Η Ιταλία ήταν κάποτε το «κακό παιδί» της Ευρώπης. Τώρα, η Γαλλία παίρνει τη σκυτάλη

Καθώς οδεύει προς ακόμη μία ψήφο εμπιστοσύνης την επόμενη εβδομάδα, η Γαλλία απροσδόκητα συγκρίνεται δυσμενώς με την Ιταλία, μια χώρα που παλαιότερα ήταν συνώνυμη με την πολιτική αναταραχή και την οικονομική αδυναμία. 

Η συνεχής σύγκρουση μεταξύ των βασικών πολιτικών κομμάτων της Γαλλίας, οι άλυτες διαφωνίες για τον προϋπολογισμό του 2026, καθώς και η εναλλαγή αποτυχημένων πρωθυπουργών τα τελευταία δύο χρόνια, οδηγούν οικονομολόγους να αναρωτιούνται: «Είναι η Γαλλία η νέα Ιταλία;»

«Οι δημοσιονομικές προοπτικές της Γαλλίας είναι χειρότερες από αυτές της Ιταλίας, στην παρούσα φάση» ανέφεραν οι αναλυτές ευρωπαϊκών ερευνών της Nomura σε σημείωμά τους την Τρίτη. 

Το χρέος της Γαλλίας ανερχόταν στο 113% του ΑΕΠ της το 2024, ενώ της Ιταλίας στο 135% — αλλά οι ισορροπίες αντιστράφηκαν όταν εξετάστηκε το έλλειμμα των δύο χωρών την ίδια περίοδο. Σε αυτόν τον δείκτη, το έλλειμμα της Ιταλίας διαμορφώθηκε στο 3,4% του ΑΕΠ, ενώ της Γαλλίας στο 5,8% του ΑΕΠ.

Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας, Φρανσουά Μπαϊρού, προκήρυξε την περασμένη εβδομάδα ψήφο εμπιστοσύνης για τις 8 Σεπτεμβρίου, επιδιώκοντας να περάσει έναν αμφιλεγόμενο προϋπολογισμό του 2026 που περιλαμβάνει περίπου 44 δισ. ευρώ (51,3 δισ. δολάρια) σε περικοπές. Στόχος είναι η μείωση του ελλείμματος στο 4,6% το 2026, επίπεδο που παραμένει πάνω από τα όρια της ΕΕ. 

Ο Μπαϊρού χαρακτήρισε την ψήφο εμπιστοσύνης της Δευτέρας «υπαρξιακή στιγμή» για τη Γαλλία, δηλώνοντας στο BFMTV την Τετάρτη ότι η κατάσταση είναι «σοβαρή και επείγουσα».

Εάν ο ίδιος και η κυβέρνηση μειοψηφίας του δεν κερδίσουν την ψήφο, η κυβέρνηση θα καταρρεύσει λιγότερο από έναν χρόνο μετά την αποτυχία της βραχύβιας διοίκησης του προκατόχου του, Μισέλ Μπαρνιέ, και ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα χρειαστεί να διορίσει νέο πρωθυπουργό — τον πέμπτο σε λιγότερο από δύο χρόνια.

Η κατάσταση στη Γαλλία τη φέρνει σε δυσμενή θέση σε σύγκριση με την Ιταλία, η οποία πέρασε τη δική της παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αστάθειας και οικονομικής αβεβαιότητας πριν εκλεγεί η Τζόρτζια Μελόνι το 2022.

Τanto η Γαλλία όσο και η Ιταλία βρίσκονται υπό τη διαδικασία «Υπερβολικού Ελλείμματος» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής — μηχανισμός που χρησιμοποιείται για την επαναφορά των κρατών-μελών στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ένωσης, σύμφωνα με τους οποίους το δημόσιο χρέος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ και το έλλειμμα το 3% του ΑΕΠ.

Ενώ η Ιταλία αναμένεται να σημειώσει πρόοδο στη μείωση του ελλείμματος, η Γαλλία δεν δείχνει τέτοια προοπτική, σύμφωνα με τη Nomura. 

«Η τροχιά του γαλλικού ελλείμματος είναι εύθραυστη και η πιθανή πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού δείχνει την πρόκληση που αντιμετωπίζει η Γαλλία στο να περιορίσει τις δαπάνες της», τόνισαν οι οικονομολόγοι της Nomura.

«Θλιβερό δημόσιο θέαμα»

Οι γείτονες της Γαλλίας παρακολουθούν καθώς ο Μπαϊρού έχει μόνο λίγες μέρες για να βρει συμβιβασμό στον προϋπολογισμό με τα αντίπαλα κόμματα της αριστεράς (Συμμαχία Νέου Λαϊκού Μετώπου) και της δεξιάς (Εθνικός Συναγερμός), τα οποία θεωρούν ότι θα έπρεπε να βρίσκονται στην εξουσία μετά τις ατελέσφορες εκλογές του περασμένου έτους.

Και οι δύο πλευρές έχουν ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα στηρίξουν την κεντρώα κυβέρνηση στην ψήφο εμπιστοσύνης της Δευτέρας, μετά από παρατεταμένες διαμάχες για τον προϋπολογισμό, τις προτεινόμενες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων. Η πρόταση για κατάργηση δύο δημόσιων αργιών επίσης προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.

«Λόγω της αναμενόμενης πτώσης της κυβέρνησης Μπαϊρού και της πιθανότητας το κοινοβούλιο να μην εγκρίνει προϋπολογισμό για το 2026 φέτος, ο προϋπολογισμός του 2025 πιθανότατα θα παγώσει σε ονομαστικούς όρους, κάτι που θα σήμαινε ελαφρώς υψηλότερο έλλειμμα το 2026 ως ποσοστό του ΑΕΠ από αυτό που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», ανέφερε η Nomura, προσθέτοντας ότι η βιωσιμότητα του χρέους της Γαλλίας αποτελεί «ουσιαστική ανησυχία».

Η προοπτική μιας ακόμη πιθανής κυβερνητικής κατάρρευσης στη Γαλλία —και η συνεχιζόμενη διαφωνία για τον προϋπολογισμό του 2026— αποτελεί ένα απογοητευτικό θέαμα για τους αναλυτές.

«Η Γαλλία, που ήδη αντιμετωπίζει άνευ προηγουμένου πίεση από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, θα παρουσιάσει ένα θλιβερό, δημόσιο θέαμα την επόμενη εβδομάδα», σχολίασε ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, διευθύνων σύμβουλος Ευρώπης της Eurasia Group, σε ανάλυση την Τρίτη.

Η Eurasia Group εκτιμά ως βασικό σενάριο ότι ο Μπαϊρού θα χάσει την ψήφο εμπιστοσύνης, μια κίνηση που ο Ραχμάν χαρακτήρισε «στοίχημα που δεν επρόκειτο ποτέ να κερδίσει». 

«Ο Μακρόν απέκλεισε προς το παρόν νέες βουλευτικές εκλογές και θα διορίσει τον πέμπτο πρωθυπουργό σε διάστημα 21 μηνών, σχεδόν σίγουρα από το κέντρο και το κεντροδεξιό μπλοκ του», πρόσθεσε, αναφέροντας ως πιθανούς αντικαταστάτες τον υπουργό Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκονιού, τον υπουργό Δικαιοσύνης Ζεράλντ Νταρμανέν και τον υπουργό Οικονομικών Ερίκ Λομπάρντ.

Αντικατοπτρίζοντας την ανησυχία των χρηματοπιστωτικών αγορών για την εύθραυστη κατάσταση της γαλλικής πολιτικής, η απόδοση του 30ετούς ομολόγου της Γαλλίας ξεπέρασε το 4,5% την Τρίτη —επίπεδο που είχε να σημειωθεί από το 2008— πριν υποχωρήσει ελαφρά στο 4,48% την Τετάρτη. Και άλλες μεγάλες οικονομίες βρέθηκαν αυτήν την εβδομάδα αντιμέτωπες με αυξημένο κόστος δανεισμού εν μέσω γενικότερων δημοσιονομικών ανησυχιών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Test drive ακινήτων – Ένα φαινόμενο που αποκτά παγκόσμια διάσταση
• AI influencers: Το πείραμα που απειλεί να αλλάξει για πάντα το marketing
• ΔΕΘ 2025: Ποιοι οι ωφελημένοι από το πακέτο 1,5 δισ. που θα παρουσιάσει ο Μητσοτάκης