Ρωσία-Ουκρανία: Χωρίς ουσιαστική πρόοδο στη συνάντηση-εξπρές της Κωνσταντινούπολης

Η Κωνσταντινούπολη φιλοξένησε τη Δευτέρα έναν νέο γύρο απευθείας συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με φόντο μια από τις πιο φιλόδοξες ουκρανικές επιθέσεις της σύρραξης μέχρι σήμερα. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πολυτελές παλάτι Τσιραγάν, με τη διαμεσολάβηση της Τουρκίας, όμως ξεκίνησε με καθυστέρηση και ολοκληρώθηκε σε λιγότερο από μία ώρα, χωρίς ουσιαστική πρόοδο στα βασικά σημεία διαφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών.

Η επιλογή της χρονικής στιγμής δεν ήταν τυχαία. Λίγες ώρες πριν τις συνομιλίες, η Ουκρανία είχε εξαπολύσει μια εκτεταμένη επίθεση με drone σε βάθος ρωσικού εδάφους, πλήττοντας – σύμφωνα με ανεξάρτητες δορυφορικές εικόνες – στρατηγικά ρωσικά πυρηνικά βομβαρδιστικά. Αν και Μόσχα και Κίεβο διαφωνούν ως προς το μέγεθος των ζημιών, η συμβολική και στρατηγική σημασία της επίθεσης επηρέασε το κλίμα των συνομιλιών. Πολλοί Ρώσοι αναλυτές και «στρατιωτικοί μπλόγκερ» απαίτησαν σκληρή απάντηση, αυξάνοντας την ένταση.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, που πραγματοποιήθηκε παρουσία του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, υπήρξε συμφωνία για νέα ανταλλαγή αιχμαλώτων. Η ανταλλαγή – η οποία έρχεται σε συνέχεια της μεγαλύτερης μέχρι τώρα που μεσολάβησε η Άγκυρα – θα επικεντρωθεί σε νεαρούς αιχμαλώτους και σε όσους έχουν τραυματιστεί σοβαρά.

Ο Ουκρανός Υπουργός Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, που ηγήθηκε της ουκρανικής αντιπροσωπείας, δήλωσε ότι η Ρωσία παρέδωσε νέο σχέδιο ειρηνευτικής πρότασης. Η ουκρανική πλευρά πρόκειται να το μελετήσει, ενώ έχει ήδη καταθέσει το δικό της εναλλακτικό σχέδιο, το οποίο – σύμφωνα με πηγές – περιλαμβάνει ρητή απόρριψη της ρωσικής κυριαρχίας σε ουκρανικά εδάφη και αξιώσεις για αποζημιώσεις. Επίσης, τονίστηκε η πρόθεση να συνεχιστούν οι συνομιλίες εντός Ιουνίου, καθώς και η ανάγκη για άμεση συνάντηση κορυφής Ζελένσκι–Πούτιν, κάτι που η Μόσχα έως τώρα απορρίπτει.

Επιπλέον, η ουκρανική αντιπροσωπεία παρέδωσε στη ρωσική λίστα με παιδιά που – όπως υποστηρίζει το Κίεβο – έχουν απελαθεί παράνομα στη Ρωσία. Η Μόσχα ισχυρίζεται ότι τα παιδιά μεταφέρθηκαν για λόγους ασφαλείας, ενώ η Ουκρανία ζητά την επιστροφή τους βάσει του διεθνούς δικαίου.

Ωστόσο, οι θεμελιώδεις διαφωνίες παραμένουν. Η Ρωσία εμμένει στις απαιτήσεις της: η Ουκρανία να εγκαταλείψει την προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ, να αποσύρει τα στρατεύματά της από τις περιοχές που η Μόσχα έχει προσαρτήσει και να αναγνωρίσει de facto τον έλεγχο της Ρωσίας σε σημαντικό τμήμα της ουκρανικής επικράτειας. Η Ουκρανία, από την πλευρά της, θεωρεί αυτές τις απαιτήσεις απαράδεκτες και εκτιμά ότι πρόκειται για απόπειρα επιβολής όρων συνθηκολόγησης.

Η συνάντηση παρακολουθήθηκε στενά από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει ασκήσει δημόσια κριτική και στις δύο πλευρές, χαρακτηρίζοντας τον Πούτιν «τρελό», αλλά ταυτόχρονα δηλώνοντας ότι θεωρεί εφικτή μια ειρηνευτική συμφωνία. Έχει επίσης προειδοποιήσει ότι, αν δεν υπάρξει πρόοδος, η Ουάσινγκτον ενδέχεται να αποσύρει τον ρόλο της ως διαμεσολαβητής και να εντείνει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Σήμερα, η Ρωσία ελέγχει περίπου το 20% του ουκρανικού εδάφους. Από την έναρξη της εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, οι εκτιμήσεις των ΗΠΑ αναφέρουν πάνω από 1,2 εκατομμύρια θύματα, νεκρούς και τραυματίες, και από τις δύο πλευρές.

Παρά την πρόσφατη διπλωματική κινητικότητα, η ουσία της διαμάχης παραμένει άλυτη: η σύγκρουση μεταξύ κυριαρχίας και ζώνης επιρροής, μεταξύ διεθνούς δικαίου και γεωπολιτικής ισχύος. Η Τουρκία, διατηρώντας ανοιχτούς διαύλους και με τις δύο πλευρές, φαίνεται διατεθειμένη να συνεχίσει τη διαμεσολάβηση. Ωστόσο, ο δρόμος προς μια ουσιαστική ειρηνευτική συμφωνία προϋποθέτει μετακινήσεις θέσεων και από τις δύο πλευρές – κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει φανεί στον ορίζοντα.

Ερντογάν: Χαρακτήρισε «εξαιρετική» τη συνάντηση

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τονίζοντας ότι η μεγαλύτερη του επιθυμία είναι να πραγματοποιηθεί στο άμεσο μέλλον συνάντηση κορυφής μεταξύ των προέδρων Βλαντίμιρ Πούτιν και Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Τουρκία, κατά προτίμηση με τη συμμετοχή και του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

«Η μεγαλύτερή μου επιθυμία είναι να φέρω τόσο τον κ. Πούτιν όσο και τον κ. Ζελένσκι στην Κωνσταντινούπολη ή στην Άγκυρα, μαζί με τον κ. Τραμπ. Αν το αποδεχθούν, θα ήθελα να είμαι κι εγώ παρών, ώστε να μετατρέψουμε την Κωνσταντινούπολη σε πραγματικό κέντρο ειρήνης. Θα προχωρήσουμε σε αυτή την προσπάθεια μετά την τελευταία συνάντηση».

Μιλώντας μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στην Άγκυρα, ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε ότι η συνάντηση στο πρώην ανάκτορο Τσιραγάν είχε συγκεκριμένα και σημαντικά αποτελέσματα. Όπως είπε, ο αριθμός των αιχμαλώτων που θα ανταλλαγούν ξεπερνά τους 1.000, υπερβαίνοντας την αντίστοιχη συμφωνία της 16ης Μαΐου. Παράλληλα, επετεύχθη συμφωνία για την παράδοση χιλιάδων σορών στρατιωτών και από τις δύο πλευρές — εξέλιξη την οποία χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντική.

Ο Ερντογάν υπογράμμισε τη σημασία του γεγονότος ότι οι ρωσο-ουκρανικές συνομιλίες φιλοξενούνται στην Κωνσταντινούπολη, εκφράζοντας υπερηφάνεια για τον ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στη διπλωματική διαδικασία. «Δόξα τω Θεώ, η Τουρκία και η Κωνσταντινούπολη έχουν πλέον εξελιχθεί σε κομβικό σημείο για την ειρήνη», ανέφερε χαρακτηριστικά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Ελευθερία Ζούρου (doctoranytime): Το ΟΠΑΠ Forward ήταν η έμπνευση για το επόμενο μεγάλο μας βήμα
• Ναταλί Βαγιωνή (Fresh Line): Πώς το ΟΠΑΠ Forward άλλαξε προς το καλύτερο την αναπτυξιακή μας στρατηγική
• Μάρκος Βερέμης: Δεν έχει σημασία ο κλάδος, αλλά το πόσο καλό είναι το προϊόν σου