Πού πηγαίνουν τα εκατομμύρια που βγάζει μετά θάνατον ο άνθρωπος που δρόσισε τον κόσμο

Για να μπορούμε να δροσιζόμαστε τις δύσκολες ημέρες του καύσωνα, χρειαζόμαστε κλιματιστικό. Κάποιος βέβαια, έφτιαξε αυτό το άγιο μηχάνημα. Σε ποιο όνομα πρέπει να πίνουμε δροσερό νερό;

Σε αυτό του Willis Carrier, “πατέρα του κλιματιστικού”, σύμφωνα με το North American Branch of the Newcomen Society of England.

Η εφεύρεση του μας βοηθά να “βγάζουμε” τους καύσωνες, επέτρεψε σε μωρά που γεννιούνται πρόωρα να επιβιώσουν και σε πόλεις, όπως το Λας Βέγκας και το Ντουμπάι να συνεχίσουν να υπάρχουν (τις έκανε βιώσιμες) και στην μακροημέρευση πρόωρων μωρών (μέσω του ακριβούς ελέγχου θερμοκρασίας και υγρασίας, στις μονάδες ενταντικής θεραπείας νεογνών).

Επιπροσθέτως, μείωσε τις ασθένειες που σχετίζονται με τη θερμότητα (θερμοπληξία, αφυδάτωση κ.α.), ειδικά σε ευάλωτους πληθυσμούς, όπως είναι οι ηλικιωμένοι. Με τον έλεγχο της υγρασίας, μειώθηκε η μούχλα και τα αλλεργιογόνα -άρα βελτιώθηκε η αναπνευστική υγεία-, επετράπη ο ακριβής έλεγχος του κλίματος σε εργοστάσια -κάτι κρίσιμο για βιομηχανίες όπως η κλωστοϋφαντουργία, η φαρμακευτική και η ηλεκτρονική- και βοήθησε την εξέλιξη της τεχνολογίας, καθώς η σύγχρονη πληροφορική βασίζεται σε ψυχόμενα κέντρα δεδομένων για την αποφυγή υπερθέρμανσης.

Κοντολογίς, αυτό που έφτιαξε ο Carrier αναμόρφωσε την αστική ανάπτυξη, την υγειονομική περίθαλψη, τη βιομηχανία και τον πολιτισμό, κάνοντας φιλόξενες έως τότε αφιλόξενες περιοχές και χώρους -όπως τα θέρετρα στην Καραϊβική ή τους κινηματογράφους, τα εστιατόρια και τα εμπορικά κέντρα.

Πώς όμως, έκανε κάτι που δεν είχαν καταφέρει δεκάδες άλλοι.

Η ανάγκη μιας εταιρείας εκτυπώσεων οδήγησε στο κλιματιστικό

Ο γεννημένος στις 26 Νοεμβρίου του 1876, στην Angola της Νέας Υόρκης -ένα μικρό χωριό κοντά στην πόλη Evans, με 2.217 κατοίκους-, Willis Haviland Carrier μεγάλωσε σε μια φάρμα. Για πρώτη φορά έφυγε από το σπίτι του, για να φοιτήσει στο Cornell University με πλήρη υποτροφία.

Το 1901 όταν είχε αποκωδικοποιηθεί η θέρμανση, αλλά όχι η ψύξη αποφοίτησε με Bachelor στη βιομηχανική μηχανική. Αμέσως μετά προσελήφθη στην εταιρεία Buffalo Forge, που πουλούσε μηχανές διάτρησης, ατμομηχανές, αντλίες και συστήματα θέρμανσης.

Το καλοκαίρι του ίδιου έτους, οι ΗΠΑ έζησαν έναν από τους πιο έντονους καύσωνες.

Ένας από τους πελάτες της Buffalo Forge, η Sackett-Wilhelms Lithographing and Publishing (εταιρεία λιθογραφίας και εκδόσεων στο Brooklyn), αδυνατούσε να κάνει δουλειά, λόγω της ζέστης. Τα μελάνια δεν στέγνωναν, έτρεχαν, η ευθυγράμμιση ήταν αδύνατη και το χαρτί εκτύπωσης διογκωνόταν. Εκπρόσωποι της λοιπόν, ζήτησαν από τον εργοδότη του Carrier να βρει μια λύση. Κατέθεσαν αίτημα για «μηχανή επεξεργασίας αέρα», δηλαδή έναν τρόπο να ρυθμιστεί η υγρασία και, αν ήταν δυνατόν, η θερμοκρασία.

Ο εργοδότης απευθύνθηκε στον 25χρονο Carrier, τον άνθρωπο που είχε φέρει στα ταμεία της εταιρείας 1.292.104 σημερινά ευρώ (40.000 δολάρια, τότε), χάρη στην ιδιοφυή του έμπνευση για τα σπιράλ που εξέπεμπαν θερμότητα. Ο νεαρός που είχε ως moto το «ψαρεύω μόνο βρώσιμα ψάρια και κυνηγώ μόνο βρώσιμα είδη ζώων. Ακόμα και στο εργαστήριο», είχε ως στόχο καριέρας να θέσει τη βιομηχανική μηχανική σε πιο λογικές και πρακτικές βάσεις.

Μέχρι τότε, οι περισσότεροι εκ των συναδέλων του δεν κατανοούσαν το λόγο που κάποιες μηχανές λειτουργούσαν όπως λειτουργούσαν, με αποτέλεσμα λάθη στα στάδια εξέλιξης. Ο Carrier, ο οποίος πρώτα καταλάβαινε πώς λειτουργεί οτιδήποτε και μετά προχωρούσε, δημιούργησε το πρώτο βιομηχανικό εργαστήριο στον κόσμο, προκειμένου να μπορεί να φτιάχνει καλύτερα, ασφαλέστερα και πιο αποτελεσματικά προϊόντα.

Το αναπάντητο ερώτημα και το “εύρηκα”

Για αιώνες, από τότε που ανακαλύφθηκε ο τρόπος μετατροπής του κρύου σε θερμότητα, δεκάδες επιστήμονες είχαν προσπαθήσει -ανεπιτυχώς- να ανακαλύψουν πώς γίνεται το αντίθετο.

Ο δικηγόρος και φιλόσοφος Francis Bacon είχε γράψει στις αρχές του 17ου αιώνα «για τη θερμότητα, ευχαριστούμε τη φωτιά, αλλά για το κρύο πρέπει να περιμένουμε μέχρι να το αναζητήσουμε σε βαθιές σπηλιές και ακόμα και τότε θα πρέπει να βρούμε τρόπο να το αποκτήσουμε σε μεγάλο βαθμό». Μέχρι την πρόκληση που τέθηκε στον Carrier, ως μεγάλες ανακαλύψεις στην ψύξη θεωρούνταν αυτή του Γάλλου μηχανικού, Ferdinand Carré (σχεδίασε την πρώτη μηχανή ψύξης με απορρόφηση αμμωνίας) και εκείνη του Αμερικανού Fr. John Gorrie (κατοχύρωσε την πατέντα της παγομηχανής).

Κανείς όμως δεν είχε πλησιάσει στο πώς μπορεί να ελεγχθεί η υγρασία.

Ο Carrier ήταν ο πρώτος που τα κατάφερε.

Κλείστηκε στο εργαστήριο του και παρουσίασε το δημιούργημα του στις 17 Ιουλίου του 1902.

ΤΙ ΕΙΧΕ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΤΟΥ Ο CARRIER

Το σχέδιο που κατέθεσε έγινε η βάση για την ανακάλυψη που άλλαξε τον κόσμο: το πρώτο μοντέρνο σύστημα κλιματιστικού. Αφορούσε την κυκλοφορία νερού μέσω των σπιράλ που είχε ήδη σχεδιάσει για τη θέρμανση. Με αυτά, εξισορρόπησε τη θερμοκρασία με το ρυθμό ροής του αέρα.

Του έμενε μόνο ένα πρόβλημα: ο έλεγχος της ροής του αέρα.

Το έλυσε ένα ομιχλώδες και παγωμένο βράδυ του 1902, όταν περίμενε το τρένο στο Pittsburgh, για να γυρίσει σπίτι του από τη δουλειά.

Ξαφνικά, “κοκάλωσε”, γούρλωσε τα μάτια του όπως κοιτούσε τον ουρανό και ψιθύρισε «δεν μπορεί να ήταν τόσο απλό».

Η λύση βρισκόταν γύρω του.

Ήταν η ομίχλη.

Αναγνώρισε το παράδοξο πως ο αέρας μπορούσε να «στεγνώσει» μέσω του κορεσμού με το νερό, καθώς η ομίχλη δεν ήταν τίποτα παραπάνω από υδρατμός που έχει συμπυκνωθεί στον αέρα.

Από τη θεωρία, πέρασε αμέσως στην πράξη και είδε ότι η ποσότητα του υδρατμού που μπορεί να περιέχει ο ατμός του νερού εξαρτάται από τη θερμοκρασία. Όταν η θερμοκρασία πέφτει, ο υδρατμός περιέχει και σταγόνες. Άρα, το ίδιο θα συνέβαινε και με την ψύξη. Αν λοιπόν, έμπαινε ο ψεκασμός νερού στη μέση, μπορούσε να ελέγξει την ποσότητα των υδρατμών στον αέρα.

Αντέστρεψε τη διαδικασία του πώς θερμαίνονται τα αντικείμενα με ατμό και αντί να στέλνει τον αέρα μέσα από ζεστά σπιράλ, τον έστελνε μέσω ψυχρών (στα οποία είχε βάλει κρύο νερό). Ο ψυχρός αέρας μέσω των κρύων σπιράλ, ψύχαινε τον αέρα και έλεγχε την υγρασία

Είχε μόλις ανακαλύψει τοn κλιματιστικό τύπο ψεξασμού. Δηλαδή, το σύγχρονο κλιματιστικό.