Zurab Pololikashvili: «Η Ελλάδα αποτελεί πλέον έναν από τους κορυφαίους προορισμούς παγκοσμίως»
Συνέντευξη στον Κώστα Παναγάκη, Ιδρυτή της Travelworks Communications.
Όταν στις αρχές του καλοκαιριού, ο Zurab Pololikashvili, γενικός γραµµατέας του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρισµού, και η οµάδα του προσγειώνονταν στην Αθήνα, αρκετοί διεθνείς παράγοντες του τοµέα της φιλοξενίας καταλάβαιναν ότι πρόκειται για µια ουσιαστική ψήφο εµπιστοσύνης στις προοπτικές της χώρας µας. Αφορµή για την επίσκεψη ήταν η 66η Συνάντηση της Περιφερειακής Επιτροπής του Οργανισµού για την Ευρώπη, ωστόσο η παρουσία του στην Ελλάδα στην αρχή µιας τόσο σηµαντικής χρονιάς είχε ιδιαίτερα συµβολικό χαρακτήρα.
Καθώς η φετινή σεζόν κλείνει µε θετικό πρόσηµο για την Ελλάδα, δεδοµένων των συνθηκών, είναι ίσως η πιο κατάλληλη στιγµή για µια συνέντευξη µε τον άνθρωπο που ως επικεφαλής του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρισµού έχει την πιο ολοκληρωµένη και σφαιρική οπτική του κλάδου της φιλοξενίας και των προοπτικών του σε µεσοπρόθεσµο και µακροπρόθεσµο ορίζοντα.
Είσαστε στην ηγεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού σε μία από τις πιο δύσκολες περιόδους στην παγκόσμια φιλοξενία. Ποια ήταν τα βασικά οφέλη και επιτεύγματα του οργανισμού κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και πώς εξέρχεστε από την πανδημία πιο ισχυροί;
Η πανδηµία ήταν µια άνευ προηγουµένου κρίση για τον τουρισµό και την κοινωνία µας. Δεδοµένου όµως ότι είναι µια κοινή πρόκληση, η απάντηση του κλάδου της φιλοξενίας έπρεπε να είναι ενιαία και συνεπής. Η πρώτη προτεραιότητα του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρισµού, εποµένως, ήταν να φέρει όλους τους φορείς κοντά στον κλάδο − όχι µόνο τα κράτη-µέλη µας, αλλά και άλλους διεθνείς οργανισµούς, συµπεριλαµβανοµένων των συναδέλφων µας στον Οργανισµό Ηνωµένων Εθνών, καθώς και επιχειρήσεις και βασικούς παράγοντες της κοινωνίας. Αυτό το πετύχαµε από νωρίς µε τη σύσταση της Επιτροπής Παγκόσµιας Τουριστικής Κρίσης του Οργανισµού. Μέσω αυτής της επιτροπής, καταφέραµε να καταρτίσουµε ένα κοινό σχέδιο δράσης για να απαντήσουµε πρώτα στις άµεσες προκλήσεις που θέτει η πανδηµία, συµπεριλαµβανοµένων της υποστήριξης των τουριστικών επιχειρήσεων και της προστασίας των θέσεων εργασίας, και σε δεύτερο επίπεδο να δούµε την ασφαλή και υπεύθυνη επανεκκίνηση του τοµέα.
Ταυτόχρονα, ο οργανισµός πέτυχε να διασφαλίσει ότι η σηµασία του τουρισµού αναγνωρίζεται και αντικατοπτρίζεται στα σχέδια δράσης κυβερνήσεων και διεθνών οργανισµών. Ο τουρισµός αποτελεί σήµερα αναπόσπαστο µέρος της ατζέντας των Ηνωµένων Εθνών και µε αυτόν τον τρόπο −µε έναν τοµέα ενωµένο όπως ποτέ άλλοτε και αναγνωρισµένο ως πυλώνα ανάκαµψης και βιώσιµης ανάπτυξης− τόσο ο Παγκόσµιος Οργανισµός Τουρισµού όσο και ο ίδιος ο κλάδος µπορούν να βγουν ισχυρότεροι από την πανδηµία.
Πριν από μερικούς μήνες, κατά τη διάρκεια της 66ης συνεδρίασης της Επιτροπής του Οργανισμού για την Ευρώπη που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, προβλέψατε σωστά την ισχυρή ζήτηση για επιστροφή στον τουρισμό. Έχοντας δει την εξέλιξη της τουριστικής δραστηριότητας κατά τη θερινή περίοδο του 2021, ποιες είναι οι σκέψεις σας και τι περιμένετε για τους επόμενους 12 μήνες;
Τα τελευταία στοιχεία του οργανισµού δείχνουν ότι ο διεθνής τουρισµός έδειξε όντως σηµάδια ανάκαµψης τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους. Πράγµατι, ο Ιούλιος ήταν ο καλύτερος µήνας όσον αφορά τις διεθνείς αφίξεις από τον Απρίλιο του 2020, µε 54 εκατοµµύρια τουρίστες να διασχίζουν τα σύνορα. Αυτή η βελτίωση οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στην επαναλειτουργία πολλών προορισµών, ειδικά στην Ευρώπη και σε ολόκληρη την αµερικανική ήπειρο. Η Μεσόγειος παρουσίασε µία από τις καλύτερες επιδόσεις, µε αύξηση 5% των αφίξεων κατά τη διάρκεια του έτους έως τα τέλη Ιουλίου σε σύγκριση µε την ίδια επτάµηνη περίοδο του 2020, που ισοδυναµεί µε 140 εκατοµµύρια διεθνείς αφίξεις και εισπράξεις ύψους 123 δισ. δολαρίων.Παράλληλα, η χαλάρωση των περιορισµών για τους εµβολιασµένους ταξιδιώτες και η πρόοδος που σηµειώθηκε στον εµβολιασµό του πληθυσµού παγκοσµίως βοήθησαν στην ενίσχυση της εµπιστοσύνης στα ταξίδια και συνέβαλαν στην εκ νέου κίνηση του κόσµου. Κοιτάζοντας µπροστά, παραµένουµε επιφυλακτικοί όσον αφορά στις προβλέψεις. Η κατάσταση παραµένει ρευστή και συνεχίζει να εξελίσσεται. Ωστόσο, η οµάδα εµπειρογνωµόνων του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρισµού, που αποτελείται από σηµαντικούς παράγοντες του κλάδου, εξακολουθεί να πιστεύει ότι η σηµαντική αυξηµένη ζήτηση για ταξίδια θα βρει πραγµατική διέξοδο το 2022, πιθανότατα κατά το δεύτερο εξάµηνο του έτους. Η Ευρώπη είναι σχετικά αισιόδοξη, µε το 68% της Οµάδας Εµπειρογνωµόνων µας από την περιοχή να πιστεύει ότι ο διεθνής τουρισµός θα επανέλθει σε πλήρη ισχύ το 2023.
Παρά το ασταθές περιβάλλον της αγοράς και τις προκλήσεις του περασμένου έτους, τα brands στον χώρο της φιλοξενίας ήταν αρκετά ενεργά στις επενδυτικές τους δραστηριότητες και στον τρόπο με τον οποίο ξαναβρίσκουν και επαναπροσδιορίζουν τον εαυτό τους. Μπορείτε να μοιραστείτε την άποψή σας όσον αφορά τους προορισμούς; Βλέπετε να παρουσιάζουν τα ίδια επίπεδα δέσμευσης για καινοτομία και επανατοποθέτηση;
Στον Παγκόσµιο Οργανισµό Τουρισµού έχουµε αναγάγει τις επενδύσεις στον τουρισµό σε µία από τις βασικές µας προτεραιότητες για τους επόµενους µήνες. Η πτώση των ξένων επενδύσεων που προκλήθηκε από την πανδηµία έχει θέσει σε αναστολή πολλά έργα. Η προώθηση των επενδύσεων και ιδίως των επενδύσεων σε έργα που µπορούν να αποφέρουν οφέλη πολύ έξω από τον ίδιο τον τοµέα είναι ζωτικής σηµασίας για τη διασφάλιση της µοναδικής δυνατότητας του κλάδου ως κινητήριας δύναµης ανάπτυξης και ευκαιριών.
Σίγουρα, ο οργανισµός έχει εντοπίσει έντονο ενδιαφέρον για «πράσινες» επενδύσεις και έργα αειφόρου τουρισµού. Πρόσφατα πραγµατοποιήσαµε το 2ο Παγκόσµιο Φόρουµ Τουριστικών Επενδύσεων του UNWTO στο Cabo Verde, καλωσορίζοντας επενδυτές από την Ευρώπη που ενδιαφέρονται για τις δυνατότητες του αφρικανικού τουρισµού. Ένα µόνο παράδειγµα από εδώ είναι το έργο Little Africa Maio στο Cabo Verde, το οποίο δείχνει πώς οι στοχευµένες ξένες επενδύσεις στον τουρισµό µπορούν να αποφέρουν ένα ευρύ φάσµα οικονοµικών, κοινωνικών και οικολογικών οφελών.
Όσον αφορά τη δέσµευση των κρατών µελών, οι κυβερνήσεις ανταποκρίθηκαν άµεσα και αποτελεσµατικά µε το επίπεδο και την κάλυψη των µέτρων πολιτικής να αυξάνονται µε την πάροδο του χρόνου. Οι περισσότερες χώρες έχουν υιοθετήσει πακέτα τόνωσης για ολόκληρη την οικονοµία (δηµοσιονοµική ελάφρυνση και νοµισµατικά µέτρα) µαζί µε µπόνους διακοπών και µέτρα στήριξης της εργασίας, και ο Παγκόσµιος Οργανισµός Τουρισµού είναι περήφανος για όλα τα µέλη του που έθεσαν τον τουρισµό στην πρώτη γραµµή των πακέτων αποκατάστασης.
Από την αρχή της κρίσης, ο οργανισμός έχει τονίσει την ανάγκη προστασίας και διατήρησης της απασχόλησης σε ολόκληρο τον κλάδο. Σχεδόν 500 ημέρες μετά, ο κλάδος αντιμετωπίζει μια πρόκληση σε ό,τι αφορά την προσέλκυση ταλέντων. Ποιες είναι εκείνες οι πρωτοβουλίες που μπορούν να φέρουν πίσω τους εργαζομένους σε έναν από τους πιο συναρπαστικούς τομείς, όπως αυτός του τουρισμού;
Ο τουρισµός δεν είναι µόνο ένας από τους πιο συναρπαστικούς τοµείς εργασίας, αλλά και ένας από τους πιο inclusive, προσφέροντας τις καλύτερες ευκαιρίες για προσωπική εξέλιξη. Αυτό που είναι σηµαντικό αυτήν τη στιγµή είναι να διασφαλίσουµε ότι οι ευκαιρίες που προσφέρει ο κλάδος είναι διαθέσιµες σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Για τον λόγο αυτό συνεχίζουµε να επεκτείνουµε τη διαδικτυακή Ακαδηµία Τουρισµού του Οργανισµού, δίνοντας σε όλους την ευκαιρία να µάθουν σχετικές δεξιότητες, όπως το ψηφιακό µάρκετινγκ και η διαχείριση προορισµών, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο ή την τοποθεσία τους. Οι εργοδότες επίσης θα πρέπει να επενδύσουν στο πιο σηµαντικό asset τους, το ανθρώπινο δυναµικό, µέσα από συνεχή εκπαίδευση αλλά και ευκαιρίες περαιτέρω εξέλιξης. Όλα τα ανωτέρω µπορούν να βοηθήσουν στο να καταστήσουν τις θέσεις στον κλάδο του τουρισµού πιο ελκυστικές και ικανές να προσελκύσουν ταλέντα.
Καθώς το οικοσύστημα του κλάδου της φιλοξενίας επανέρχεται σταδιακά, πιστεύετε ότι τα brands και οι προορισμοί είναι πρόθυμοι να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες σε ό,τι αφορά τη βιωσιμότητα; Θα λειτουργήσει η πανδημία ως εφαλτήριο για ένα πιο βιώσιμο μέλλον στον κλάδο της φιλοξενίας;
Πριν από την πανδηµία, ο τοµέας της φιλοξενίας είχε σηµειώσει σηµαντική πρόοδο σε ό,τι αφορά την εκπλήρωση των ευθυνών του για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής. Ως κλάδος, ο τουρισµός είναι ευάλωτος στις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής, µε τα ακραία καιρικά φαινόµενα να θέτουν σε κίνδυνο προορισµούς και υποδοµές, και την έλλειψη νερού και τις απώλειες στο περιβάλλον να επηρεάζουν επίσης την ελκυστικότητα ενός προορισµού. Ταυτόχρονα, υπάρχει µια ξεκάθαρη ευκαιρία για τις επιχειρήσεις και τους προορισµούς να καταβάλουν έξτρα προσπάθειες, ειδικά τώρα που οι τουρίστες ενηµερώνονται περισσότερο για τις επιπτώσεις των ταξιδιών τους και έχουν αυξηµένο ενδιαφέρον για υπεύθυνο τουρισµό.
Τώρα βλέπουµε µεγάλη αποφασιστικότητα σε ό,τι αφορά την επιτάχυνση της προόδου και την αξιοποίηση της τρέχουσας κρίσης ως µια ευκαιρία να τεθεί η βιωσιµότητα στο επίκεντρο της επανεκκίνησης και της µελλοντικής ανάπτυξης του κλάδου. Πριν από τη διάσκεψη των Ηνωµένων Εθνών για την κλιµατική αλλαγή (COP26), ο Παγκόσµιος Οργανισµός Τουρισµού ανακοίνωσε τη «Διακήρυξη της Γλασκώβης: Δέσµευση για µια δεκαετία δράσης του τουρισµού για το κλίµα» και έχουµε ήδη δει έντονο ενδιαφέρον, τόσο από προορισµούς όσο και από επιχειρήσεις που επιθυµούν να την προσυπογράψουν.
Μπορείτε να μας πείτε τη γνώμη σας αναφορικά με τις δυνατότητες και τις επιδόσεις της Ελλάδας ως προορισμού; Έχει βγει πιο δυνατή μέσα από αυτά τα δύσκολα χρόνια; Πιστεύετε ότι η ελληνική φιλοξενία έχει σημαντικά περιθώρια ανόδου;
Η Ελλάδα αποτελεί εδώ και καιρό έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισµούς παγκοσµίως. Είναι επίσης ένα πολύτιµο κράτος µέλος του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρισµού, που υποστηρίζει το έργο µας από την αρχή της κρίσης, όπως αποδείχθηκε κατά την Προεδρία της Τεχνικής Οµάδας της Παγκόσµιας Επιτροπής Διαχείρισης Κρίσεων.
Με την παροχή σηµαντικής υποστήριξης προς τις τουριστικές επιχειρήσεις και την προστασία των θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της κρίσης, η ελληνική κυβέρνηση εξασφάλισε ότι ο τουριστικός τοµέας της χώρας είναι σε εξαιρετική θέση για να ανακάµψει από τις επιπτώσεις της πανδηµίας και να οδηγήσει την ευρύτερη οικονοµική και κοινωνική ανάκαµψη. Η ετοιµότητα για διαφορετικότητα τοποθετεί επίσης την Ελλάδα σε καλή θέση για να ανταποκριθεί στις νέες τουριστικές τάσεις, συµπεριλαµβανοµένου του αυξηµένου ενδιαφέροντος για τον οινικό τουρισµό, τον τουρισµό γαστρονοµίας και τον αγροτουρισµό.
«Ο Ιούλιος ήταν ο καλύτερος µήνας όσον αφορά τις διεθνείς αφίξεις από τον Απρίλιο του 2020, µε 54 εκατοµµύρια τουρίστες να διασχίζουν τα σύνορα».
«H ελληνική κυβέρνηση εξασφάλισε ότι ο τουριστικός τοµέας της χώρας είναι σε εξαιρετική θέση για να ανακάµψει από τις επιπτώσεις της πανδηµίας».
Οι προκλήσεις για τον τουρισµό:
- Οι εργοδότες πρέπει να επενδύσουν στο πιο σηµαντικό asset τους, το ανθρώπινο δυναµικό, µέσα από συνεχή εκπαίδευση αλλά και ευκαιρίες περαιτέρω εξέλιξης.
- Η βιωσιµότητα πρέπει να τεθεί στο επίκεντρο της επανεκκίνησης και της µελλοντικής ανάπτυξης του κλάδου.
- Το ενδιαφέρον για «πράσινες» επενδύσεις και έργα αειφόρου τουρισµού µεγαλώνει.
*To κείμενο δημοσιεύεται στο περιοδικό Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα
