Τι σημαίνει για την παγκόσμια αγορά ενέργειας η ισραηλινή επίθεση στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο του Ιράν

Η όξυνση της κρίσης στη Μέση Ανατολή, η οποία πλέον έχει εξελιχθεί σε ανοιχτή στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, επεκτάθηκε το Σάββατο και στον τομέα της ενέργειας. Το Ισραήλ φέρεται να εξαπέλυσε επίθεση σε ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικού αερίου του Ιράν στον Περσικό Κόλπο, εντείνοντας τις ανησυχίες για νέα αναστάτωση στις διεθνείς αγορές.

Σύμφωνα με το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Tasnim, οι ισραηλινές επιθέσεις προκάλεσαν ισχυρή έκρηξη και φωτιά σε μονάδα επεξεργασίας φυσικού αερίου που εξυπηρετεί το τεράστιο κοίτασμα South Pars. Οι ζημιές ανάγκασαν το Ιράν να διακόψει τη λειτουργία μιας υπεράκτιας πλατφόρμας που ανήκει στο εργοστάσιο επεξεργασίας της Φάσης 14.

Η στοχοποίηση κρίσιμων ενεργειακών εγκαταστάσεων σηματοδοτεί ένα νέο επίπεδο στην αντιπαράθεση των δύο χωρών, η οποία κλιμακώθηκε έντονα από την Παρασκευή, όταν το Ισραήλ ξεκίνησε σειρά επιθέσεων κατά στόχων συνδεδεμένων με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Προς το παρόν, οι επιπτώσεις των επιθέσεων περιορίζονται εντός του ιρανικού ενεργειακού συστήματος, αλλά ενδεχόμενη κλιμάκωση θα μπορούσε να πυροδοτήσει αστάθεια στις τιμές του πετρελαίου μόλις ανοίξουν και πάλι οι αγορές.

Η επίθεση εντείνει τους κινδύνους για την πετρελαϊκή υποδομή του Ιράν – τρίτου μεγαλύτερου παραγωγού του ΟΠΕΚ – και για τις εξαγωγές πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή. Οι τιμές του αμερικανικού αργού εκτινάχθηκαν έως και 14% την Παρασκευή, πριν περιορίσουν τα κέρδη και κλείσουν με άνοδο 7%, στα 73 δολάρια ανά βαρέλι.

Ο Ρίτσαρντ Μπρονζ, επικεφαλής γεωπολιτικής στην Energy Aspects Ltd., χαρακτήρισε τα γεγονότα του Σαββάτου σημαντικά και προειδοποίησε για έναν ενδεχόμενο νέο γύρο κλιμάκωσης, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων επιθέσεων σε ιρανικές ενεργειακές εγκαταστάσεις.

Το κοίτασμα South Pars, το μεγαλύτερο του κόσμου σε φυσικό αέριο, μοιράζεται μεταξύ Ιράν και Κατάρ – στο οποίο είναι γνωστό ως North Field. Η ιρανική παραγωγή εξυπηρετεί κυρίως εγχώριες ανάγκες, καλύπτοντας περίπου τα δύο τρίτα των συνολικών προμηθειών της χώρας.

Η πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της Φάσης 14 διέκοψε την παραγωγή σε μία πλατφόρμα δυναμικότητας 12 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων την ημέρα. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις κατάφεραν να περιορίσουν την εξάπλωση της φωτιάς.

Παράλληλα, εκδηλώθηκε πυρκαγιά και στο εργοστάσιο φυσικού αερίου Fajr Jam, το οποίο επεξεργάζεται καύσιμα από τα κοιτάσματα South Pars, Nar και Kangan. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες μονάδες επεξεργασίας της χώρας.

Οι επιθέσεις επιδεινώνουν τα προβλήματα του ιρανικού ενεργειακού τομέα, ο οποίος ήδη δοκιμάζεται από σοβαρές διακοπές ρεύματος, που έχουν επηρεάσει μεγάλα τμήματα της οικονομίας. Οι οικονομικές απώλειες από τις διακοπές ηλεκτροδότησης εκτιμώνται στα 250 εκατομμύρια δολάρια ημερησίως, σύμφωνα με το Ιρανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο.

Ο Μπρονζ εκτίμησε ότι το Ισραήλ επιδιώκει να πλήξει οικονομικά σημεία του Ιράν, προσπαθώντας παράλληλα να αποφύγει ευρύτερες επιπτώσεις στις διεθνείς αγορές, ώστε να μην προκαλέσει αντιδράσεις από δυτικούς συμμάχους.

Αν και δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα η αιτία της πυρκαγιάς στο Fajr Jam, αρχικές αναφορές κάνουν λόγο για επίθεση με εχθρικά drones.

Η περιοχή γύρω από το λιμάνι Ασαλούγιεχ στη νότια ακτή του Ιράν φιλοξενεί πλήθος μονάδων επεξεργασίας φυσικού αερίου και χημικών. Οι εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν τις υπεράκτιες πλατφόρμες είναι κρίσιμες για τις εξαγωγές συμπυκνωμένου φυσικού αερίου σε μορφή υγρού καυσίμου, παρόμοιο με το πετρέλαιο, που κατευθύνεται κυρίως προς την Κίνα.

Το Ιράν εξάγει επίσης φυσικό αέριο στο Ιράκ και στο παρελθόν και στην Τουρκία, ωστόσο αδυνατεί να επενδύσει σε υποδομές υγροποίησης που θα επέτρεπαν πιο εκτεταμένες εξαγωγές.

«Πρόκειται για μια σοβαρή κλιμάκωση», δήλωσε ο Χόρχε Λεόν, αναλυτής της Rystad Energy και πρώην μέλος της γραμματείας του ΟΠΕΚ, συγκρίνοντας την επίθεση του Σαββάτου με το χτύπημα στο Αμπκάικ της Σαουδικής Αραβίας το 2019, το οποίο είχε προκαλέσει προσωρινή παράλυση σε βασική εγκατάσταση επεξεργασίας πετρελαίου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:

• Ομοβροντία πυραύλων κατά του Ισραήλ – Νέες επιθέσεις σε ιρανικές θέσεις ανακοίνωσε η ισραηλινή πλευρά
• Πέτυχαν τους στόχους τους οι επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν; Όλα όσα γνωρίζουμε ως τώρα