Ανακύκλωση και απόσυρση παλαιών οχημάτων – Οι νέοι κανόνες που φέρνει στο τραπέζι η Ε.Ε.
Το 2023 κατασκευάστηκαν στην Ε.Ε. 14,8 εκατομμύρια μηχανοκίνητα οχήματα, ενώ ταξινομήθηκαν 12,4 εκατομμύρια. Υπολογίζεται δε πως κάθε χρόνο στους δρόμους της Γηραιάς Ηπείρου κυκλοφορούν περί τα 285,6 εκατομμύρια οχήματα, εκ των οποίων περίπου 6,5 εκατομμύρια φτάνουν στο τέλος της ζωής τους. Πόσα όμως από αυτά καταλήγουν σε μάντρες και πόσα τελικά ανακυκλώνονται;
Σύμφωνα με έκθεση της Coherent Market Insights, το 2025 η παγκόσμια αγορά απόσυρσης οχημάτων προβλέπεται να φτάσει τα 82,03 δις δολάρια, με προσδοκίες να αυξηθεί στα 154,94 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2032.
Στην εν λόγω μελέτη επισημαίνεται ότι πάνω από το 85% των οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους ανακυκλώνονται παγκοσμίως, χάρη στην αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και τους αυστηρότερους κανονισμούς. Και όπως σωστά έχετε υποθέσει το μεγαλύτερο ποσοστό της ανακύκλωσης αφορά στα … Ι.Χ.! Σχεδόν το 53,7% των οχημάτων που αποσύρονται είναι επιβατικά αυτοκίνητα, λόγω των υψηλότερων ποσοστών παραγωγής και κύκλου εργασιών τους.
Δίνοντας το καλό παράδειγμα η Ευρώπη πρωτοστατεί σε θέματα βιωσιμότητας, συνεισφέροντας πάνω από το 45% της παγκόσμιας παραγωγής ανακύκλωσης οχημάτων.
Οι νέοι κανόνες που θα εφαρμοστούν
Μια σημαντική εξέλιξη έρχεται από την καρδιά των Βρυξελλών καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τις θέσεις του σχετικά με τους νέους ευρωπαϊκούς κανόνες για τον κύκλο ζωής των οχημάτων, από τον σχεδιασμό τους έως την τελική τους επεξεργασία. Τα προταθέντα μέτρα, αποσκοπούν στην τόνωση της μετάβασης του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας σε μια κυκλική οικονομία. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με την παραγωγή και την επεξεργασία των οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, καθώς και με την ενίσχυση της βιωσιμότητας της βιομηχανίας ανακύκλωσης αυτοκινήτων στην Ευρώπη.
Ειδικοί κανόνες θα ισχύουν για όλα τα οχήματα, εκτός από τα οχήματα ειδικής χρήσης, όσα σχεδιάζονται και κατασκευάζονται για χρήση από τις ένοπλες δυνάμεις, την πολιτική άμυνα, τις πυροσβεστικές υπηρεσίες και τις ιατρικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, καθώς και τα οχήματα ιστορικού και ειδικού πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Πώς θα είναι σχεδιασμένα τα νέα οχήματα
Όπως έγινε γνωστό, τα νέα οχήματα θα πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε να είναι δυνατή η εύκολη αφαίρεση, όσο το δυνατόν, περισσότερων εξαρτημάτων και κατασκευαστικών στοιχείων από εγκεκριμένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας, με σκοπό την αντικατάσταση, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, την ανακατασκευή ή την ανακαίνισή τους, όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό.
Πιο συγκεκριμένα, οι ευρωβουλευτές θέτουν ένα χρονικό πλαίσιο όπου εντός έξι ετών από την έναρξη ισχύος των κανόνων, το πλαστικό που χρησιμοποιείται σε κάθε νέο τύπο οχήματος να περιέχει τουλάχιστον το 20% ανακυκλωμένου υλικού. Ζητούν δε από τους κατασκευαστές να επιτύχουν τον στόχο του 25% τουλάχιστον εντός 10 ετών, εάν διατίθεται αρκετό ανακυκλωμένο πλαστικό σε φυσιολογικές τιμές, ενώ ειδικό βάρος πέφτει και στην ίδια την Επιτροπή προκειμένου να θεσπίσει στόχους για τον ανακυκλωμένο χάλυβα και το αλουμίνιο, όπως επίσης και τα κράματά τους, μετά από σχετική μελέτη.
Ποιος θα πληρώσει για το κόστος συλλογής των προς απόσυρση Ι.Χ.;
Τρία έτη μετά την έναρξη ισχύος των νέων κανόνων, στους κατασκευαστές θα επιβληθεί η λεγόμενη διευρυμένη ευθύνη παραγωγού, δηλαδή θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος συλλογής και επεξεργασίας των οχημάτων που έχουν φτάσει στο στάδιο του τέλους του κύκλου ζωής τους. Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν καλύτερη διάκριση μεταξύ μεταχειρισμένων οχημάτων και οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, με απαγόρευση εξαγωγής για όσα θεωρούνται ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία.
«Το Κοινοβούλιο στηρίζει την κυκλική οικονομία στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Προωθούμε την ασφάλεια των πόρων, προστατεύουμε το περιβάλλον και διασφαλίζουμε τη βιωσιμότητα. Για να αποφευχθεί η υπερβολική επιβάρυνση του κλάδου, εξασφαλίσαμε ρεαλιστικούς στόχους και εξασφαλίσαμε λιγότερη γραφειοκρατία και θεμιτό ανταγωνισμό.» δήλωσαν οι Jens Gieseke της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Paulius Saudargas της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς.
Τα καλά νέα είναι ότι οι διοργανικές διαπραγματεύσεις αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα χωρίς καθυστέρηση.
