Στεγαστική κρίση: Το πρώτο σχέδιο της ΕΕ για κατασκευές και Airbnb
Σε μια προσπάθεια να απαντήσει στην οξύτατη στεγαστική κρίση που πλήττει όλο και περισσότερα κράτη-μέλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει την Τρίτη το πρώτο προσχέδιο ενός ευρωπαϊκού «πλαισίου προσιτής στέγασης».
Τα μεγέθη που συνοδεύουν την κρίση αποτυπώνουν το εύρος του προβλήματος: περίπου 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι άστεγοι, αριθμός μεγαλύτερος από τον πληθυσμό των Βρυξελλών. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την Eurostat, οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί κατά 60% την τελευταία 15ετία, ενώ τα ενοίκια έχουν καταγράψει άνοδο σχεδόν 30%.
«Για πάρα πολλούς Ευρωπαίους, το σπίτι έχει μετατραπεί σε πηγή άγχους», έχει δηλώσει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, περιγράφοντας μια κρίση που πλέον αγγίζει τόσο τα μεγάλα αστικά κέντρα όσο και μικρότερες πόλεις και περιφέρειες.
Παρότι η στέγαση δεν εμπίπτει στις άμεσες αρμοδιότητες της ΕΕ —σε αντίθεση με το εμπόριο ή τη γεωργία— η πίεση προς τις Βρυξέλλες για δράση έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα έντονη είναι η πίεση από πολιτικές δυνάμεις που ζητούν ευρωπαϊκό συντονισμό απέναντι στην άνοδο των τιμών και την έλλειψη προσιτών κατοικιών.
Η πρόεδρος της επιτροπής στέγασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ιρένε Τιναγκλί, έχει επισημάνει ότι πρόκειται για πρόβλημα πανευρωπαϊκής εμβέλειας, το οποίο δεν περιορίζεται πλέον στα ιστορικά κέντρα των μεγάλων πόλεων. Σύμφωνα με αξιωματούχους της Κομισιόν, το ενδιαφέρον που καταγράφεται γύρω από τις προτάσεις για τη στέγαση ξεπερνά τις αρχικές προσδοκίες.
Με βάση προσχέδιο που έχει δει το φως της δημοσιότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει τη θέσπιση κανόνων για τον περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων, όπως αυτές που προσφέρονται μέσω πλατφορμών τύπου Airbnb, ιδίως σε τουριστικές περιοχές όπου οι τοπικές κοινωνίες καταγγέλλουν εκτόξευση των ενοικίων.
Η συζήτηση αποκτά μεγαλύτερη ένταση μετά από κινήσεις κρατών-μελών, όπως η Ισπανία, που έχει ήδη επιβάλει βαριά πρόστιμα σε πλατφόρμες για ενοικιάσεις χωρίς τις απαιτούμενες άδειες. Το ευρωπαϊκό σχέδιο φιλοδοξεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στις εθνικές πολιτικές, χωρίς να αφαιρεί αρμοδιότητες από τα κράτη-μέλη, αλλά ασκώντας πίεση για συντονισμένη δράση.
Το κατά πόσο το νέο πλαίσιο θα μεταφραστεί σε ουσιαστικές παρεμβάσεις στην αγορά κατοικίας παραμένει ανοιχτό ερώτημα, ωστόσο η παρουσίαση του σχεδίου σηματοδοτεί την πρώτη συστηματική απόπειρα της ΕΕ να εμπλακεί ενεργά σε ένα από τα πιο πιεστικά κοινωνικά ζητήματα της εποχής.
