«Καμπανάκι» τα χρέη των νοικοκυριών για κατανάλωση και δάνεια
«Φρένο» στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που επιδεινώνεται με την κρίση ακρίβειας απειλώντας την κατανάλωση και αυξάνοντας τον κίνδυνο δημιουργίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων, επιχειρεί να βάλει η κυβέρνηση με μια σειρά από δράσεις αυτό το διάστημα, όπως έκτακτες παροχές, «καλάθι του νοικοκυριού», Market Pass, αύξηση κατώτατου μισθού και ρυθμίσεις χρεών.
Μεταξύ αυτών είναι και η ευκαιρία ρύθμισης χρεών σε 120 δόσεις για δανειολήπτες, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα που είχαν λάβει δάνεια με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου έως το 2012 και δεν κατάφεραν να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους στην κρίση των τελευταίων ετών (8.10.2019 έως 1.2.2023).
Σύμφωνα με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή η ρύθμιση χρεών σε 120 δόσεις συνδέεται με διαγραφή τόκων και προσαυξήσεων από 10% έως και 100% ανάλογα με το αριθμό των δόσεων που θα επιλέξει ο δανειολήπτης και οι σχετικές αιτήσεις πρέπει να υποβληθούν έως 1.8.2023.
Ενδεικτικά της αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών και των ανησυχιών για το μέλλον είναι τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για τις μικρές επιχειρήσεις που έδειξαν ότι 4 στις 10 (38,2%) έχουν τουλάχιστον μία ληξιπρόθεσμη οφειλή, αλλά και αυτά της ετήσιας έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για τα εισοδήματα των νοικοκυριών, που δείχνουν ότι ένα στα 10 νοικοκυριά (7,9%) έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε τράπεζες για καταναλωτικά, επιχειρηματικά δάνεια ή/και κάρτες, ενώ το 8,7%, όπως λέει, δεν θα καταφέρει να ανταποκριθεί σε αυτές τις υποχρεώσεις το 2023, συμπεριλαμβανομένων υποχρεώσεων εξυπηρέτησης στεγαστικών δανείων.
Πάνω από τα μισά νοικοκυριά (51,9%) εκτιμούν ότι το 2023 θα χειροτερέψει η οικονομική τους κατάσταση έναντι μόλις του 15,4% που εκτιμά ότι θα βελτιωθεί και 29,3% που εκτιμά ότι θα παραμείνει η ίδια. Η έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ διαπιστώνει ότι το ποσοστό των νοικοκυριών που έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (εφορία, ασφαλιστικά ταμεία) αυξήθηκε σε σχέση με το 2021. Το 20,9% δήλωσε πως το ίδιο ή κάποιο άλλο μέλος του νοικοκυριού του έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο έναντι του 16,8% που ήταν στην έρευνα του 2021. Μάλιστα από το ποσοστό αυτό (20,9%) το 9,9% δεν έχει ρυθμίσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του (8,4% το αντίστοιχο ποσοστό το 2021).
Τα στεγαστικά δάνεια
Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από 8 στα 10 νοικοκυριά (84,4%) διαμένουν σε ιδιόκτητο σπίτι έναντι του 15,3% των νοικοκυριών που πληρώνει ενοίκιο ενώ από τους ιδιοκτήτες το 21,3% έχει ενεργό στεγαστικό δάνειο. Από τα νοικοκυριά αυτά το 18,7% (έναντι 16,5% στην περσινή έρευνα) καταβάλλει τις δόσεις του δανείου συχνά με κάποια καθυστέρηση, ενώ το 8,5% (6% το αντίστοιχο ποσοστό στην έρευνα του 2021) έχει καθυστερημένες οφειλές για περισσότερο από 3 μήνες. Επιδεινωμένη είναι η εικόνα σε σχέση με την έρευνα του 2021 και ως προς τις εκτιμήσεις των νοικοκυριών αναφορικά με τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των στεγαστικών δανειακών τους υποχρεώσεων το 2023, καθώς το 21,5% δήλωσε πως δεν θα μπορέσει ή μάλλον δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις.
Μάλιστα, το 14,4% (11,3% το αντίστοιχο ποσοστό το 2021) των νοικοκυριών εξέφρασε τον φόβο απώλειας του ακινήτου του λόγω αδυναμίας πληρωμής των υποχρεώσεων προς τις τράπεζες ή το Δημόσιο. Επιπλέον, το 3,8% των νοικοκυριών δήλωσε πως το 2022 υπέστη δέσμευση ή κατάσχεση λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων λόγω οφειλών, ποσοστό πολλαπλάσιο σε σχέση με το 2021 που ήταν 0,8%.
Το αποτύπωμα στην κατανάλωση και τα μέτρα
Τα παραπάνω έχουν αποτύπωμα στην κατανάλωση καθώς περίπου 4 στα 10 νοικοκυριά (39,5%) περιόρισαν τις δαπάνες τους για εξόδους (εστιατόρια, καφέ, σινεμά κ.α.). Το 37,9% περιόρισε τις δαπάνες για ένδυση-υπόδηση, ενώ το 35,6% των νοικοκυριών ξόδεψε λιγότερα για ταξίδια. Από την άλλη μεριά καταγράφεται εκτίναξη του ποσοστού των νοικοκυριών που αύξησαν τις δαπάνες τους για την κάλυψη βασικών αναγκών αναβάλλοντας την κάλυψη άλλων υποχρεώσεων, ακόμη και θεραπείες για κάποιο ιατρικό πρόβλημα (36,3%).
Οι προσδοκίες για το 2023 είναι ιδιαίτερα αρνητικές, κυρίως λόγω της ακρίβειας, σύμφωνα με τους αναλυτές του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ.
Τα μέτρα που προβάλλονται ως αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της ακρίβειας (από το 51,1% των συμμετεχόντων) είναι η αύξηση μισθών και συντάξεων και η μείωση φόρων και τελών στα καύσιμα (σύμφωνα με το 28,6%).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
