Τι προβλέπει το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ και γιατί ζητά την ενεργοποίησή του η Πολωνία
Η Πολωνία έφερε το ζήτημα της ασφάλειάς της στο ανώτατο επίπεδο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, με τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ να ανακοινώνει την πρόθεσή του να ενεργοποιήσει το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ.
Η κίνηση ήρθε μετά τις 19 παραβιάσεις του πολωνικού εναέριου χώρου από ρωσικά drones, γεγονός που εντείνει τους φόβους για περαιτέρω αποσταθεροποίηση στην ανατολική πτέρυγα.
Άρθρο 4: Το καμπανάκι συναγερμού της Συμμαχίας
Η Συνθήκη της Ουάσινγκτον του 1949 προβλέπει ότι κάθε κράτος-μέλος μπορεί να ζητήσει διαβουλεύσεις αν θεωρεί ότι απειλείται η ασφάλεια ή η εδαφική του ακεραιότητα. Δεν συνεπάγεται άμεση στρατιωτική εμπλοκή, αλλά λειτουργεί ως πολιτικός μηχανισμός αφύπνισης: ανοίγει τον δρόμο για συντονισμένη απάντηση, είτε μέσω ενισχυμένων περιπολιών είτε με διπλωματικές πρωτοβουλίες.
Σπάνιες αλλά κρίσιμες ενεργοποιήσεις
Το άρθρο 4 έχει χρησιμοποιηθεί μόλις επτά φορές στην ιστορία του ΝΑΤΟ, σε περιόδους μείζονος κρίσης: Από τον πόλεμο στο Ιράκ το 2003 έως την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Εξάλλου, η σπανιότητα της διαδικασίας δείχνει το βάρος που φέρει κάθε ενεργοποίησή του.
Η Πολωνία στην πρώτη γραμμή
Ως χώρα που συνορεύει με τη Λευκορωσία και βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με την Ουκρανία, η Πολωνία αντιμετωπίζει αυξημένη γεωπολιτική πίεση. Με την κίνηση αυτή, η Βαρσοβία επιδιώκει όχι μόνο να εξασφαλίσει πολιτική κάλυψη αλλά και να ενισχύσει την αποτρεπτική παρουσία δυνάμεων στην περιοχή.
ΝΑΤΟ: «Aπερίσκεπτη η συμπεριφορά της Ρωσίας – Θα υπερασπιστούμε κάθε σπιθαμή εδάφους»
«Η παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας από τη Ρωσία χθες το βράδυ ήταν εντελώς απερίσκεπτη», τόνισε σε δηλώσεις του ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, μετά την εισβολή με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Πολωνία.
«Είτε έγινε σκόπιμα είτε όχι, είναι απολύτως απερίσκεπτο, είναι απολύτως επικίνδυνο. Αλλά η πλήρης αξιολόγηση συνεχίζεται», είπε ο Ρούτε.
Τόνισε πως το ΝΑΤΟ καταδικάζει την «απερίσκεπτη συμπεριφορά της Ρωσίας».
Απευθυνόμενος στον Πούτιν, είπε πως «το μήνυμά μου είναι σαφές: Σταματήστε τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σταματήστε να παραβιάζετε τον συμμαχικό εναέριο χώρο. Και να ξέρετε ότι είμαστε έτοιμοι, ότι είμαστε σε εγρήγορση και ότι θα υπερασπιστούμε κάθε σπιθαμή εδάφους της Συμμαχίας».
Η Μόσχα αρνήθηκε την ευθύνη για το περιστατικό.
