Το σχέδιο «Ηρακλής» και τα 30 δισ. ευρώ κόκκινα δάνεια που θα ξεφορτωθούν οι τράπεζες

Το σχέδιο «Ηρακλής» και τα 30 δισ. ευρώ κόκκινα δάνεια που θα ξεφορτωθούν οι τράπεζες
Photo: Φωτ. Προσωπικού Αρχείου
Το σχέδιο «Ηρακλής» είναι θετικό για το αξιόχρεο των τραπεζών αναφέρει η Fitch.

Συνεχίζουν με αμείωτους ρυθμούς οι τράπεζες την προσπάθεια μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), που συνεχίζει να παραμένει η μεγαλύτερη πρόκληση τους εγχώριου τραπεζικού συστήματος. Η προσπάθεια αυτή – όπως χαρακτηριστικά έχει επισημάνει στο παρελθόν ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank και πρόεδρος Συντονιστικής Επιτροπής της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) για τη Διαχείριση Θεόδωρος Καλαντώνης – είναι «θηριώδης» και έχει οδηγήσει σε ουσιαστικά αποτελέσματα, καθώς από τα 107,2 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2016 έχουν υποχωρήσει στα περίπου 75 δισ. ευρώ στα μέσα του 2019.

Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 32 δισ. ευρώ σε μια δύσκολη μάλιστα για την οικονομία περίοδο, όπως έχουν αναφέρει τραπεζικά στελέχη, αποτελεί επιτυχία για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, και κινείται στον στόχο που έχει να επιστρέψει στην κανονικότητα και να αφιερωθεί με όλες τις δυνάμεις στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Στόχος των ελληνικών τραπεζών είναι στο τέλος του 2021 τα ΜΕΔ να διαμορφωθούν σε επίπεδο σημαντικά κάτω των 30 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, η κάθε τράπεζα ακολουθεί τη δική της στρατηγική, ενώ θα μπορεί πλέον να εκμεταλλευθεί συμπληρωματικά και το «Σχέδιο Ηρακλής» που εγκρίθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε από την ΕΕ.

«Σχέδιο Ηρακλής»

Το σχέδιο Ηρακλής, όπως ανέφερε το υπουργείο Οικονομικών, αποτελεί μία συστημική λύση εμβέλειας για τη ριζική αντιμετώπιση των “κόκκινων” δανείων που θα μειώσει τον όγκο τους, ο οποίος στερούσε τη ρευστότητα από την αγορά. Είναι μία λύση που στηρίζεται στην αγορά γιατί αντλεί τα κεφάλαια από τους επενδυτές και δεν επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο και τον κρατικό προϋπολογισμό. Το σχέδιο Ηρακλής, τόνισε το υπουργείο με αφορμή την έγκριση του από την ΕΕ, έγινε δυνατό χάρη στην κυβερνητική αλλαγή, η οποία δημιούργησε τις ευνοϊκές συνθήκες φθηνού δανεισμού με χαμηλά έως αρνητικά επιτόκια, όπως έδειξε η έκδοση των τρίμηνων εντόκων γραμματίων του δημοσίου.

Το συγκεκριμένο σχέδιο είναι ελκυστικό για τους επενδυτές, γιατί προσφέρει ομόλογα με θετικές αποδόσεις σε μία εποχή αρνητικών επιτοκίων. Προσφέρει έναν καινοτόμο μηχανισμό, καθώς για πρώτη φορά στην Ευρωζώνη μία χώρα που δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα, θα έχει πρόσβαση στις αγορές για να μπορέσει να εξαλείψει το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Αποτελεί το πρώτο μέρος της ευρύτερης κυβερνητικής στρατηγικής για την ανάπτυξη και τη δημιουργία καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας. Χάρη στο σχέδιο αυτό, οι τράπεζες θα μπορέσουν να εξυγιάνουν γρήγορα τους ισολογισμούς τους και να στραφούν στον πραγματικό τους ρόλο, που είναι η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Η υλοποίηση του σχεδίου θα επιτρέψει στους πολίτες, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση στο φθηνό τραπεζικό δανεισμό, ανέφερε το υπουργείο στην ανακοίνωση του.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο υφυπουργός Οικονομικών, Γ. Ζαββός, απηύθυνε κάλεσμα στις τράπεζες να συμμετάσχουν στο σχέδιο μείωσης “κόκκινων” δανείων «Ηρακλής» και επισήμανε ότι χωρίς την επιβάρυνση των φορολογουμένων και του προϋπολογισμού, δίνεται η δυνατότητα στις τράπεζες να μειώσουν τα “κόκκινα” τους δάνεια κατά 30 δισ. ευρώ ή κατά 40%. Η κυβέρνηση έχει κάνει το χρέος της, καιρός είναι να κάνουν και οι τράπεζες το δικό τους επιταχύνοντας τις τιτλοποιήσεις των “κόκκινων” δανείων, ανέφερε.

Η διαδικασία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων πρέπει να προχωρήσει όσο το δυνατό πιο γρήγορα.

Από την πλευρά του ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, ερωτηθείς σε συνέντευξη Τύπου στο Λουξεμβούργο σχετικά με την απόφαση της ΕΕ για το σχέδιο «Ηρακλής» της ελληνικής κυβέρνησης, επισήμανε ότι η διαδικασία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει όσο το δυνατό πιο γρήγορα. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι το μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας καθώς το ποσοστό τους είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη, σημείωσε ο Κ. Ρέγκλινγκ, προσθέτοντας ότι παρ’ όλο που υπάρχει μια μείωση που αποτελεί πρόοδο, το σημείο εκκίνησης ήταν πολύ υψηλό. Είναι σημαντικό αυτή η διαδικασία να συνεχιστεί όσο το δυνατό πιο γρήγορα έτσι ώστε οι ελληνικές τράπεζες να παίξουν και πάλι το ρόλο που παίζουν σε κάθε υγιή οικονομία, παρέχοντας δάνεια, κατέληξε ο Κ. Ρέγκλινγκ.

Τι αναφέρει η Fitch σε έκθεση της

Το Πλαίσιο Προστασίας Ελληνικών Στοιχείων Ενεργητικού (σ.σ.: γνωστό ως σχέδιο «Ηρακλής») είναι θετικό για το αξιόχρεο των τραπεζών, καθώς αναμένεται ότι θα τις βοηθήσει να επιταχύνουν τη μείωση του μεγάλου όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους (NPLs) που επιβαρύνουν τα κεφάλαια, την κερδοφορία και την ικανότητά τους να χορηγούν δάνεια, αναφέρει ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch σε έκθεσή του.

Με το πλαίσιο αυτό, σημειώνει ο Fitch, το οποίο θα επιτρέψει στις τράπεζες να ξεφορτωθούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους έως 30 δισ. ευρώ, η ελληνική κυβέρνηση θα παράσχει εγγύηση για τα υψηλότερης πιστοληπτικής διαβάθμισης δάνεια που θα τιτλοποιηθούν. Σε αντάλλαγμα, θα λάβει προμήθεια με βάση τους όρους της αγοράς για τον κίνδυνο που θα αναλάβει. Το πλαίσιο είναι αντίστοιχο με το ιταλικό μοντέλο GACS. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ενέκρινε χθες, καθώς αποφάσισε ότι δεν παραβιάζει τους κανόνες για κρατική βοήθεια.

«Αναμένουμε ότι το πλαίσιο θα εφαρμοσθεί πλήρως τους επόμενους μήνες», σημειώνει ο Fitch, προσθέτοντας ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση είναι πιο δυναμική όσον αφορά την εφαρμογή πολιτικής για την αντιμετώπιση των προβλημάτων ποιότητας ενεργητικού στον τραπεζικό τομέα.

Οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες έχουν μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα που κυμαίνονται από 33% έως 51%, από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, και έχουν θέσει φιλόδοξους στόχους για τη μείωση τους, κυρίως μέσω τιτλοποιήσεων και πωλήσεων χαρτοφυλακίων. Όπως σημειώνει ο Fitch, δύο από τις συστημικές τράπεζες σχεδιάζουν να μειώσουν τα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους σε περίπου 20% στο τέλος του 2021, ενώ οι άλλες δύο στοχεύουν σε υψηλό μονοψήφιο ποσοστό ή σε ποσοστό κοντά στο 15%. Η χρήση του πλαισίου μπορεί να επιταχύνει τις σχεδιαζόμενες τιτλοποιήσεις, βοηθώντας τις τράπεζες να επιτύχουν νωρίτερα τους στόχους τους, προσθέτει ο οίκος.

Όπως αναφέρει, η επίδραση του πλαισίου στο χρηματοπιστωτικό προφίλ των τραπεζών θα εξαρτηθεί από την έκταση και το κόστος της συμμετοχής καθώς και τη διάθεση των επενδυτών για προβληματικά ελληνικά στοιχεία ενεργητικού. «Φαίνεται να υπάρχει καλή επενδυτική διάθεση, δεδομένων των πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων από τον τομέα φέτος και το βελτιούμενο λειτουργικό περιβάλλον της Ελλάδας αναμένεται να στηρίξει τη ζήτηση. Το κόστος για τις τράπεζες θα εξαρτηθεί από το πώς θα χρησιμοποιήσουν το πλαίσιο. Η προμήθεια που θα πληρώνουν για την κρατική εγγύηση θα βασισθεί σε ένα μέγεθος αναφοράς της αγοράς που θα αντιστοιχεί στο επίπεδο και τη διάρκεια του κινδύνου που αναλαμβάνει το κράτος κατά τη χορήγηση της εγγύησης», σημειώνει ο Fitch «Αν και υπάρχουν κίνδυνοι υλοποίησης σχετικά με την καθιέρωση και χρήση του πλαισίου, το προηγούμενο της Ιταλίας και η εμπειρία της αγοράς από ορισμένες τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα αναμένεται να κάνουν ομαλή τη διαδικασία και να στηρίξουν την αποδοχή από την αγορά», καταλήγει ο οίκος.