Η καρδιά της ελληνικής τέχνης χτυπά στην Γερμανία

Η καρδιά της ελληνικής τέχνης χτυπά στην Γερμανία
Photo credit: Christoph Ziegler

Η Ελληνοβρετανίδα εικαστικός Λουκία Ρίτσαρντς μιλάει για την τέχνη και την σχέση της με την οικονομία, την ανάπτυξη και την παραγωγή ιδεών.

Η ίδια επιχειρεί με το έργο της να «συγχωνεύσει» την τέχνη με την οικονομία και την επικοινωνία. Από το Αμβούργο απευθύνει έκκληση στον Γιάννη Στουρνάρα να διακόψει τη ροή κρατικού χρήματος σε μη εθνικής σημασίας πολιτιστικά προγράμματα ιδιωτών! Κι επειδή συνήθως οι καλλιτέχνες όταν συναντούνται μιλούν για χρήμα, ενώ οι τραπεζίτες όταν συναντούνται μιλούν για τέχνη, όπως λέει ένα γερμανικό ρητό, εδώ… επιχειρούμε την καινοτομία: Μιλάμε σαν καλλιτέχνες και τραπεζίτες μαζί.

Γιατί φύγατε, ενώ ήσασταν ήδη γνωστή στην Ελλάδα;
Το 2011 διοργάνωσα μία έκθεση με έργα μου από ύφασμα στην Coco-mat σε Άμστερνταμ, Ρότερνταμ κι Αμβέρσα, με χορηγούς τους: Τράπεζα Πειραιώς, Super Fast Ferries, Domain Skouras. Οι επισκέπτες της έκθεσης έφτιαχναν επί τόπου νέα έργα, ενώ τους εξηγούσα τη σημειολογία του ελληνικού κεντήματος. Αυτή η καινοτομία στον τρόπο προσέγγισης των εκθεμάτων στάθηκε το «διαβατήριο» μου για την Γερμανία.

Χρειαστήκατε «διαβατήριο» για την Γερμανία;
Ο ξένος εικαστικός χρειάζεται διεθνή εχέγγυα, για να γίνει αποδεκτός στην Γερμανία. Από το 2006 εργαζόμουν στο εξωτερικό και το έργο μου ήταν ήδη γνωστό στην Ολλανδία και την Αγγλία. Ήμουν επίσης υπότροφος του Ιδρύματος Fulbright, που είναι μία εξαιρετική συστατική επιστολή. Το Ίδρυμα Künstlerdorf  Schöppingen ενδιαφέρθηκε για την δουλειά μου και χρηματοδότησε τρία projects μου. Μετά ακολούθησαν νέες προτάσεις.

Διαβάσετ ακόμη: 70ο φεστιβάλ κινηματογράφου Βενετίας

Κάποιος άλλος μπορεί να καθόταν να προσπαθήσει να αλλάξει τα πράγματα εκ των έσω.
Την άποψη Άγγλων φοιτητών για την εθελοντική συμβουλευτική δράση μου, ως Selected Maker του βρετανικού Crafts Council, μπορείς να τη διαβάσεις εδώ: http://dneese.blogspot.de/2012/05/loukia-richards.html

Αναφορικά με την Ελλάδα, την πατρίδα της μητέρας μου, μερικές από τις πιο γνωστές εθελοντικές δράσεις μου είναι:

Το πρώτο δημοτικό Artist In Residence πρόγραμμα της Ελλάδας, που το 2010 επιμελήθηκα, αφιλοκερδώς, για τον Δήμο Λεωνιδίου, με θέμα τη συμβατότητα παράδοσης και σύγχρονης τέχνης. Είχε μεγάλη απήχηση σε κοινό και ΜΜΕ. Επιπλέον, διοργάνωνα το 2010 και 2011, μία φορά το μήνα στην Αθήνα, τις πολύ δημοφιλείς συναντήσεις Stitch ‘N Bitch, επίσης αφιλοκερδώς,.

Είναι πάρα πολύ σημαντικό σε μία εποχή αρνητικής συγκυρίας για τη χώρα μας, να προβάλει κανείς με το έργο του την Ελλάδα στο εξωτερικό – άνευ ανταμοιβής.

Τα δύο τελευταία χρόνια, της μεγάλης οικονομικής κρίσης, πραγματοποίησα μία ατομική έκθεση στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Άμστερνταμ, ενώ μόλις εγκαινιάστηκε μία νέα ατομική μου έκθεση στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος στο Ντέσαου.

Οι Έλληνες της Διασποράς μπορούν να επηρεάσουν με τη δράση και το ήθος τους καθοριστικά την κοινή γνώμη της χώρας τους».

Διαβάστε ακόμη: Η Υψηλή Μόδα του Μάριο Τεστίνο

Βλέπετε την Ελλάδα σαν μια απλώς μικρή και ρηχή αγορά τέχνης;
Ο καλλιτέχνης πρέπει να υπερβαίνει συνεχώς τα όρια, να μην τυποποιείται.

Άρα πρέπει να δημιουργείς για να υπερβείς τα όρια;
Φυσικά. Βλέπω άλλωστε ότι η δουλειά μου έχει αντίκτυπο στις ζωές άλλων- ειδικά η τελευταία μου δουλειά, οι Βελονοδρομίες/Stitchathon.

Τι είναι οι Βελονοδρομίες;
Διηγούμαι μία αρχετυπική ιστορία σύγκρουσης μεταξύ καθήκοντος κι επιθυμίας (όπως αυτή της Αριάδνης, του Ορέστη, του Οιδίποδα) και καλώ τους συμμετέχοντες να τη συμπληρώσουν με δικές τους εμπειρίες. Ταυτόχρονα κεντάμε σε ένα κοινό κομμάτι ύφασμα τα πρόσωπα, τις σκηνές, τα μοτίβα της ιστορίας. Είναι ένα κράμα εικαστικής τέχνης, αφήγησης και θεατρικού αυτοσχεδιασμού.

Ποιες είναι οι διαφορές που εντοπίζετε μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας σε ότι αφορά την τέχνη τουλάχιστον;
Η γερμανική κυβέρνηση υποστηρίζει τη λεγόμενη δημιουργική οικονομία, γιατί συμβάλλει στην αύξηση του ΑΕΠ, π.χ. μέσω του city branding, μέσω καινοτόμων ιδεών για νέες υπηρεσίες ή προϊόντα ή μέσω της επίδρασης της στην εκπαίδευση, την έρευνα, τη βελτίωση του επιπέδου ζωής, την επικοινωνία, τη διπλωματία.

Η σύζευξη τέχνης/οικονομίας πώς επιτυγχάνεται;
Ένα παράδειγμα: η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Γερμανίας μου ανέθεσε το project «Σκουπιδοσαφάρι μέσα στο τρένο» που χρησιμοποιεί την τέχνη ως εργαλείο επικοινωνίας, για να περάσει το μήνυμα της χρηστής διαχείρισης των πρώτων υλών».

Διαβάστε ακόμη: Στο κατόπι της Ευτυχίας

Πώς και το στηρίζει η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος;
Το νέο πρότζεκτ πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Αποφυγής Απορριμμάτων. Στο «Σκουπιδοσαφάρι» ζητάω από τους επιβάτες της σιδηροδρομικής γραμμής Βερολίνο,-Ντέσαου-Λειψία να μου δωρίσουν ό, τι άχρηστο έχουν στις τσέπες τους. Αυτά τα απορρίμματα χρησιμοποιώ στη συνέχεια ως πρώτη ύλη στα εργαστήρια που ακολουθούν, ενώ διηγούμαι στο κοινό αρχαίους ελληνικούς μύθους με θέμα την φύση».

Σε ότι αφορά την σύζευξη τέχνης/εκπαίδευσης και οικονομίας;
Μέσω ειδικών προγραμμάτων τέχνης, πέραν του μαθήματος των εικαστικών, επιδιώκεται η ένταξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων στην αγορά εργασίας.

Τον Οκτώβριο διδάσκω ένα εργαστήριο στο θέατρο Τhikwa στο Βερολίνο που εκπαιδεύει κι εργάζεται με ΑΜΕΑ.

Εκμεταλλεύονται κάθε πόντο της τέχνης οι Γερμανοί;
Η τέχνη βελτιώνει το image μίας χώρας. Η εξωτερική πολιτική της Γερμανίας συνδέεται άρρηκτα με την τέχνη. Ο αντικαθεστωτικός Κινέζος εικαστικός Αι Γουέι Γουέι την εκπροσώπησε, άλλωστε, στην Μπιενάλε της Βενετίας.

Βρίσκει ανταπόκριση η τέχνη σας; Τελικά τι ζητούν οι Γερμανοί από την τέχνη;
«Η τέχνη στην Γερμανία, είναι κλάδος παραγωγής ιδεών. Για να παράξεις ιδέες όμως, πρέπει να έχεις παιδεία, εξ’ ου το πολύ σκληρό σύστημα εκπαίδευσης».

Έχετε προγραμματίσει και κάτι με Έλληνες καλλιτέχνες;
Ναι, την έκθεση εικαστικού κοσμήματος «Μύθοι» στο τέλος του χρόνου στο Αμβούργο, την οποία επιμελούμαι. Η έκθεση βρίσκεται υπό την αιγίδα του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στο Αμβούργο.

Τα ονόματα των συμμετεχόντων, κατά αλφαβητική σειρά, είναι: Κατερίνα Γλύκα, Θωμάς Θωμίδης, Χάρις Καμινάρη, Βούλα Καραμπατζάκη, Χριστίνα Καραπαλκάκη, Απόστολος Κλειτσιώτης, Βάλλυ Κοντίδου, Ντόλυ Μπουκογιάννη, Λιάνα Παττίχη και Βασίλης Τσουτσοπλίδης. Είναι όλοι εξαιρετικοί δημιουργοί, πολλοί από αυτούς με διεθνή παρουσία».

Ποιος είναι ο στόχος αυτής της έκθεσης;
Δείχνουμε ότι μία πανάρχαια και σημαντικότατη, πολιτισμικά, ελληνική τέχνη, όπως το κόσμημα, μπορεί να σταθεί επάξια στη διεθνή σκηνή, αλλά και να δημιουργήσει νέες συνέργειες και έσοδα».

Διαβάστε ακόμη: 3ο Διεθνές φεστιβάλ ψηφιακού κινηματογράφου

Αν μπορούσατε να επηρεάσετε την ελληνική κυβέρνηση σε ότι αφορά την τέχνη στην Ελλάδα, τι θα τους λέγατε;
Γιάννη Στουρνάρα, κόψε τις επιδοτήσεις σε πολιτιστικά πρότζεκτ ιδιωτών.

Κάτι άλλο που πρέπει να υιοθετήσει η ελληνική πολιτεία;
…και κάνε γενναιόδωρους προϋπολογισμούς για τα μείζονος εθνικής σημασίας κρατικά μουσεία και ιδρύματα, όπως το  Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό Μουσείο, το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης κλπ.

Άνοιξε καταστήματα ΕΟΜΜΕΧ στο Λονδίνο, το Παρίσι, το Βερολίνο και τη Νέα Υόρκη. Ο ξένος καταναλωτής αγοράζει τη μαξιλαροθήκη, το κιλίμι, το χάλκινο σκεύος κ.λπ κι έχει την Ελλάδα στο σπίτι του.

Οι πτωχευμένοι Ισλανδοί βελτίωσαν εντυπωσιακά την εικόνα της χώρας τους επενδύοντας στο εξωστρεφές μάρκετινγκ της εθνικής τους λογοτεχνίας.

Ανάθεσε σε δέκα, είκοσι, τριάντα, σαράντα -όσους αντέχει το μπάτζετ – αναγνωρισμένους διεθνώς Έλληνες καλλιτέχνες να παράξουν τη δική τους ιδέα για την προβολή της Ελλάδας με σ-υ-μ-β-ο-λ-ι-κ-ή αμοιβή και μη διαιωνίζεις παρωχημένες και πανάκριβες τουριστικές καμπάνιες.

Σύνδεσμοι: www.loukiarichards.netwww.kunstundumwelt.umweltbundesamt.de

1/6

Photo Credits: Christoph Ziegler, Studio Kominis Athens