Ενέκρινε το σχέδιο «Ηρακλής» για τα «κόκκινα» δάνεια η Κομισιόν

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι τα σχέδια που κατάρτισε η Ελλάδα για να στηρίξει τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ελληνικών τραπεζών δεν περιέχουν κρατική ενίσχυση.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι, στο πλαίσιο του καθεστώτος προστασίας περιουσιακών στοιχείων (το οποίο έχει την ονομασία «Ηρακλής»), το ελληνικό Δημόσιο θα αμείβεται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει όταν παρέχει εγγύηση για τιτλοποιημένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Εάν ένα κράτος μέλος παρεμβαίνει ως ιδιώτης επενδυτής και αμείβεται για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει όπως θα έπραττε ένας ιδιώτης επενδυτής, οι παρεμβάσεις αυτές δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο που θέσπισε η Ελλάδα δεν ενέχει κρατική ενίσχυση κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ.

Η επίτροπος Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Εκφράζω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι, από κοινού με την ελληνική κυβέρνηση, καταλήξαμε σε λύση συμβατή με την αγορά για την αντιμετώπιση του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων που βαρύνουν τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών.Το σχέδιο που εγκρίναμε σήμερα είναι ένα ακόμη καλό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να βοηθούν τις τράπεζες να εκκαθαρίζουν τους ισολογισμούς τους χωρίς να τους χορηγούνται ενισχύσεις ή να στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός.»

Το σχέδιο «Ηρακλής» επιδιώκει να διευκολύνει τις τράπεζες να τιτλοποιούν και να αφαιρούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τους ισολογισμούς τους. Στο πλαίσιο του σχεδίου αυτού, ένας μεμονωμένης διαχείρισης φορέας τιτλοποίησης θα αγοράζει μη εξυπηρετούμενα δάνεια από την τράπεζα και θα πωλεί τίτλους σε επενδυτές. Το κράτος θα παρέχει την εγγύηση του Δημοσίου για τους τίτλους υψηλής εξασφάλισης του φορέα τιτλοποίησης, οι οποίοι είναι χαμηλότερου κινδύνου. Σε αντάλλαγμα, το Δημόσιο θα λαμβάνει αμοιβή σύμφωνη με τους όρους της αγοράς. Στόχος είναι η προσέλκυση ευρέος φάσματος επενδυτών και η στήριξη των τραπεζών στις συνεχιζόμενες προσπάθειές τους να μειώσουν το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς τους.

Από την αξιολόγηση της Επιτροπής προέκυψε ότι οι κρατικές εγγυήσεις θα παρέχονται έναντι αμοιβής με όρους της αγοράς ανάλογα με τον κίνδυνο που αναλαμβάνεται, δηλ. όπως θα ήταν αποδεκτό για έναν ιδιώτη επιχειρηματία υπό τους όρους της αγοράς

Αυτό εξασφαλίζεται ιδίως με βάση τα ακόλουθα στοιχεία:

Πρώτον, ο κίνδυνος για το κράτος θα είναι περιορισμένος, δεδομένου ότι η κρατική εγγύηση ισχύει μόνο για το τμήμα ανώτερης εξασφάλισης των τίτλων που πωλεί ο φορέας τιτλοποίησης. Ένας εγκεκριμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανεξάρτητος οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας θα καθορίζει τη διαβάθμιση του τμήματος ανώτερης εξασφάλισης.

Δεύτερον, η κρατική εγγύηση για το τμήμα ανώτερης εξασφάλισης θα τίθεται σε ισχύ μόνον εάν το ήμισυ και πλέον των μη εγγυημένων επισφαλών τμημάτων έχει πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες συμμετέχοντες στην αγορά. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται ότι η κατανομή των κινδύνων των διαφόρων τμημάτων θα δοκιμάζεται και θα επιβεβαιώνεται από την αγορά προτού το Δημόσιο αναλάβει οποιονδήποτε κίνδυνο.

Τρίτον, η αμοιβή του Δημοσίου για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει θα είναι σύμφωνη με τους όρους της αγοράς. Το τέλος εγγύησης θα βασίζεται σε δείκτη αναφοράς της αγοράς και θα αντιστοιχεί στο επίπεδο και τη διάρκεια του κινδύνου που αναλαμβάνει το Δημόσιο όταν χορηγεί την εγγύηση. Τούτο σημαίνει ότι το καταβαλλόμενο τέλος εγγύησης αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου ανάλογα με τη διάρκεια του ανοίγματος του κράτους. Η εν λόγω διάρθρωση των τελών, καθώς και ο διορισμός εξωτερικού διαχειριστή, αποσκοπούν στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της ρύθμισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της πιθανότητας ανάκτησής τους.

Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το μέτρο δεν περιέχει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.

ΥΠΟΙΚ: Το σχέδιο Ηρακλής έγινε δυνατό χάρη στην κυβερνητική αλλαγή

«Η έγκριση του σχεδίου σε χρόνο ρεκόρ, λιγότερο από τρεις μήνες, αποτελεί επιτυχία της σημερινής κυβέρνησης, η οποία στηρίχθηκε στη συνεργασία όλων των παραγόντων του τραπεζικού συστήματος, της Τράπεζας της Ελλάδος, των τραπεζών, του ΤΧΣ και έτυχε της υποστήριξης των Ευρωπαϊκών θεσμών», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών με αφορμή την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ύστερα από πρόταση της Ελληνικής κυβέρνησης, του «Σχεδίου Ηρακλής», σχέδιο που θα συμβάλλει στη δραστική μείωση των κόκκινων δανείων των ελληνικών τραπεζών.

«Το σχέδιο αποτελεί μία συστημική λύση εμβέλειας για τη ριζική αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων που θα μειώσει τον όγκο τους, ο οποίος στερούσε τη ρευστότητα από την αγορά. Είναι μία λύση που στηρίζεται στην αγορά γιατί αντλεί τα κεφάλαια από τους επενδυτές και δεν επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο και τον κρατικό προϋπολογισμό. Το σχέδιο Ηρακλής έγινε δυνατό χάρη στην κυβερνητική αλλαγή, η οποία δημιούργησε τις ευνοϊκές συνθήκες φθηνού δανεισμού με χαμηλά έως αρνητικά επιτόκια, όπως έδειξε η χθεσινή έκδοση των τρίμηνων εντόκων γραμματίων του δημοσίου», επισημαίνεται στην σχετική ανακοίνωση.

Προστίθεται επίσης ότι το συγκεκριμένο σχέδιο «είναι ελκυστικό για τους επενδυτές, γιατί προσφέρει ομόλογα με θετικές αποδόσεις σε μία εποχή αρνητικών επιτοκίων. Προσφέρει ένα καινοτόμο μηχανισμό, καθώς για πρώτη φορά στην Ευρωζώνη μία χώρα που δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα, θα έχει πρόσβαση στις αγορές για να μπορέσει να εξαλείψει το πρόβλημα των κόκκινων δανείων. Αποτελεί το πρώτο μέρος της ευρύτερης κυβερνητικής στρατηγικής για την ανάπτυξη και τη δημιουργία καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας».

«Χάρη στο σχέδιο αυτό, οι τράπεζες θα μπορέσουν να εξυγιάνουν γρήγορα τους ισολογισμούς τους και να στραφούν στον πραγματικό τους ρόλο, που είναι η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Η υλοποίηση του σχεδίου θα επιτρέψει στους πολίτες, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση στο φθηνό τραπεζικό δανεισμό. Επιπλέον το «σχέδιο Ηρακλής» θα βοηθήσει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα και θα συμβάλλει στην προσέλκυση επενδύσεων», αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών.

Κάλεσμα προς τις τράπεζες

Κάλεσμα στις τράπεζες να συμμετάσχουν στο σχέδιο μείωσης κόκκινων δανείων «Ηρακλής» απήυθηνε ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Ζαββός. Ο ίδιος χαρακτήρισε «εθνική επιτυχία» την έγκριση του σχεδίου επισημαίνοντας ότι χωρίς την επιβάρυνση των φορολογουμένων και του Προυπολογισμού, δίνεται η δυνατότητα στις τράπεζες να μειώσουν τα κόκκινα τους δάνεια κατά 30 δισ. ευρώ ή κατά 40%. «Η Κυβέρνηση έχει κάνει το χρέος της, καιρός είναι να κάνουν και οι τράπεζες το δικό τους επιταχύνοντας τις τιτλοποιήσεις των κόκκινων δανείων» ανάφερε χαρακτηριστικά.

«Οτιδήποτε αφορά το τραπεζικό σύστημα, το οποίο έχει ανακεφαλαιοποιηθεί τρις, με κρατικά κεφάλαια, άπτεται του Δημοσίου συμφέροντος» υπογράμμισε ο υφυπουργός Οικονομικών .

Ο ίδιος απεκάλυψε ότι η Κυβέρνηση προετοιμάζει νομοθετική πρωτοβουλία για το Χρηματιστήριο και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς προκειμένου να βελιτιωθεί η εταιρική διακυβέρνηση και να ενισχυθεί η διαφάνεια.

Αναφορικά με το σχέδιο Ηρακλής ο κ. Ζαββός υποστήριξε ότι παρέχει τη δυνατότητα στις τράπεζες να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνές πηγές χρηματοδότησης προχωρώντας με τη σειρά τους στη χορήγηση δανείων. Διευκρίνισε ότι η πρόσφατη αποκλιμάκωση στις αποδόσεις των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου διευκολύνει την προώθηση του σχεδίου Ηρακλής. Οι προμήθειες που θα καταβάλλουν οι τράπεζες για τα 9 δισ. ευρώ των κρατικών εγγυήσεων που θα παράσχει το Ελληνικό Δημόσιο, όπως αποσαφήνισε ο ίδιος, διαμορφώνεται μόλις σε 1,8% και σε καμία περίπτωση δεν θα καταβληθούν προκαταβολικώς. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η ένταξη των τραπεζών στο σχέδιο Ηρακλής θα βοηθήσει τις ελληνικές τράπεζες να περάσουν με επιτυχία τα stress tests.

Απαντώντας σε ερώτηση για το σχέδιο μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχει παρουσιάσει η Τράπεζα της Ελλάδος ο κ. Ζαββός ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει έναν μόνο σχέδιο. Ωστόσο, υπενθύμισε ότι η Κυβέρνηση είναι ανοικτή σε οποιοδήποτε σχέδιο εφόσον αυτό πληροί ορισμένα χαρακτηριστικά (να μην έχει επίπτωση στα κεφάλαια των τραπεζών, να μην έχει δημοσιονομική επίπτωση, να μην ενεργοποιεί το bail in, και το πακέτο να είναι ελκυστικό στους επεδνυτές).

Ρέγκλινγκ: Να προχωρήσει το συντομότερο

Την άποψη ότι η διαδικασία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει όσο το δυνατό πιο γρήγορα εξέφρασε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ ερωτηθείς σε συνέντευξη Τύπου στο Λουξεμβούργο σχετικά με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το σχέδιο «Ηρακλής» της ελληνικής κυβέρνησης.

«Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι το μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας καθώς το ποσοστό τους είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη», σημείωσε ο Κ. Ρέγκλινγκ, προσθέτοντας ότι παρ’ όλο που υπάρχει μια μείωση που αποτελεί πρόοδο, το σημείο εκκίνησης ήταν πολύ υψηλό. Ως εκ τούτου, ανέφερε ότι είναι καλό που η ελληνική κυβέρνηση εργάζεται για τη μείωσή τους, ενώ γνωστοποίησε ότι το εν λόγω ζήτημα, μεταξύ άλλων, θα συζητήσει με τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα σε συνάντησή τους αργότερα σήμερα στο περιθώριο της συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ στο Λουξεμβούργο.

«Είναι σημαντικό αυτή η διαδικασία να συνεχιστεί όσο το δυνατό πιο γρήγορα έτσι ώστε οι ελληνικές τράπεζες να παίξουν και πάλι το ρόλο που παίζουν σε κάθε υγιή οικονομία, παρέχοντας δάνεια», κατέληξε ο Κ. Ρέγκλινγκ.