Παραπομπή Τραμπ για «υποκίνηση σε ανταρσία»- Τι σημαίνει αυτό για τον ίδιο;
Με το ενδεχόμενο να περάσει στην Ιστορία ως ο μοναδικός πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που παραπέμφθηκε δύο φορές σε δίκη με το ερώτημα της καθαίρεσης βρίσκεται αντιμέτωπος ο Ντόναλντ Τραμπ, ύστερα από τα δραματικά γεγονότα της περασμένης Τετάρτης στο Καπιτώλιο.
Στην ελεγχόμενη από τους Δημοκρατικούς Βουλή των Αντιπροσώπων κατατέθηκε, χθες, πρόταση ψηφίσματος, το οποίο καλούσε τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς να κάνει χρήση της 25ης Τροπολογίας του αμερικανικού Συντάγματος, ώστε το υπουργικό συμβούλιο να παύσει τον Τραμπ από τα καθήκοντά του. Ωστόσο, οι Ρεπουμπλικανοί μπλόκαραν την έγκριση του ψηφίσματος. Κατόπιν τούτων, οι Δημοκρατικοί κατέθεσαν πρόταση παραπομπής του προέδρου για καθαίρεση, με την κατηγορία της «υποκίνησης ανταρσίας». Η πρόταση ενδέχεται να τεθεί σε ψηφοφορία από την πρόεδρο της Βουλής Νάνσι Πελόσι ακόμη και αύριο Τετάρτη.
Η δήμαρχος Ουάσιγκτον Μιούριελ Μπάουζερ απηύθυνε έκκληση στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας για αυξημένα προστατευτικά μέτρα λόγω του φόβου νέων εκτρόπων από οπαδούς του Τραμπ, εν όψει της ορκωμοσίας του Τζο Μπάιντεν, ως 46ου προέδρου, στις 20 Ιανουαρίου. Περίπου 15.000 άνδρες της Εθνοφρουράς θα αναπτυχθούν στην πρωτεύουσα τις επόμενες ημέρες για τη διασφάλιση της τάξης. Η διάχυτη ανησυχία κορυφώθηκε όταν δημοσιογράφος του ABC γνωστοποίησε, μέσω Twitter, ότι το FBI έχει πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες σχεδιάζονται ένοπλες διαδηλώσεις κατά της εγκατάστασης του Μπάιντεν στην Ουάσιγκτον και στις 50 πρωτεύουσες των πολιτειών. Την είδηση, η οποία δεν είχε επιβεβαιωθεί επισήμως μέχρι χθες το βράδυ, μετέδωσαν τα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα σε Αμερική και Ευρώπη, κάνοντας λόγο για πηγές του FBI.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε παραπεμφθεί από τη Βουλή για καθαίρεση τον Δεκέμβριο του 2019, αλλά η ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικανούς Γερουσία, η οποία δικάζει τον πρόεδρο σε περίπτωση παραπομπής του, είχε καταψηφίσει την πρόταση. Αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά, αφού οι Δημοκρατικοί εξασφάλισαν οριακή πλειοψηφία στη Γερουσία, ενώ δύο Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές έχουν ταχθεί υπέρ της καθαίρεσης του Τραμπ.
Το πρόβλημα είναι ότι, ακόμη κι αν ακολουθηθούν διαδικασίες-εξπρές, το νωρίτερο που μπορεί να αρχίσει η εκδίκαση της υπόθεσης από τη Γερουσία είναι στις 19 Ιανουαρίου, την παραμονή δηλαδή της ανάληψης της εξουσίας από τον Τζο Μπάιντεν. Αυτό σημαίνει ότι η δίκη του Τραμπ θα διεξαχθεί όταν ο ίδιος δεν θα είναι πλέον πρόεδρος της χώρας. Οι υποστηρικτές της παραπομπής του επισημαίνουν ότι, αν καταδικαστεί, ο Τραμπ δεν θα έχει πλέον τη δυνατότητα να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για την προεδρία των ΗΠΑ στις εκλογές του 2024.
Άλλα στελέχη των Δημοκρατικών, όμως, επισημαίνουν ότι υπάρχει κίνδυνος μια νέα δίκη του Τραμπ να επισκιάσει τις πρώτες 100 ημέρες της προεδρίας Μπάιντεν και τις πρωτοβουλίες του νέου προέδρου στα μέτωπα της πανδημίας και της στήριξης οικονομίας και νοικοκυριών. Επιπλέον, θα δώσει την ευκαιρία στον παντελώς απομονωμένο, αυτή τη στιγμή, Τραμπ να βγει από την αφάνεια και να αποκτήσει ξανά εθνικό ακροατήριο. Ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν είχε αποφύγει να πάρει θέση υπέρ ή κατά της παραπομπής Τραμπ, με την αιτιολογία ότι το θέμα ανήκει στην αρμοδιότητα του Κογκρέσου. Σε χθεσινές δηλώσεις του υποστήριξε ότι η Γερουσία θα μπορούσε να μοιράσει τον χρόνο της ανάμεσα στην έγκριση των προτάσεων για τη στελέχωση της κυβέρνησής του και στη δίκη του Τραμπ.
Από το επιτελείο του εκλεγμένου προέδρου έγινε χθες γνωστό ότι η τελετή της ορκωμοσίας του θα έχει γενικό θέμα το «Ενωμένη Αμερική», κάτι που, σύμφωνα με τους διοργανωτές, «αντανακλά το ξεκίνημα μιας νέας εθνικής διαδρομής, η οποία αποκαθιστά την ψυχή της Αμερικής, ενώνει τη χώρα και ανοίγει τον δρόμο για ένα πιο φωτεινό μέλλον». Στον χώρο της τελετής θα υπάρχουν 56 φωτεινές στήλες, αντιπροσωπεύοντας τις ισάριθμες πολιτείες και περιοχές της χώρας, και 191.500 σημαίες. Η συμμετοχή με φυσική παρουσία θα είναι πολύ περιορισμένη, λόγω πανδημίας και μεγάλο μέρος θα διεξαχθεί διαδικτυακά.
Ο γνωστός ηθοποιός και πρώην κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ, ο οποίος ανήκει στους Ρεπουμπλικανούς, παρομοίασε το αμόκ των οπαδών του Τραμπ με τη «Νύχτα των Κρυστάλλων» στη ναζιστική Γερμανία του 1938. Στο μεταξύ, η διεθνής ένωση γκολφ R&A ανακοίνωσε ότι δεν θα διοργανωθεί κανένα πρωτάθλημα στις εγκαταστάσεις του ομίλου Τραμπ που βρίσκονται στο Τέρνμπερι της Σκωτίας υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων στην Ουάσιγκτον. Στην ίδια απόφαση οδηγήθηκε η αμερικανική ομοσπονδία γκολφ PGA.
Η διαδικασία
Η διαδικασία παραπομπής (Impeachment) ξεκινά με ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων για τα άρθρα της κατηγορίας ή τον κατάλογο κατηγοριών εναντίον του προέδρου. Εάν η ψηφοφορία περάσει με απλή πλειοψηφία (50% + 1), τότε ο πρόεδρος έχει κατηγορηθεί και στη συνέχεια υποβάλλεται σε δίκη στη Γερουσία. Μετά τη δίκη, η Γερουσία ψηφίζει εάν θα καταδικάσει και θα απομακρύνει τον πρόεδρο από το αξίωμα.
Αυτή η ψηφοφορία απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων. Δεδομένου ότι οι Ρεπουμπλικάνοι ελέγχουν τη Γερουσία τη στιγμή της πρώτης παραπομπής πέρυσι του κ. Τραμπ, κατάφερε άνετα να παραμείνει στην εξουσία.
Με ποια άρθρα θα μπορούσε να κατηγορηθεί;
Η ακριβής διατύπωση των άρθρων δεν είναι ακόμη γνωστή, αλλά μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων κυκλοφορούν αντίγραφα που κατηγορούν τον κ. Τραμπ για «υποκίνηση βίας κατά της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών». Πέραν των γεγονότων στο Καπιτώλιο, οι κατηγοτίες αφορούν επίσης το τηλεφώνημά του του προς υψηλόβαθμο αξιωματούχο στην Τζόρτζια, στο οποίο ο πρόεδρος ζήτησε να «βρει» περισσότερες από 11.000 ψήφους για να ανατρέψει τη νίκη του εκλεγμένου Προέδρου Μπάιντεν στην πολιτεία.
Γιατί τον κατηγορούν οι Δημοκρατικοί τώρα;
Υπήρξαν εκκλήσεις για την απομάκρυνση του κ. Τραμπ χρησιμοποιώντας την 25η τροποποίηση του συντάγματος, αλλά αυτό απαιτούσε τη συμφωνία του Αντιπροέδρου Μάικ Πενς και του υπουργικού συμβουλίου – κάτι που δεν έχει υλοποιηθεί. Αυτό έγινε επειδή πολλοί Δημοκρατικοί, συμπεριλαμβανομένης της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσυ Πελόζι, θεώρησαν τις ενέργειες του Τραμπ τόσο τρομερές που έπρεπε να απομακρυνθεί από το αξίωμα αμέσως.
Η Ιλχάν Ομάρ των Δημοκρατικών λέει ότι η διαδικασία είναι σημαντική για να δημιουργήσει προηγούμενο. «Είναι σημαντικό να κατηγορήσουμε και να καταδικάσουμε αυτόν τον πρόεδρο, ακόμη κι αν έχουν απομείνει λίγες μέρες στο αξίωμα», έγραψε στο Twitter. «Θα δημιουργήσει προηγούμενο. Πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι κανένας πρόεδρος δεν μπορεί να ηγηθεί εξέγερσης ενάντια στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αυτό που κάνουμε σήμερα θα έχει σημασία για το υπόλοιπο της ιστορίας αυτού του έθνους».
Θα μπορεί να διεκδικήσει την προεδρία το 2024;
Η Γερουσία έχει τη δυνατότητα να απαγορεύει στους πολίτες να διεκδικούν αξιώματα που κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα. Ήταν οι γερουσιαστές που ψήφισαν για να απομακρύνουν κάποιον από το αξίωμα, μπορούν επίσης να ψηφίσουν για να απαγορεύσουν στο άτομο αυτό να μην διεκδικήσει ποτέ ξανά μια εκλεγμένη θέση. Αυτή η ψηφοφορία απαιτεί πλειοψηφία μόνο 50% + 1.
Ωστόσο δεν είναι τόσο σίγουρο ότι ο Τραμπ δεν θα μπορέσει να ξανακατέβει για πρόεδρος, αν καταδικαστεί αφότου αποχωρήσει από την Προεδρία. Το σενάριο αυτό πάντως φαντάζει πολύ πιθανό, ιδίως αν εκκρεμεί η υπόθεση εναντίον του μετά τις 20 Ιανουαρίου, όταν και θα αναλάβει καθήκοντα ο κ. Μπάιντεν.
Μπορεί να δώσει χάρη στον εαυτό του;
Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για το ποιος μπορεί να το κάνει αυτό. Ωστόσο ο ίδιος δεν μπορεί να απονείμει χάρη στον εαυτό του ως κατηγορούμενος, καθώς το Σύνταγμα το απαγορεύει.
Θα διατηρήσει την προστασία των μυστικών υπηρεσιών;
Χάρη σε νόμο του Μπαράκ Ομπάμα, ο Τραμπ διασφαλίζει την προστασία από τις μυστικές υπηρεσίες εφ’ όρου ζωής. Ο προκάτοχος του κ. Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο υπέγραψε στο νόμο μια τροποποίηση που διασφαλίζει τη δια βίου προστασία όλων των πρώην ηγετών των ΗΠΑ.
Θα διατηρήσει τα οικονομικά οφέλη του;
Όταν ένας πρόεδρος αποχωρήσει από το αξίωμα, δικαιούνται μια σειρά παροχών εις βάρος του φορολογούμενου – συμπεριλαμβανομένης μιας σύνταξης που πιστεύεται ότι ανέρχεται σε περίπου 200.000 δολάρια ετησίως, ένα ετήσιο εισόδημα 1 εκατομμυρίου δολαρίων και χρήματα για το προσωπικό. Ωστόσο, αναφέρεται στον νόμο των πρώην προέδρων του 1958 ότι αυτά τα προνόμια δεν είναι διαθέσιμα για οποιονδήποτε απομακρύνθηκε από το αξίωμά του μετά την παραπομπή του. Επομένως, εάν ο κ. Τραμπ έχει καταδικαστεί και απομακρυνθεί από τη Γερουσία – ακόμα και μετά την αποχώρησή του – θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις για αυτόν πολιτικά και οικονομικά.
Θα μπορούσε να διωχθεί για το ρόλο του στις ταραχές στο Καπιτώλιο;
Ο κ. Τραμπ θα μπορούσε ακόμη να διωχθεί και νομικά για τις ίδιες πράξεις που τον οδήγησαν στην παραπομπή. Αυτό που δεν είναι σαφές, είναι αν θα μπορούσε να καταδικαστεί αφότου αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο. Το «στοίχημα» επομένως των Δημοκρατικών είναι η αγωγή να ξεκινήσει πριν ο Τραμπ παραδώσει «την σκυτάλη» στον Μπάιντεν.
Πώς μπορεί να καταδικαστεί και να απομακρυνθεί;
Οι Δημοκρατικοί διατήρησαν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων το Νοέμβριο και ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι δήλωσαν ότι σκέφτονται να προωθήσουν τα άρθρα στη Γερουσία σε ακόμη μεγαλύτερο αριθμό.
Η Γερουσία είναι ένα διαφορετικό θέμα. Ενώ ο κ. Τραμπ είναι στην εξουσία, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα του κατέχει την πλειοψηφία. Αλλά μόλις ο κ. Μπάιντεν αναλάβει τη θέση του στο Οβάλ Γραφείο, η Γερουσία θα περάσει στον έλεγχο των Δημοκρατικών χάρη στις νίκες στη Τζόρτζια. Η πλειοψηφία τους όμως δεν αρκεί για να καταδικαστεί ο Τραμπ και ο αριθμός των Ρεπουμπλικανών που επιθυμούν να ψηφίσουν υπέρ της πρότασης μομφής εξακολουθεί να είναι άγνωστη. Με την πλειοψηφία των δύο τρίτων, πολλοί Ρεπουμπλικάνοι θα πρέπει να αλλάξουν πλευρές για να καταδικάσουν τον πρόεδρο.
