Ο διάλογος για τη «Λευκή Βίβλο» συνεχίζεται
Η Λευκή Βίβλος έδρασε σαν την προσπάθεια της απειλούμενης με εξαφάνιση Ε.Ε αισιόδοξα να πει: «Εδώ είμαστε οι 27, ενωμένοι».
«Αν αγνοήσουμε τα προβλήματα της μαζικής εξαφάνισης των ειδών, την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και την καταστροφική εξέλιξη του φαινομένου του θερμοκηπίου, είμαι αισιόδοξος για το μέλλον»
Stephen Hawking
Σαν βόμβα έπεσε η δημοσίευση των προτάσεων της Επιτροπής για το μέλλον της Ευρώπης. Μόλις πριν λίγες ημέρες (1-3-17) δημοσιεύτηκε η Λευκή Βίβλος (White Paper) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενότητα των 27. Τα ΜΜΕ έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό και τους επιφανέστερους δημοσιογράφους για να σχολιάσουν την προσπάθεια της Ευρώπης να ανταποκριθεί στις πολλαπλές κρίσεις που αντιμετωπίζει από την το 2007 και μετά. Όπου από την κρίση των αφερέγγυων στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ, πέρασε στο κύμα κρίσης δανεισμού σε Ευρωπαϊκές χώρες, και από εκεί στις κρίσεις μετανάστευσης, τρομοκρατίας και πολιτικής ανατροπής. Με αποκορύφωμα το δημοψήφισμα στην Αγγλία, και την εκλογή Τραμπ.
Αν αγνοήσουμε όλες αυτές τις κρίσεις και ακριβώς γι αυτές, η Λευκή Βίβλος έδρασε σαν την προσπάθεια της απειλούμενης με εξαφάνιση Ε.Ε. για να δώσει έναν τόνο αισιοδοξίας. Και να πει, δια της Επιτροπής, «Να, εδώ είμαστε οι 27, ενωμένοι για να μεταρρυθμιστούμε και να βγούμε πιο δυνατοί».
Το αν το πετύχουν είναι άλλο ζήτημα.
Η πρώτη αντίδραση του Τύπου είχε στόχο την ίδια την πρόταση Γιούνκερ. Όλο το φάσμα των απόψεων ξεδιπλώθηκε. Από την δυσπιστία μέχρι την ενθουσιώδη υποδοχή. Κάποια δημοσιεύματα ερμήνευσαν την πρωτοβουλία ως τον επικήδειο της Ένωσης. Άλλοι πάλι – οι λιγότεροι – ως μια καλή βάση για συζήτηση. Η κριτική εστιάστηκε στο γεγονός ότι η Επιτροπή έπρεπε να προτείνει προς τα κράτη-μέλη μια επιλογή συγκεκριμένη, όπως συνηθίζεται σε τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Με την Λευκή Βίβλο στις αρχές της δεκαετίας των ‘80 για την δημιουργία της Εσωτερικής Αγοράς, που υπήρξε το μεγάλο άλμα προς της Ευρωπαϊκή Ενοποίηση, ο Ντελόρ παρουσίασε την πρότασή του ως την μοναδική διέξοδο. Διέξοδο με την δημιουργία των συνθηκών, που θα μπορούσαν να κρατήσουν την τότε ΕΟΚ στην επιφάνεια απέναντι στους μεγάλους οικονομικούς ανταγωνιστές της. Τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.
Γιατί, λοιπόν, ο Γιούνκερ δημοσίευσε πέντε σενάρια;
Ο ίδιος είπε στην συνέντευξη που έδωσε, ότι έχει γίνει συνήθεια των κρατών- μελών κάθε επιτυχία της Ένωσης να την καρπούνται και κάθε αποτυχία να την αποδίδουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τώρα, λοιπόν, ας πάρουν τις ευθύνες τους. Παράλληλα, δόθηκε η εντολή στους υπαλλήλους της Επιτροπής να μπουν στην μάχη της ενημέρωσης, κάτι που δεν συνηθιζόταν μέχρι τώρα.
Από την άλλη είναι σαφές ότι η προτίμηση του Προέδρου της Επιτροπής είναι η Ευρώπη των ενισχυμένων συνεργασιών ή πολλαπλών ταχυτήτων ή αλα καρτ κλπ. Κι αυτό δια του αποκλεισμού των άλλων τεσσάρων σεναρίων.
Πράγματι, λίγες ημέρες μετά, στην σύσκεψη των τεσσάρων στις Βερσαλλίες, δόθηκε το μήνυμα για την αποφασιστικότητα των μεγαλύτερων οικονομιών να επιλέξουν τον εορτασμό της 25/3 με αφορμή τα 60 χρόνια από την υιοθέτηση της Συνθήκης της Ρώμης, για να δώσουν το μήνυμα ενότητας και αποφασιστικότητας για την συνέχιση του σημαντικότερου εγχειρήματος στην ιστορία.
Η συνάντηση προετοιμασίας των 27 για την σύνοδο της Ρώμης, έδωσε το μήνυμα ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα παραμείνουν ενωμένοι στην μάχη για τον μετασχηματισμό της. Με εξαίρεση την Πολωνία, λόγω της γνωστής αντίθεσής της στην επανεκλογή του Πολωνού Προέδρου της Ε.Ε. για άλλα δυόμιση χρόνια. Ο «καλός Ντόναλτ», ευρωπαϊστής και φιλελεύθερος πολιτικός, βρέθηκε στο στόχαστρο της σημερινής εθνικοσυντηρητικής κυβέρνησης της Πολωνίας, για λόγους εσωτερικής πολιτικής. Δεν υπάρχει προηγούμενο στην ιστορία της Ένωσης, που να αγνοείται δημόσια η επιθυμία μιας κυβέρνησης για την επιλογή προσώπου σε τόσο υψηλά πολιτικά επίπεδα. Το «χαστούκι» των 26 ήταν τόσο ηχηρό και το γεγονός ότι ακόμη και ο Όρμπαν της Ουγγαρίας και οι άλλες χώρες του Βίσεγκραντ συντάχθηκαν την αποφασιστικότητα όλων για την διατήρηση της ενότητας. Επίσης πρέπει να σημειώσουμε την αντίδραση πολλών στην επιλογή της «ενισχυμένης συνεργασίας» και στον διαφαινόμενο αποκλεισμό κάποιων χωρών, ώστε αναγκάστηκε η Μέρκελ και ο Γιούνκερ να υπενθυμίσουν ότι τέτοιες συνεργασίες έχουν γίνει και στο παρελθόν – Ευρώ, Σένγκεν, δημοσιονομική πειθαρχία – και ότι καμία χώρα δεν θα αποκλειστεί από τις σημερινές συνεργασίες. Κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα.
Ανεξάρτητα από το ποια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική θα επιλεγεί, η Επιτροπή ετοιμάζει πέντε κείμενα ως συνέχεια της Λευκής Βίβλου. Κι αυτά έχουν συγκεκριμένες ημερομηνίες παρουσίασης.
- Η κοινωνική διάσταση 26/4
- Τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης 10/5
- Το μέλλον της ΟΝΕ 21/5
- Ευρωπαική ΆΜΥΝΑ 7/6
- Το μέλλον των οικονομικών της Ένωσης των 27
Στη συνέχεια οι προτάσεις θα δοθούν για ευρεία διαβούλευση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στα Εθνικά Κοινοβούλια κλπ. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εντολές προς τις υπηρεσίες είναι να υπάρξει για κάθε πρόταση και η νομική στήριξη της προσπάθειας, ώστε να αποφευχθεί η προσφυγή για αλλαγή των Συνθηκών.
Είναι προφανές ότι το χρονοδιάγραμμα για την νέα αρχιτεκτονική της Ένωσης φαίνεται να τοποθετείται με την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την έξοδο της Μ. Βρετανίας. Οπότε, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι μπορεί να συμβεί μετά τις εκλογές σε πέντε κράτη-μέλη, ή με την εξέλιξη της διακυβέρνησης Τραμπ, ή με μια νέα κρίση στον κύκλο της τρίτης κρίσης της παγκοσμιοποίησης μετά την πρώτη βιομηχανική επανάσταση που βιώνουμε.
Ας υιοθετήσουμε λοιπόν την «αισιοδοξία» του μεγάλου επιστήμονα Stephen Hawking: Το κύμα του λαϊκισμού δεν θα πνίξει το μεγάλο όραμα και όλοι, μα όλοι, πρέπει να βγούμε από την έκπληξη και την αδράνεια που μας έχει προκαλέσει. Ο καθ’ ένας στον χώρο του. Την μάχη για τον πολιτισμό, τις αξίες του Διαφωτισμού και της Αρχαίας Ελλάδας την οφείλουμε στα παιδιά μας, στις Επιχειρήσεις μας, στην Παιδεία μας και στο μέλλον του είδους μας.
