Ιδιωτική ασφάλιση ίσον αξιοπρεπής σύνταξη;
Υποχρεωτικά ή όχι, η ιδιωτική ασφάλιση µπαίνει στο λεξιλόγιο των Ελλήνων - Στρώνεται το έδαφος στην ελληνική αγορά για την επέκτασή της.
Του Γιώργου Παπαευθυμίου
«Έτσι συμβαίνει σε όλες τις πλούσιες και πολιτισμένες χώρες». Η δήλωση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Γιώργου Προβόπουλου την άνοιξη του 2013 ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα για μια συζήτηση που πριν από λίγα χρόνια ήταν αδιανόητη. Δεν ήταν, όμως, κεραυνός εν αιθρία, παρότι ελάχιστοι είχαν προσέξει ότι ήδη από τον Νοέμβριο του 2012 η ΤτΕ είχε ταχθεί υπέρ της υποχρεωτικής ιδιωτικής ασφάλισης. Το ερώτημα που θέτουν αναλυτές είναι αν πρέπει ή όχι να θεσπιστεί στην Ελλάδα η υποχρεωτική ιδιωτική ασφάλιση, εφόσον η σύνταξη που θα παρέχει το κράτος τις επόμενες δεκαετίες δεν θα επαρκεί ούτε για την κάλυψη των βασικών βιοτικών αναγκών.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναφέρεται σταθερά στις εκθέσεις του για την Ελλάδα (φέρουν την υπογραφή του Πόουλ Τόμσεν) στη δυνατότητα ανάπτυξης της αγοράς που θα παρέχει επικουρικές ή ακόμη και κύριες συντάξεις από ιδιωτικούς φορείς. Υποχρεωτικά ή όχι, φαίνεται ότι η ιδιωτική ασφάλιση θα μπει εκ των πραγμάτων στο λεξιλόγιο των Ελλήνων, λόγω της οικονομικής κρίσης και της κατάστασης «κόκκινου συναγερμού» που επικρατεί στα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία.
Ο Μίκαελ Χάιζε, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρείας στην Ευρώπη, απορρίπτει την ιδέα της υποχρεωτικής ιδιωτικής ασφάλισης ως μη ρεαλιστική. Μαζί του συμφωνεί ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που υποστηρίζει ότι δεν μπορεί τη δεδομένη στιγμή να προτείνει «τη μεταφορά του ιδιαίτερα πετυχημένου γερμανικού ασφαλιστικού στην Ελλάδα», που βασίζεταιστην ιδιωτική ασφάλιση.
Οι περισσότεροι στέκονται στην αντικειμενική αδυναμία των νοικοκυριών να επεκτείνουν υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες τις δαπάνες τους. Κορυφαίο στέλεχος ελληνικής ασφαλιστικής εταιρείας εξηγεί ότι ελάχιστοι είναι σε θέση να πληρώνουν (υποχρεωτικά ή προαιρετικά) και ιδιωτική ασφάλιση. «Σήμερα έχουμε τάση ακύρωσης ασφαλιστήριων συμβολαίων λόγω οικονομικής αδυναμίας. Τα μόνα που “αντιστέκονται” είναι τα συμβόλαια παροχών υγείας, ακριβώς λόγω της κακής κατάστασης του δημόσιου συστήματος υγείας», αναφέρει.
Διαβάστε ακόμη: Louis Group: Ο δυνατός «παίκτης» στην τουριστική αγορά της Μεσογείου
Σε κάθε περίπτωση τόσο ο Γιώργος Προβόπουλος όσο και οι Τόμσεν και Σόιμπλε προτείνουν σε αυτήν τη φάση στην κυβέρνηση να δώσει φορολογικά κίνητρα για να επεκταθεί η ιδιωτική ασφάλιση. Η λογική είναι κοινή: η προτροπή στους νέους εργαζόμενους να στραφούν στην ιδιωτική ασφάλιση για να έχουν στο μέλλον μια αξιοπρεπή σύνταξη.
Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι, με βάση τους νόμους που ψηφίστηκαν το 2010, το ποσοστό αναπλήρωσης, δηλαδή τι παίρνει κανείς ως σύνταξη ως ποσοστό των αποδοχών του συνόλου του εργασιακού του βίου θα κατέβει στο 50%. Τα μαθηματικά είναι απλά. Για έναν μέσο μισθό 1.000 ευρώ, η σύνταξη θα είναι 500 ευρώ. Σήμερα το αντίστοιχο ποσό είναι περίπου 900 ευρώ, ενώ το μόνο ποσό που θα είναι δεδομένο στο μέλλον θα είναι αυτό των 360 ευρώ…
«Το ασφαλιστικό σύστημα δεν είναι βιώσιμο με τη σημερινή του μορφή» διαβεβαιώνει ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης. Η εφαρμογή της βασικής σύνταξης αρχίζει από το 2015 και το ύψος της θα είναι στα 360 ευρώ, δηλαδή όσο είναι σήμερα η προνοιακή σύνταξη του ΟΓΑ.
Διαβάστε ακόμη: «Ελάτε να γνωριστούμε ξανά» λέει η AIG στους Έλληνες
«Εφόσον δεν βρεθούν νέοι πόροι στήριξης των ασφαλιστικών ταμείων, θα είναι αναπόφευκτες οι περικοπές των παροχών τους», λέει ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ Σάββας Ρομπόλης, εξηγώντας την κατάσταση των δημόσιων φορέων. «Είναι κρίσιμο για το σύστημα να καλυφθεί το έλλειμμα εσόδων που δημιουργούν στα ταμεία η ύφεση της οικονομίας, η ανεργία και η μείωση των αμοιβών», προσθέτει.
Και αν δεν δίνει κίνητρα το κράτος για την ιδιωτική συνταξιοδότηση, μήπως πρέπει να δώσουν οι επιχειρήσεις; «Οι έξυπνοι εργοδότες το κάνουν ήδη», λέει ο Γιώργος Προβόπουλος, και συμπληρώνει: «Το κράτος πρέπει να δώσει κάποια στοιχειώδη φορολογικά κίνητρα».
Αγορά υπάρχει για να εξυπηρετήσει τη χαμηλή ακόμη ζήτηση. Συνταξιοδοτικά πρόγραμμα ιδιωτικής ασφάλισης προσφέρονται ήδη στην Ελλάδα από ειδικά τμήματα των τραπεζών και τις μεγαλύτερες διεθνείς και εγχώριες ασφαλιστικές εταιρείες.
Όπως δήλωσε στο Fortune η γενική διευθύντρια Πωλήσεων της εταιρείας ING στην Ελλάδα, Σοφία Ρατσιάτου, «σήμερα περισσότερο από ποτέ η σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου φορέα ασφάλισης είναι μονόδρομος. Η ιδιωτική ασφάλιση οφείλει να δράσει επικουρικά και ως πυλώνας στήριξης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, με τη συμβολή αξιόπιστων ασφαλιστικών οργανισμών oι οποίοι διαθέτουν διεθνή τεχνογνωσία στον τομέα των συντάξεων».
Τι λένε όμως οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι; «Αν υπήρχε ένας αξιόπιστος φορέας, θα τον επέλεγα», σημειώνει ο Στέφανος Κατσιάνος, μουσικοσυνθέτης στο επάγγελμα, ασφαλισμένος στο Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών, και συμπληρώνει: «Οι εισφορές είναι πολύ υψηλές και η σύνταξη που υπόσχονται είναι σύνταξη πείνας».
*Το άρθρο δημοσιεύεται στο περιοδικό Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα
