιτικές, σε συνδυασμό με το σοκ που προκάλεσε η επικράτηση ενός λαϊκιστή στις ΗΠΑ, που στην Αγγλία γρηγορότερα από ότι περιμέναμε ξεσκεπάζονται από την αδυσώπητη πραγματικότητα.
Η αντίδραση στους κόλπους των συντηρητικών ήταν άμεση, με την παρέμβαση σημαντικών βουλευτών τους, που προειδοποιούν ότι το κόμμα οδηγείται σε εκλογική καταστροφή με την θολή πολιτική της Μέι. Ταυτόχρονο η Daily Telegrph, προπύργιο των οπαδών του Brexit κάλεσε σε εγρήγορση τους αναγνώστες της, μια και οι αντίπαλοι δεν έχουν «τελειώσει». Και βέβαια κατήγγειλε την ιερή συμμαχία των οπαδών της Παραμονής με τα κατεστημένα συμφέροντα των βιομηχάνων, τον Τύπο κλπ. Ιερός πόλεμος.
Η Φυσικά η πορεία προς την Έξοδο δεν ανακόπτεται. Αλλά ο λαϊκισμός δείχνει τα όριά του.
Η πραγματική όμως ανατροπή στην κοινή γνώμη των ανεπτυγμένων χωρών, θα επέλθει κατά την γνώμη μου στις προεδρικές εκλογές στην Γαλλία, και κυρίως με την επικείμενη ανάληψη της εξουσίας από τον Τραμπ. Τότε θα καταλάβουν πολλοί από τους ψηφοφόρους, ότι η μείωση των φόρων στους πλουσίους, η κατάργηση της κοινωνικής πολιτικήs του Ομπάμα και κυρίως η κατάργηση του Νόμου Dodd- FRANK , που επέβαλε έστω και ‘’απαλές’’ ρυθμίσεις στις αγορές της αρρύθμιστης αγοράς των χρηματοπιστωτικών προϊόντων της οικονομίας –καζίνο, θα λειτουργήσουν καταστροφικά για τους ίδιους και γενικά για την μεσαία τάξη.
