Μεταφορά των πολεοδομιών στο Κτηματολόγιο έως το 2027 – Νέος Εθνικός Οργανισμός Κτηματολογίου και Ελέγχου Δόμησης
- 185 πολεοδομίες μεταφέρονται στα 97 γραφεία του Κτηματολογίου, το οποίο μετονομάζεται σε Εθνικό Οργανισμό Κτηματολογίου και Ελέγχου Δόμησης.
- Ο νέος φορέας αναλαμβάνει την έκδοση αδειών, τον έλεγχο κατασκευών και την τήρηση της πολεοδομικής νομοθεσίας, με στόχο ταχύτερες και αυστηρότερες διαδικασίες.
- Η τεχνητή νοημοσύνη θα συμμετέχει στους δειγματοληπτικούς ελέγχους, εντοπίζοντας φακέλους με πιθανές αυθαιρεσίες.
Στην τελική ευθεία εισέρχεται η μεγάλη μεταρρύθμιση στη λειτουργία των πολεοδομιών, καθώς αυτές θα υπαχθούν σταδιακά στο Κτηματολόγιο, αποχωρώντας από την τοπική αυτοδιοίκηση έπειτα από 15 χρόνια. Η μεταβατική διαδικασία θα ξεκινήσει πιλοτικά τον Ιούνιο του 2026 και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στις αρχές του 2027.
Οι περίπου 185 πολεοδομίες της χώρας θα μεταφερθούν στα 97 γραφεία του Κτηματολογίου, το οποίο ταυτόχρονα μετονομάζεται σε Εθνικό Οργανισμό Κτηματολογίου και Ελέγχου Δόμησης. Μαζί μεταφέρονται και οι μηχανικοί που υπηρετούν στις υφιστάμενες πολεοδομικές υπηρεσίες.
Νέος ενιαίος φορέας με ψηφιακή δομή
Σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης σημείωσε ότι το Κτηματολόγιο αποτελεί τον πλέον κατάλληλο υποδοχέα της αρμοδιότητας, καθώς «βασίζεται εξ ολοκλήρου σε ψηφιακά δεδομένα» και μπορεί να υποστηρίξει ενιαία και αυτοματοποιημένη διαχείριση των διαδικασιών.
Ο νέος φορέας θα αναλάβει:
- την έκδοση οικοδομικών αδειών,
- τον έλεγχο των κατασκευών,
- την παρακολούθηση της πολεοδομικής νομοθεσίας σε όλη τη χώρα.
Η αλλαγή στοχεύει στη σημαντική επιτάχυνση των διαδικασιών, καθώς σήμερα το 90% των αδειών εκδίδεται αυτόματα μέσω της πλατφόρμας του ΤΕΕ και οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι γίνονται εξαιρετικά περιορισμένα.
Περιορισμένοι έλεγχοι και θεσμικά κενά
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μηχανικών Δημοσίου, Δημήτρης Πετρόπουλος, επισημαίνει ότι εκτός από την υποστελέχωση, σημαντικό ρόλο στην έλλειψη ελέγχων έπαιξε η απουσία κατευθυντήριων οδηγιών από το υπουργείο Περιβάλλοντος για το πώς πρέπει να διενεργούνται οι δειγματοληψίες.
Στο νέο μοντέλο, οι έλεγχοι θα ενισχυθούν και θα πραγματοποιούνται με τη συνδρομή της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία, αξιοποιώντας ψηφιακά δεδομένα, θα εντοπίζει φακέλους με αυξημένη πιθανότητα παραβάσεων ή αυθαιρεσιών.
Αντιδράσεις δήμων και πολιτικές προεκτάσεις
Από την πλευρά τους, ορισμένοι δήμαρχοι ερμηνεύουν την αφαίρεση των πολεοδομιών ως έμμεση αντίδραση της κυβέρνησης απέναντι στις έντονες πιέσεις και διαφωνίες που είχαν διατυπώσει κατά την εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.
Παρά τις αντιδράσεις, η κυβέρνηση επιμένει πως η μεταφορά σε έναν κεντρικό, ψηφιακό και επιστημονικά στελεχωμένο φορέα θα επιτρέψει:
- αυξημένη διαφάνεια,
- ταχύτερη έκδοση αδειών,
- ισχυρότερους ελέγχους,
- ουσιαστικότερη εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας.
Προοπτική για ένα πιο αποτελεσματικό πλαίσιο δόμησης
Με την ολοκλήρωση της μετάβασης στις αρχές του 2027, η χώρα θα διαθέτει για πρώτη φορά έναν ενιαίο μηχανισμό ελέγχου δόμησης και έκδοσης αδειών, με πλήρη αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων και σύγχρονων τεχνολογιών. Μια βαθιά θεσμική αλλαγή που φιλοδοξεί να βάλει τέλος σε καθυστερήσεις, αδιαφάνεια και ανισότητες στην παροχή πολεοδομικών υπηρεσιών.
