Ο πλανήτης «φλέγεται»: Η κλιματική κρίση, τα Mega Trends και τι να περιμένουμε στο μέλλον

Ο πλανήτης «φλέγεται»: Η κλιματική κρίση, τα Mega Trends και τι να περιμένουμε στο μέλλον
Photo: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Η υπερθέρμανση του πλανήτη, οι υψηλές θερμοκρασίες και τα ακραία φαινόμενα δείχνουν ότι πρέπει να δράσουμε άμεσα – Ο ρόλος της πρόβλεψης ως εργαλείο για το μέλλον.

Ο Αύγουστος ξεκίνησε με τη χώρα να βιώνει τον χειρότερο καύσωνα των τελευταίων 40 χρόνων και να εισέρχεται στο στάδιο της κορύφωσης, με θερμοκρασίες που μπορεί να ξεπεράσουν τους 45 βαθμούς Κελσίου.

Η κατάσταση στα αστικά κέντρα θα γίνει ακόμη πιο ανυπόφορη, εξαιτίας του συσσωρευμένου θερμικού φορτίου που απορροφούν συνεχώς τις τελευταίες μέρες δρόμοι, κτίρια, πλατείες και κάθε κτίσμα από τσιμέντο. Το φορτίο αυτό απελευθερώνεται το βράδυ, όπου ήδη οι θερμοκρασίες είναι στους 30 με 32 βαθμούς.

Παράλληλα εκατοντάδες πυρκαγιές ξέσπασαν τις τελευταίες ημέρες σε πολλές περιοχές της χώρας, με τις υψηλές θερμοκρασίες να συντελούν στην εξάπλωση των πύρινων μετώπων. Μια μεγάλη φωτιά εκδηλώθηκε το Σάββατο στη Ζήρια Αχαΐας που γρήγορα πήρε μεγάλες διαστάσεις. Πέρα από τις μεγάλες καταστροφές σε δασικές εκτάσεις, η πυρκαγιά έκαψε δεκάδες σπίτια, ενώ 16 άτομα μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με αναπνευστικά προβλήματα. Μεγάλες φωτιές ξέσπασαν και την Κυριακή σε Ρόδο, Αγρίνιο, Φάρσαλα και Σουφλί, με εκκενώσεις οικισμών και εκτεταμένες ζημιές.

Όπως επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Συνολάκης για τον καύσωνα στη συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Η υπερθέρμανση του πλανήτη, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, δηλαδή η παγίδευση της ηλιακής ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα σε ένα εναέριο κλοιό που δημιουργείται από εκπομπές καυσαερίων, έχει ήδη αρχίζει να αλλάζει το κλίμα της Γης. Επειδή η υπερθέρμανση παρέχει περισσότερη ενέργεια και υδρατμούς στις αέριες μάζες, αυξάνεται η ένταση των ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων, και ταυτόχρονα γίνονται αυτά ολοένα και πιο συχνά».

Σημειώνει επίσης πως «σύμφωνα με τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις των κλιματολογικών μοντέλων, το 2100 μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από 40 ημέρες καύσωνα ανά χρόνο- υπάρχουν μοντέλα που δείχνουν μέχρι και 90 ημέρες καύσωνα στην κεντρική Ευρώπη».

Ο πολυβραβευμένος Έλληνας επιστήμονας Χρήστος Ζερεφός μιλώντας στον Απρίλιο στο Fortune με αφορμή την Ημέρα της Γης και αναφερόμενος στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η ευχή μου είναι να μην φθάσουμε ποτέ στο σημείο εκείνο που θα πούμε ότι πλέον, οι επιπτώσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον δεν μπορούν να επιστρέψουν στην πρότερη κατάσταση του πλανήτη, δηλαδή στην περίοδο των αρχών του 20ου αιώνα. Αυτός είναι ο κύριος φόβος που αντιμετωπίζει η Γη σήμερα. Όταν τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνουν συνήθη, δεν θα υπάρχει επιστροφή».

Η ανάγκη για δράση και «στροφή» σε ένα πράσινο μοντέλο ανάκαμψης, με βάση την αειφορία και την κυκλική οικονομία είναι επιτακτική. Όπως εξίσου σημαντική είναι και η ανάγκη πρόβλεψης για το μέλλον και τις προκλήσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε.

Όπως αναφέρει σε άρθρό του στο Fortune ο Αντώνης Τριφύλλης, μέλος του Ε.Σ. της διαΝΕΟσις, της Σ.Ε. του ΕΛΙΑΜΕΠ και πρώην στέλεχος της ΕΕ, στο πεδίο της πρόβλεψης και των «Mega Trends» επιστρέφει το ΝΑΤΟ,  ύστερα από την περίοδο απομονωτικής πολιτικής του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Η Συμμαχία, επανέρχεται στην «κανονικότητα», δηλαδή τη χάραξη μιας νέας στρατηγικής για το μέλλον, προσαρμοσμένης στις ανάγκες που διαμορφώνονται από την εποχή μας, χρησιμοποιώντας ανατρεπτικές τεχνολογίες.

Αλλά και στην Ελλάδα, η επιτροπή «Strategic Foresight» με επικεφαλής τον Γενικό Γραμματέα Ενημέρωσης, Γιάννη Μαστρογεωργίου, εξετάζει τις υπερ-τάσεις, που θα επηρεάσουν το μέλλον της χώρας, ανάμεσα στις οποίες είναι η κλιματική αλλαγή και η τεχνολογία.

Όπως δηλώνει στο Fortune o κ. Μαστρογεωργίου, «κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον. Μπορεί όμως να προετοιμαστεί για αυτό. Δηλαδή, να ετοιμάσει εναλλακτικά σενάρια προετοιμασίας του. Εμείς αυτό που θέλουμε να περάσουμε ως μια διαφορετική κουλτούρα αντίληψης καταρχάς στην κυβέρνηση, και δευτερευόντως στον ιδιωτικό τομέα, είναι το: «future is a mindset, not a timeframe». Το μέλλον και η προετοιμασία για το μέλλον είναι ένας τρόπος αντίληψης για αυτό που έρχεται, και δεν αποτελεί ένα χρονικό ορόσημο, ένα χρονικό σημείο κάποια στιγμή πιο μετά. Αυτός είναι και ο λόγος που εξετάζουμε τα mega-trends».