Η Ευρώπη απορρίπτει τον λαϊκισμό

Η Ευρώπη απορρίπτει τον λαϊκισμό
epa05899300 People wave French an European flags during a pro-European Union rally titled 'Pulse of Europe' at Goetheplatz square in Frankfurt am Main, Germany, 09 April 2017. The citizen's initiative was founded to encourage EU citizens to promote a 'pan-European' identity. EPA/ALEXANDER BECHER

Δεν είναι για να το φωνάζουμε, αλλά η κρίση της Ευρώπης έφτασε στο τέλος της - τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον.

 

Του Τζέφρι Σμιθ

Το σημαντικότερο στοιχείο που μας επιτρέπει να καταλήξουμε σ’ αυτό το συμπέρασμα είναι το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών. Όλα δείχνουν ότι η Γαλλία θα παραμείνει δεσμευμένη στους θεσμούς και τις φιλοδοξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  με την επερχόμενη νίκη του Εμανουέλ Μακρόν επί της Μαρίν Λε Πεν. Καμία από τις πάνω από 120 δημοσκοπήσεις που έχουν διεξαχθεί δεν προβλέπει νίκη της Λε Πεν, και το προβάδισμα του Μακρόν ξεπερνάει κάθε πιθανό περιθώριο λάθους. Το σύνολο της γαλλικής κεντροδεξιάς έχει σπεύσει να εκφράσει την υποστήριξή της στον Μακρόν και αυτό ίσως καταλήξει να είναι η κρισιμότερη μεταβλητή που θα καθορίσει το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των εκλογών.

Το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών είναι κομμάτι μιας ευρύτερης τάσης απόρριψης του λαϊκισμού στην Ευρώπη. Η Αυστρία και η Ολλανδία επιβεβαίωσαν αυτή την τάση με τα δικά τους εκλογικά αποτελέσματα. Στη Γερμανία, τα mainstream κόμματα εκτιμάται ότι θα λάβουν τουλάχιστον το 70% των ψήφων, κι αυτό σημαίνει ότι οι λαϊκιστές θα περιθωριοποιηθούν στις ομοσπονδιακές εκλογές τον Σεπτέμβριο. Το ακροδεξιό AfD βρισκόταν σε ανοδική πορεία τη διετία 2015-2016 αλλά πλέον καταρρέει.

Και η οικονομία βελτιώνεται καθώς η αίσθηση της κρίσης υποχωρεί. Όλοι οι δείκτες οικονομικού κλίματος και καταναλωτικής εμπιστοσύνης είναι ανοδικοί. Και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν φαίνεται να επαναλαμβάνει τα λάθη του παρελθόντος και έχει ήδη ξεκινήσει ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που πρόκειται να διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.

Όλα αυτά συμβαίνουν παρά το Brexit. Η οικονομική ανάκαμψη και ο μετριασμός της προσφυγικής κρίσης σημαίνουν ότι οι πιέσεις που συνέβαλαν στην έλευση του Brexit θα απουσιάζουν κατά την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το «διαζύγιο». Κι αυτό θα καταστήσει ευκολότερη για την ΕΕ την προάσπιση της συνοχής της, και δυσκολότερη για το Ηνωμένο Βασίλειο την εκμετάλλευση των διαφορών μεταξύ των κρατών-μελών προς όφελός του. Η προκήρυξη εκλογών από την Τερέζα Μέι την περασμένη εβδομάδα δείχνει ξεκάθαρα ποιος νοιώθει περισσότερο την πίεση.

Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι τα δημογραφικά προβλήματα, η αρτηριοσκλήρωση της αγοράς εργασίας, η μετανάστευση, και η συνεχής ένταση μεταξύ εθνικού και συλλογικού συμφέροντος έχουν απομακρυνθεί. Για την ακρίβεια, δεν θα απομακρυνθούν ποτέ. Κι ούτε υπάρχει χώρος για εφησυχασμό: οι 13 εκατομμύρια ψήφοι υπέρ της Λε Πεν δεν απέχουν και πολύ από τις 18 εκατομμύρια ψήφους υπέρ του Brexit πέρυσι.

Όμως, είναι καιρός ο αγγλοσαξονικός κόσμος να αναγνωρίσει ότι η Γηραιά Ήπειρος κατάφερε να αντιμετωπίσει – εν μέρει, έστω, και με μεγάλη προσπάθεια – μια σειρά υπαρξιακών απειλών. Ο οικονομικός κύκλος δίνει πλέον την ευκαιρία να αντιμετωπιστούν και οι απειλές που απομένουν. Παρά τα προβλήματα, δεν υπάρχουν πολλοί που να θέλουν να διαβούν την πόρτα που άνοιξε το Brexit.

Πηγή: fortune