Ποιος ήταν τελικά ο Ρασπούτιν; Μύθοι και αλήθειες για τον δαιμόνιο καλόγερο

Ποιος ήταν τελικά ο Ρασπούτιν; Μύθοι και αλήθειες για τον δαιμόνιο καλόγερο
Η ζωή του και η δολοφονία του καθόρισαν μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της ρωσικής ιστορίας.

Το όνομα «Ρασπούτιν» βρίσκεται τους τελευταίους μήνες στην ατζέντα της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα, με τη πολιτική σύγκρουση ανάμεσα σε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση και τις κατηγορίες για «κυκλώματα» και «παραβιάσεις» στη Δικαιοσύνη να κορυφώνονται.

Ποιος είναι όμως ο Ρασπούτιν, ο καλόγερος ο οποίος κατάφερε να καθορίσει μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους της ρωσικής ιστορίας, φτάνοντας στο σημείο να κυβερνάει σχεδόν μια ολόκληρη χώρα;

Ο Γκριγκόρι Γιεφίμοβιτς Ρασπούτιν (21 Ιανουαρίου 1869 – 30 Δεκεμβρίου 1916) ήταν Ρώσος μυστικιστής, ο οποίος άσκησε τεράστια επίδραση στο τελευταίο ρωσικό αυτοκρατορικό ζεύγος, του τσάρου Νικολάου Β’ και της Τσαρίνας Αλεξάνδρας. Ο Ρασπούτιν, που δεν ήξερε καν να γράφει το όνομά του, κατάφερε να λατρευτεί αλλά και να μισηθεί όσο λίγοι.

Πού γεννήθηκε

Ο Γκριγκόρι Γιεφίμοβιτς Ρασπούτιν γεννήθηκε την 21η Ιανουαρίου 1869 στο χωριό Ποκρόφσκογε της Σιβηρίας. Ο ιστορικός Ντάγκλας Σμιθ επιμένει ότι τα νεανικά του χρόνια και η πρώιμη ενηλικίωσή του αποτελούν «μια μαύρη τρύπα, για την οποία δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα».

Χωρίς τη βασική εκπαίδευση

Σύμφωνα με τους ιστορικούς ο Ρασπούτιν δεν έλαβε την παραμικρή εκπαίδευση, παραμένοντας ως το τέλος αναλφάβητος. Μάλιστα φέρεται συχνά να καμάρωνε ότι δεν ήξερε ούτε την αλφαβήτα. Σύμφωνα με τα τοπικά αρχεία, έζησε μια άγρια εφηβεία, γεμάτη με κακουχίες, αλκοόλ, μικροκλοπές και ασέβεια στις τοπικές αρχές.

Το μοναστήρι και η περίεργη αίρεση

Οι πνευματικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν σε ηλικία 18 ετών σε μοναστήρι, όπου μυήθηκε στη διδασκαλία των «Μαστιγουμένων», μίας αίρεσης, τα μέλη της οποίας ονομάζονταν επίσης και πειθαρχούμενοι, κουκουλοφόροι ή δερόμενοι και οι οποίοι μαστιγώνονταν για λόγους μετανοίας ή εξιλέωσης. Διαστρεβλώνοντας τα κηρύγματα της αίρεσης αυτής, ο Ρασπούτιν διατύπωσε δικό του δόγμα, σύμφωνα με το οποίο η σεξουαλική εξάντληση ήταν το καλύτερο μέσο για να φθάσει ο πιστός στην κατάσταση της «θείας αταραξίας», ώστε να βρεθεί πιο κοντά στον Θεό.\

 

Η φυγή από το Μοναστήρι και τα 4 παιδιά

Έφυγε από το μοναστήρι πριν γίνει μοναχός και επέστρεψε στο χωριό του, όπου παντρεύτηκε το 1889 και απέκτησε τέσσερα παιδιά. Ωστόσο δεν έμεινε και πολύ με την οικογένεια του, καθώς εγκατέλειψε το σπίτι και την οικογένειά του το 1901 για να γίνει προσκυνητής . Πέρασε μεγάλο διάστημα περιπλανώμενος φτάνοντας μέχρι το Άγιο Όρος και τα Ιεροσόλυμα, σύμφωνα με τους ιστορικούς. Στο διάστημα αυτό, ζούσε από τις δωρεές των χωρικών ως αναχωρητής . Στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από τη στιγμή που έφυγε από το Ποκρόφσκογε, κατάφερε να γίνει γνωστός για τις υποτιθέμενες θεραπευτικές του δυνάμεις, αλλά και για τη σκανδαλώδη σεξουαλική του συμπεριφορά.

Η γνωριμία του με την άρχουσα τάξη

To 1903, ο Ρασπούτιν παρέα με τη φήμη για τις υποτιθέμενες υπερφυσικές ικανότητές του, έφτασε στην Αγία Πετρούπολη. Εκεί κατάφερε να εκμεταλλευτεί τη μανία που είχε καταλάβει την υψηλή κοινωνία για τον μυστικισμό και τον αποκρυφισμό και έτσι απέκτησε αποκτήσει φανατικούς θαυμαστές σε αριστοκρατικούς κύκλους. Η πρώτη επαφή του Ρασπούτιν με το αυτοκρατορικό ζεύγος ήταν το φθινόπωρο του 1905, όταν στη Ρωσία διαδραματίζονταν τα γεγονότα της γνωστής εξέγερσης ενάντια στη μοναρχία. Η τσαρίνα τον θαύμαζε πολύ, αλλά ο Νικόλαος ήταν πιο σκεπτικός επειδή, από τη μυστική αστυνομία είχε πληροφορηθεί για τα σεξουαλικά όργια και την άσωτη ζωή του.

Η «θεραπεία» του παιδιού του αυτοκρατορικού ζεύγους

Εκτός όμως από τα γεγονότα αυτά, την αυτοκρατορική οικογένεια είχε κλονίσει και η ανακάλυψη ότι ο Αλεξέι Νικολάγεβιτς, ο διάδοχος του θρόνου, ήταν αιμοφιλικός. Ο Ρασπούτιν, κατόρθωσε με αποστάγματα και γιατροσόφια δικής του εφεύρεσης να απαλύνει το πρόβλημα των αιμορραγιών του αγοριού και με το περιστατικό αυτό άρχισε μια δεκαετία κυριαρχίας του στις υποθέσεις της τσαρικής οικογένειας και του κράτους, αφού είχε φροντίσει να πείσει το ανήσυχο ζεύγος ότι η ζωή του παιδιού εξαρτιόταν από τον ίδιο. Κάποιοι ιστορικοί θεωρούν ότι η αιμορραγία σταμάτησε επειδή ο Ρασπούτιν επέμενε το αγόρι να σταματήσει να παίρνει ασπιρίνη (που ως γνωστόν λειτουργεί ως αιμοδιαλύτης). Μέχρι το 1911 η συμπεριφορά του Ρασπούτιν είχε πάρει διαστάσεις σκανδάλου και οι ερωτικές ιστορίες για τον ακόλαστο αυτό «καλόγερο» ήταν στα χείλη όλων. Τελικά, ύστερα από πιέσεις, ο τσάρος εξόρισε τον ευνοούμενό του, αλλά κάτω από την επιμονή της τσαρίνας Αλεξάνδρας αναγκάστηκε να ανακαλέσει την απόφασή του λίγους μήνες αργότερα.

Όταν πήρε τη θέση του Τσάρου στο παλάτι

Όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ήταν ήδη πολιτικός σύμβουλος. Όταν ο Νικόλαος πήρε ο ίδιος τον έλεγχο του στρατού τον Αύγουστο του 1915 και με τις «συμβουλές» της συζύγου του και του Ρασπούτιν, έγινε ο αποδέκτης της οργής του ρωσικού λαού για τις ήττες της χώρας στα πεδία της μάχης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την ώρα που ο τσάρος πολεμούσε σε μακρινές περιοχές, η γυναίκα του Αλεξάνδρα είχε αναλάβει τα ηνία. Αν και η τσαρίνα ήταν τυπικά στην εξουσία, ο Ρασπούτιν την επηρέαζε αρκετά ως σύμβουλός της. Φρόντισε μάλιστα να διορίσει γνωστούς τους σε δημόσιες θέσεις, αλλά και στον κλήρο. Δεν άργησαν να κυκλοφορήσουν φήμες ότι ο Ρασπούτιν ανέπτυξε στενές σχέσεις με την τσαρίνα και τις τέσσερις κόρες της.

Το τέλος του Ρασπούτιν

Εναντίον του Ρασπούτιν οργανώθηκε συνωμοσία, στην οποία συμμετείχαν πρόσωπα του συγγενικού περιβάλλοντος του Τσάρου. Τη νύχτα της 29ης προς την 30η Δεκεμβρίου 1916, ο σύζυγος της ανιψιάς του Τσάρου, Γιουσούποφ, προσκάλεσε τον Ρασπούτιν στο σπίτι του και του προσέφερε δηλητηριασμένο κρασί και γλυκό. Το τέλος του Ρασπούτιν όμως ήταν εξίσου επεισοδιακό με τη ζωή του. Ενώ ήπιε το δηλητηριασμένο κρασί, δεν δείχνει κανένα ίχνος αδιαθεσίας. Υπάρχει η θεωρία ότι η ζάχαρη εξουδετέρωσε την επίδραση του δηλητηρίου. Έτσι, ο Γιουσούποφ τον πλησιάζει και του ρίχνει μια σφαίρα στην καρδιά.

Ο Ρασπούτιν όμως καταφέρνει να συρθεί φωνάζοντας μέχρι την αυλή, όπου τον προφταίνουν και του αδειάζουν ολόκληρο γεμιστήρα επάνω του. Κατόπιν, πήραν το σώμα του, το τύλιξαν μέσα σ’ ένα χοντρό ύφασμα, του έδεσαν ένα βαρίδι και το φόρτωσαν σε ένα αμάξι για να το ρίξουν στο παγωμένο ποτάμι. Καθώς το ξεφόρτωναν όμως, διαπίστωσαν ότι το σώμα του ακόμα κινείτο και την επόμενη μέρα όλη η Ρωσία γνωρίζει ότι ο Ρασπούτιν δεν έπαψε ν’ ανασαίνει παρά μόνο μετά το ρίξιμό του στον ποταμό. Αυτό ήταν αρκετό ώστε τα λαϊκά αναγνώσματα να δημιουργήσουν ένα θρύλο γύρω από τον Ρασπούτιν, κάνοντας τους χωρικούς να φοβούνται το στοιχειωμένο πνεύμα του.