Μπορεί ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν να είναι η πρόβα τζενεράλε για έναν πόλεμο Ισραήλ-Τουρκίας;

Ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, δύο χωρών που τις χωρίζουν περισσότερα από 1.600 χιλιόμετρα, αντιπροσωπεύει την αποτυχία διπλωματικών συνομιλιών άνω των τεσσάρων δεκαετιών.

Σύμφωνα με τον διεθνούς φήμης Αμερικανό γεωπολιτικό αναλυτή Μάικλ Ρούμπιν, από τότε που ο Αγιατολάχ Ρουχολά Χομεϊνί ηγήθηκε πρώτος των συνθημάτων «Θάνατος στο Ισραήλ» και ο διάδοχός του, Αλί Χαμενεΐ, επανεκκίνησε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν το 1989, τα γεγονότα των τελευταίων ημερών είχαν προαναγγελθεί – αν όχι καταστεί αναπόφευκτα.

Και οι δύο χώρες είχαν προετοιμαστεί για αυτά που συνέβησαν. Το Ισραήλ είχε σε μεγάλο βαθμό διεισδύσει και υπονομεύσει τους μηχανισμούς ασφαλείας και το στρατιωτικό κατεστημένο της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Για την ανώτατη ηγεσία των Φρουρών της Επανάστασης δεν υπήρχε απλώς κανένα μέρος να κρυφτούν· και ο ίδιος ο Ανώτατος Ηγέτης Αλί Χαμενεΐ πιθανότατα λειτουργεί πλέον υπό όρους deadline.

Παρότι ο Χαμενεΐ επαιρόταν για την ακρίβεια του ιρανικού οπλισμού, το υποτιθέμενο φετφά του κατά της απόκτησης πυρηνικών όπλων έδωσε κάλυψη στους Ιρανούς επιστήμονες για να πράξουν το αντίθετο.

Σε αυτό το πλαίσιο, όπως επισημαίνει ο Ρούμπιν, μια ολόκληρη γενιά διπλωματών όχι μόνο απέτυχε, αλλά και η ευσεβής τους φαντασίωση πως οι μεταρρυθμιστές του Ιράν είχαν εξουσία και διέφεραν ουσιωδώς ως προς την ιδεολογία – και όχι απλώς ως προς την τακτική – επιδείνωσε την τρέχουσα κρίση.

Αν τον είχαν αναγκάσει να πιει από το μεταφορικό «ποτήρι με δηλητήριο» στο οποίο είχε αναφερθεί ο Χομεϊνί τον Ιούλιο του 1988 για να αιτιολογήσει την εκεχειρία με το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν, ίσως αυτός ο πόλεμος να μην είχε ποτέ ξεσπάσει.

Το πρόβλημα Τουρκία

Οι πύραυλοι και τα drones μπορεί να συνεχίζουν να πετούν, αλλά η Δύση ενδέχεται ήδη να επαναλαμβάνει το ίδιο λάθος, αγνοώντας το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οδηγεί τη χώρα του στον ίδιο δρόμο που ακολούθησαν ο Χομεϊνί και ο Χαμενεΐ στο Ιράν, σημειώνει ο αναλυτής και συνεχίζει:

«Ο Ερντογάν, όπως και οι Ιρανοί ανώτατοι ηγέτες, επιδεικνύει δημόσια υπερηφάνεια για τη στρατιωτική βιομηχανία της χώρας του. Και η Τουρκία –όπως το Ιράν πριν μερικές δεκαετίες– χτίζει σήμερα ένα πυρηνικό εργοστάσιο σε σεισμογενή περιοχή, υποτίθεται για παραγωγή ενέργειας, αλλά πιθανώς και ως κάλυψη για ένα μυστικό πυρηνικό πρόγραμμα».

Είτε έχει επισήμως χαρακτηριστεί είτε όχι, η Τουρκία –όπως το Ιράν παλιότερα– δρα ως κρατικός χορηγός της τρομοκρατίας. Ο Ερντογάν δεν έχει ζητήσει ποτέ συγγνώμη για τη στήριξή του στη Χαμάς και έχει επιτρέψει ακόμη και σε ανώτατα στελέχη της οργάνωσης να σχεδιάζουν επιθέσεις κατά του Ισραήλ από τη βάση τους στην Τουρκία.

Πιο πρόσφατα και πιο διακριτικά, το καθεστώς Ερντογάν βοήθησε τη Χεζμπολάχ να ξεπλύνει χρήμα ώστε να συνεχίσει τη δράση της. Εν ολίγοις, καθώς η κατάρρευση του Ιράν ενδέχεται να αφήσει “ορφανές” τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, ο Ερντογάν σπεύδει να αναλάβει τον ρόλο του θετού τους πατέρα.

Οι ύβρεις του κατά των Εβραίων και του Ισραήλ, μέχρι και με εκκλήσεις για την πλήρη εξαφάνιση του εβραϊκού κράτους, παραπέμπουν ευθέως στις κραυγές του Χομεϊνί και του Χαμενεΐ να σβηστεί το Ισραήλ από τον χάρτη.

Το ερώτημα: Μπορεί το Ισραήλ να πολεμήσει αύριο με την Τουρκία;

Σύμφωνα με τον Μάικλ Ρούμπιν, το ερώτημα που τίθεται είναι αν οι ρουκέτες και τα drones που σήμερα πλήττουν την Τεχεράνη και το Τελ Αβίβ, μπορεί τα επόμενα χρόνια να κατευθυνθούν προς την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα· και αν τα τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη –συμπεριλαμβανομένων αμερικανικής κατασκευής μαχητικών– απογειωθούν από τουρκικές βάσεις για να πλήξουν το Ισραήλ.

Η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ περιπλέκει τα πράγματα, αλλά μόνο στην περίπτωση που το ΝΑΤΟ θεωρήσει το Ισραήλ επιτιθέμενο και επιλέξει να ενεργοποιήσει το Άρθρο 5. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάγκη συναίνεσης στο ΝΑΤΟ ίσως λειτουργήσει εναντίον της Τουρκίας, εφόσον οι ΗΠΑ κάνουν χρήση του de facto βέτο τους.

Είναι ελπίδα όλων κάτι τέτοιο να μην συμβεί ποτέ, αλλά είναι αναγκαίο να αναγνωριστεί η πραγματική φιλοδοξία του Ερντογάν και να αντιμετωπιστεί ανοιχτά η πιθανότητα ενός πολέμου Ισραήλ-Τουρκίας, ο οποίος θα ήταν μακράν πιο καταστροφικός για τις δύο χώρες από τον τρέχοντα πόλεμο με το Ιράν.

«Αντί το ΝΑΤΟ να αντιμετωπίζεται μέσα από το πρίσμα της ευσεβούς σκέψης, είναι επιτακτικό να εξαναγκαστεί η Τουρκία να εγκαταλείψει την τρέχουσα πορεία της, ακόμη και μέσω κυρώσεων τύπου “Μέγιστης Πίεσης” (Maximum Pressure), εάν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Δεν υπάρχει πλέον καμία ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν που διέσωσε το Ιράν εγκαταλείποντας τις κυρώσεις του Τραμπ, και στον ίδιο τον Τραμπ σήμερα, ο οποίος όχι μόνο αγκαλιάζει, αλλά και ενισχύει τον Ερντογάν, παρά το γεγονός ότι εκείνος δηλώνει απερίφραστα τις σκοτεινές του βλέψεις για την περιοχή» καταλήγει ο Αμερικανός αναλυτής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Τραμπ: Δεν θέλουμε νεκρό τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ- Ζητούμε άνευ όρων παράδοση
• 5 χρόνια μετά συνεχίζουμε να ζούμε σε post-COVID mode
• Πετρέλαιο: Πώς επηρεάζει η σύγκρουση Ισραήλ–Ιράν τις τιμές και την παγκόσμια οικονομία