Υπερταμείο: Ποιες επενδύσεις είναι στην αιχμή του δόρατος
Λειτουργώντας για πρώτη φορά ως επενδυτής στη χώρα, κάτι που αποτελεί βασικό στοιχείο της νέας του στρατηγικής ως Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου (Sovereign Wealth Fund), το Υπερταμείο σχεδιάζει τη λειτουργία και νέου Επενδυτικού Ταμείου στο δεύτερο μισό του 2024, προωθεί την αξιοποίηση 36.000 ακινήτων και επενδύσεις στις εταιρείες του χαρτοφυλακίου του, από τη Διώρυγα Κορίνθου και τις Ελληνικές Αλυκές μέχρι την αξιοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων.
Με assets υπό διαχείριση αξίας 5,5 δισ. ευρώ και νέο ρεκόρ εσόδων από μερίσματα πέρυσι, τα οποία ξεπερνούν τα 161 εκατ. ευρώ, προωθεί επενδυτικές κινήσεις σε έξι μεγάλους τομείς δραστηριότητας: ενέργεια, real estate, διατροφή και εφοδιασμό, μεταφορές και υποδομές, τεχνολογία και ταχυδρομικές υπηρεσίες.
Στο επίκεντρο είναι η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του, εξού και η διαδικασία αποτίμησης για ένα ξεκάθαρο αρχείο περιουσιακών στοιχείων, με επικαιροποίηση των διαδικασιών ωρίμανσης και εκμετάλλευσης 36.000 ακινήτων. Το Υπερταμείο ήδη από τον Δεκέμβριο του 2023 ξεκίνησε τη διαδικασία στα πρότυπα όλων των Κρατικών Ταμείων του εξωτερικού. Ολοκλήρωσε την καταγραφή και αποτίμηση δείγματος 500 περιουσιακών στοιχείων της ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου), διαδικασία που οδήγησε στην πλήρη αποτίμηση 109 ακινήτων.
Επιπλέον, είναι σε εξέλιξη η περαιτέρω αξιοποίηση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων του ΤΑΙΠΕΔ, όπως η πώληση ποσοστού 30% που κατέχει στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, ενώ είναι σε στάδιο ολοκλήρωσης ο διαγωνισμός παραχώρησης της Εγνατίας Οδού και της Αττικής Οδού, καθώς και η ένταξη του έργου αναβάθμισης των υποδομών του λιμένος Αλεξανδρούπολης στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας. Έχουν ολοκληρωθεί η παραχώρηση των λιμανιών Καβάλας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου και Βόλου. Η μονάδα PPF του ΤΑΙΠΕΔ έχει διενεργήσει στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 369 Διαγωνισμούς/Συμβάσεις ύψους 3,6 δισ. ευρώ ενώ ανέλαβε το έργο ωρίμανσης της αξιοποίησης του π. στρατοπέδου Γκόνου που ανήκει στη θυγατρική του Υπερταμείου, ΓΑΙΑΟΣΕ.
Εντωμεταξύ, αναφορικά με την ΓΑΙΑΟΣΕ, είναι σε εξέλιξη ο πρώτος πιλοτικός διαγωνισμός σκραπ για 123 οχήματα που βρίσκονται στις περιοχές της Θεσσαλονίκης και της Θεσσαλίας, από τον οποίο η ΓΑΙΑΟΣΕ προσβλέπει στη λήψη τεχνογνωσίας προκειμένου να προχωρήσει σε ένα μεγαλύτερο έργο σε όλη την επικράτεια.
Η επίσης θυγατρική, ETBA (35% ποσοστό συμμετοχής), προωθεί επενδυτικό πλάνο 50 εκατ. ευρώ έχοντας εξασφαλίσει 25 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι προτάσεις που εγκρίθηκαν αφορούν σε 14 ΒΙΠΕ σε όλη την Ελλάδα.
Η αξιοποίηση 22+1 περιφερειακών αεροδρομίων
Επίσης, τον Φεβρουάριο το Υπερταμείο θα αποστείλει τη σύμβαση παραχώρησης στους υποψηφίους του διαγωνισμού για το αεροδρόμιο της Καλαμάτας. Υπενθυμίζεται ότι μετά την επανεκκίνηση του πλάνου αξιοποίησης των 22+1 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, στον σχετικό διαγωνισμό υποβλήθηκαν υποψηφιότητες από 4 μεγάλα επενδυτικά κονσόρτσια: ΓΕΚ Τέρνα– GMR Airports Limited, Μυτιληναίος-Corporation America Airports, Egis Airport Operation-AKTOR Concessions Single Member- Aéroports de la Cote d’Azur και Fraport AG-DELTA Airport Investments- ΠΗΛΕΑΣ. Έως και τον Ιούνιο του 2024 αναμένεται η υποβολή προσφορών από τους υποψήφιους και εντός 2 μηνών από αρχές Ιουλίου αναμένεται η επιλογή αναδόχου. Η έναρξη λειτουργίας από τον τελικό ανάδοχο υπολογίζεται στο α’ τρίμηνο του 2025.
Με συμβούλους τη Eurobank, στο χρηματοοικονομικό σκέλος, την “Δοξιάδης Συνεργάτες” στο τεχνικό και την YLP & DVLaw στο νομικό, το Υπερταμείο προωθεί επίσης την εκτίμηση της κατάστασης των αεροδρομίων και των σχετικών επενδύσεων, με επικαιροποίηση της μελέτης της Kantor και για τα 22 περιφερειακά αεροδρόμια.
Η Διώρυγα Κορίνθου, η ΔΕΘ και οι Ελληνικές Αλυκές
Μετά το prefeasibility study προωθείται η ανάπτυξη του Real Estate της Διώρυγας της Κορίνθου, ένα ολιστικό στρατηγικό αναπτυξιακό σχέδιο για την περαιτέρω αξιοποίηση της Διώρυγας, με διάφορες νέες επιχειρησιακές λειτουργίες. Επιπλέον, ολοκληρώθηκαν μελέτες prefeasibility σχετικά με τις δύο μαρίνες και την εκπλάτυνση και εκβάθυνση του καναλιού ενώ στο έργο περιλαμβάνεται και προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας (prefeasibility study) χωροθέτησης τουριστικού/ων λιμένα/ων. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η ανανέωση του τιμοκαταλόγου της Διώρυγας της Κορίνθου μετά από 12 χρόνια καλλιεργώντας προσδοκίες για συνεισφορά στην βελτίωση των μεγεθών της εταιρείας όταν πλέον θα είναι όλους τους μήνες σε λειτουργία.
Το Υπερταμείο εξέτασε επίσης το business plan της ανάπλασης ως μέτοχος της ΔΕΘ-HELEXPO, που καλύπτει συνολική έκταση 176.000 τ.μ., περιλαμβάνοντας μεγάλη ιστορική και πολιτιστική αξία για την πόλη της Θεσσαλονίκης και για όλη την Ελλάδα, με σχεδόν 100 χρόνια συνεχούς λειτουργίας. Επαναξιολογήθηκε το Master Plan και πλέον το Υπερταμείο κατέληξε στο βέλτιστο πλάνο για την εταιρεία, καθώς και το σχετικό χρηματοοικονομικό μοντέλο διατηρώντας το δημόσιο χαρακτήρα της εταιρείας.
Επίσης, κατέχοντας το 80% του μετοχικού κεφαλαίου στις Ελληνικές Αλυκές, μετά την εξαγορά του ποσοστού της “Καλαμαράκης ΑΒΕΕ – ΚΑΛΑΣ Α.Ε.”, το Υπερταμείο διερευνά τις επιλογές για τον μετασχηματισμό της εταιρείας, ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει τη δυναμική της ελληνικής αγοράς. Μάλιστα η αποτίμηση των Ελληνικών Αλυκών δείχνει ότι έχει επιτευχθεί αύξηση της αξίας της εταιρείας πάνω από 50% γεγονός που ανοίγει το δρόμο για το επόμενο βήμα του επενδυτικού και αναπτυξιακού πλάνου της.
Ομιλικές προμήθειες και ψηφιοποίηση μειώνουν τα κόστη
Αξιοσημείωτες είναι οι επενδύσεις του Υπερταμείου στον ψηφιακό μετασχηματισμό, που επιταχύνει συνολικά το στρατηγικό του πλάνο και περιορίζει τα κόστη. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι σε συνεργασία με τη Microsoft και τη BYTE Computer υλοποιούν τριετή εταιρική συμφωνία (Enterprise Agreement), η οποία βρίσκεται σε ισχύ από τον Μάιο 2023, με οφέλη ως προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εταιρική διακυβέρνηση και τον εξορθολογισμό δαπανών, με εξοικονόμηση 25% σε επίπεδο τριετίας. Μέσα στο 2023 ολοκληρώθηκε η καταγραφή των βασικών κατηγοριών κόστους σε όλες τις θυγατρικές και ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη έργο προετοιμασίας προκηρύξεων για ομιλικές προμήθειες στις κατηγορίες καθαρισμού, ασφάλειας και συντήρησης σε συνεργασία με την Octane κατόπιν σχετικού διαγωνισμού με στόχο την βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών και την μείωση του συνολικού κόστους. Επίσης, ολοκληρώθηκε (με έναρξη το Νοέμβριο 2023) η επικαιροποίηση της συμφωνίας για την αγορά ενέργειας η οποία αναμένεται να ωφελήσει τον όμιλο σε ποσοστό άνω του 13% για το 2024.
Σημειώνεται ότι το Στρατηγικό Σχέδιο 2022-24 του Υπερταμείου προβλέπει, μεταξύ άλλων, την παρακολούθηση της απόδοσης των θυγατρικών στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού μέσω του Δείκτη Ψηφιακού Μετασχηματισμού (Digital Transformation Index) που σχεδιάστηκε σε συνεργασία με την Accenture γι’ αυτό το σκοπό.
Εν κατακλείδι, το Υπερταμείο με τις επενδύσεις που προωθεί και τις πρωτοβουλίες του βελτιώνει τη σχέση του με τους πολίτες, με τον δείκτη εμπιστοσύνης το 2023 να διατηρείται στα επίπεδα του 2022, που αυξήθηκε κατά 40% (από 22% το 2021 σε 46% αφού εξηγήθηκε η αποστολή του) ενώ καταγράφεται αύξηση 10 μονάδων στην εμπιστοσύνη του ειδικού κοινού, στο 71% από 61% το 2022.
