Ανοιχτή επιστολή στον Αλέξη Τσίπρα

Του Αντώνη Τριφύλλη*

Κύριε Πρωθυπουργέ, αγαπητέ Αλέξη

Παίρνω το θάρρος να σου γράψω στον ενικό, γιατί πιστεύω ότι η διαφορά της ηλικίας μας το επιτρέπει. Επίσης το γεγονός ότι έχουμε τελειώσει το ίδιο Ίδρυμα. Και επί πλέον μαθαίνω ότι είσαι απλός και προσιτός, όπως οι νέοι της γενιάς σου.

Απευθύνομαι σε σένα, γιατί, αν και δεν σε ψήφισα, σέβομαι το αξίωμά σου και ελπίζω στην ηλικία σου. Η δική μας η γενιά είχε κάποιες επιτυχίες, αλλά έκανε και πολλά λάθη. Με την άφρονα πολιτική μας δεν σας αφήσαμε περιθώρια και χρόνο ούτε για νέα λάθη, ούτε για πειραματισμούς.

Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να αρχίσω το κείμενο μου, όπως συνήθιζαν οι Κινέζοι. Με δύο ιστορίες.

Ο Καραθεοδωρής υπήρξε από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς του αιώνα του. Μια από τις προσφορές του στην Επιστήμη, ήταν η αναδιατύπωση των νόμων της Θερμοδυναμικής και ιδίως της έννοιας της εντροπίας. Η εντροπία λοιπόν είναι ένα θερμικό μέγεθος που αποτυπώνει την αταξία ενός συστήματος. Όλα τα κλειστά συστήματα βαίνουν σε τιμές αυξανόμενης εντροπίας, εξίσωσης των θερμοκρασιών σε όλα τα σημεία του συστήματος και τελικά σε πλήρη ακινησία. Θερμικό θάνατο την είπαν κάποιοι. Αυτή είναι η πορεία των συστημάτων, εκτός και εάν… Εκτός και εάν προστίθεται νέα ενέργεια, προερχόμενη από το εξωτερικό του κλειστού συστήματος.

Ε, λοιπόν, η Ελληνική διοίκηση εδώ και χρόνια πορεύεται σε διαρκή αύξηση της εντροπίας της, και σε «θερμικό θάνατο». Το είπες κι εσύ στην ομιλία σου κύριε Πρωθυπουργέ. Ούτε η επανίδρυση του Κράτους του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ούτε ο εκσυγχρονισμός του Κώστα Σημίτη, ούτε η διαφάνεια του Γιώργου Παπανδρέου απέδωσαν, και ημιθανής πλέον έχει καταστεί ένα βαρίδι που εμποδίζει την ανάπτυξη.

Γιατί όμως δεν τα κατάφεραν οι συνάδελφοί σου; Εδώ κολλάει η δεύτερη ιστορία.

Η δυναστεία των Τσιγκ υπήρξε η τελευταία δυναστεία της Κίνας. Στην διάρκειά της η μεγάλη χώρα του «αδελφού πολιτισμού» μεγαλούργησε: Πρώτη οικονομία παγκοσμίως, αδιαφιλονίκητη θαλασσοκράτειρα, διοίκηση ισχυρή και στρατός νικητής στην απόκτηση νέων εδαφών. Όμως προς το τέλος της δυναστείας και μετά τον πόλεμο του οπίου, διαπίστωσαν οι άρχοντες ότι η οικονομία βυθιζόταν. Και ότι οι ξένες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις αποκάλυψαν την τεχνολογική και εκπαιδευτική καθυστέρηση της Κίνας.

Ας δούμε τι ισχυρίζεται ένας σπουδαίος λόγιος της εποχής. Ο Κουάγκ Φέυ. Βλέποντας την καταστροφή να έρχεται, απεύθυνε επιστολή στην Αυτοκράτειρα. Σε ύφος δραματικό, επεσήμανε ότι οι τάσεις της εποχής σε παγκόσμιο επίπεδο –στην Παιδεία, την στρατιωτική Οργάνωση, στην Οικονομία κλπ- απαιτούν σαρωτικές αλλαγές.

«Παρατηρώντας τις εξελίξεις στον κόσμο, όσα κράτη προχωρούν σε μεταρρυθμίσεις γίνονται ισχυρά. Άλλα όμως που δεν μεταρρυθμίζονται και παραμένουν προσκολλημένα στο παρελθόν, χάνονται. Αν αλλάξουμε, τότε θα συνεχίσουμε να υπάρχουμε. Αν περιοριστούμε να κάνουμε αποσπασματικές αλλαγές, τότε θα εξαφανιστούμε».

Ο Κουάγκ είχε κακό τέλος.. Στράφηκαν όλοι οι κατεστημένοι εναντίον του και τελικά καταδικάστηκε σε θάνατο και μάλιστα δια τεμαχισμού. Οι αλλαγές δεν έγιναν. Η Κίνα καταστράφηκε, περιθωριοποιήθηκε, μεγάλο μέρος της κατελήφθη από την Ιαπωνία και για 100 χρόνια έμεινε στο περιθώριο της παγκόσμιας οικονομίας, στην φτώχεια, στον κατακερματισμό και στη διαφθορά.

Τι κοινό έχουν οι δυο ιστορίες; Τόσο η αντιμετώπιση της αυξανόμενης εντροπίας του κράτους μας , όσο και οι απαραίτητες αλλαγές, απαιτούν σημαντικές «ενέσεις ενέργειας». Δηλαδή μεταρρυθμίσεις. Σαρωτικές, γενναίες, ρεαλιστικές. Δηλαδή αλλαγές που συνεπάγονται πολιτικό κόστος.

Η χώρα μας , αγαπητέ Αλέξη, έχει ανάγκη μεταρρυθμίσεων. ¨Άμεσα, ριζικά και συχνά στην αντίθετη κατεύθυνση από τις επιθυμίες λαού και ηγετών. Το Κράτος, η Παιδεία, η Ασφάλεια, η Οικονομία πρέπει να αναδιαρθρωθούν σε βάθος.  Οι προκάτοχοί σου παρά τις καλές προθέσεις τους απέτυχαν.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου αργά κατάλαβε, ότι η λιτότητα σε μια χώρα με ισχνό παραγωγικό δυναμικό και εξαγωγικές δυνατότητες είναι απαραίτητη μέχρι την αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου.. Κι έτσι έφτασε στο τέλος της καριέρας του να διαπιστώνει πικρά ότι αν δεν τιθασεύσουμε το χρέος, θα μας πνίξει. Δεν ενστερνίστηκε τις διδαχές του Ζολώτα περί δανεισμού. Δηλαδή ότι μια χώρα δανείζεται για να επενδύσει σε παραγωγικούς τομείς που θα αυξάνουν τον πλούτο της και όχι σε παροχές από τις οποίες πλουτίζουν άλλες χώρες από τις εξαγωγές τους σε καταναλωτικά αγαθά.

Ο Κώστας Σημίτης, έβαλε την Κύπρο στην Ένωση και την Ελλάδα στον σκληρό πυρήνα της ΕΟΚ. Αλλά δεν συνειδητοποίησε την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού και τις αντιστάσεις της κοινωνίας στις μεταρρυθμίσεις. Έτσι, στη διάσωση του ασφαλιστικού έκανε πίσω. Πιεζόμενος από το κόμμα του και σύμπασα την κοινωνία. Κι εμείς, τυφλοί μπροστά στην καταστροφή, πανηγυρίζαμε τότε για την ήττα του Γιαννίτση και των μεταρρυθμίσεων που πρότεινε.

Ο Κώστας Καραμανλής υποσχέθηκε επανίδρυση του Κράτους. Δεν τα κατάφερε. Η εντροπία και η απέχθεια για μεταρρυθμίσεις τον ρούφηξαν στη δίνη που επιταχύνθηκε από εξωφρενικά ελλείμματα.

Από εκεί και πέρα τα πράγματα άλλαξαν δραματικά. Οι μετέπειτα κυβερνήτες δεν είχαν κανένα περιθώριο να κοιτάξουν το μέλλον. Το παρόν της πτώχευσης τους πλάκωσε σαν μαύρη πέτρα.

Η σειρά σου τώρα Αλέξη. Έχεις δυο δρόμους. Να αφεθείς έρμαιο της γλυκιάς νάρκωσης των ιδεοληπτικών πιστεύω, της εντροπίας και της μερικής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, με βέβαιο αποτέλεσμα την καταστροφή.

Ο άλλος δρόμος είναι να αναλάβεις τον ρόλο του μεταρρυθμιστή. Ξεπερνώντας ιδεοληψίες μανδαρίνων και συντηρητικών συμβούλων και να πάρεις στα χέρια σου την ριζική μεταρρυθμιστική επανάσταση. Στην Παιδεία, στην Οικονομία και στην Ασφάλεια. Μπορεί να δυσαρεστήσεις πολλούς, μπορεί να χάσεις κάποιες εκλογές, αλλά θα σταματήσεις τον κατήφορο χωρίς τέλος της Ελλάδας. Και, κυρίως, σύντομα θα δώσεις μια ένεση αισιοδοξίας σε μια κοινωνία σε κατάθλιψη.

Το φάρμακο είναι μπροστά σου. Ξέρω. Είναι πικρό στο στόμα. Αλλά…

Τελειώνοντας, ελπίζω να μην έχω το τέλος του Kουαγκ Φευ κι εσύ του Που Γι. Τελευταίου αυτοκράτορα της Κίνας. Μπορείς να πετύχεις. Εάν το θες.

Η κοινωνία είναι έτοιμη και σε ένα βαθμό συνειδητοποιημένη στην πικρή αλήθεια ότι πλούτος δεν παράγεται από το δημόσιο. Παιδεία δεν υπάρχει χωρίς αριστεία και οικονομία δεν υπάρχει χωρίς ανταγωνιστικότητα, χρηστή διαχείριση, ξένες επενδύσεις και την ασφάλεια που παρέχει το σημαντικότερο πολιτιστικό εγχείρημα της σύγχρονης εποχής, που ακούει στο όνομα Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κι όπως το λένε αυτοί στην γλώσσα τους οι φίλοι Κινέζοι «Βο ζου νι χαοζίν»( εύχομαι καλή επιτυχία). Και για σένα και για εμάς.

*Ο Αντώνης Τριφύλλης είναι πρώην Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Περισσότερα άρθρα στο Strongeuro.blogspot.gr