Πώς η νέα Πολιτική Συνοχής της ΕΕ μπορεί να ενισχύσει τις περιφέρειες

Νέα κριτήρια από τα οποία θα μπορούσε να επωφεληθεί η Ελλάδα, λόγω χαμηλού ΑΕΠ, υψηλής ανεργίας των νέων και υποδοχής μεταναστών, περιλαμβάνει η  Πολιτική Συνοχής για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ (2021-2027), η οποία αποτελεί το βασικό επενδυτικό εργαλείο για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και τη μείωση των ανισοτήτων εντός της Ένωσης.

«Με προϋπολογισμό ύψους 373 δισ. ευρώ για αναλήψεις υποχρεώσεων, για την περίοδο 2021-2027, η μελλοντική πολιτική συνοχής διαθέτει την επενδυτική ισχύ για να γεφυρωθούν οι επίμονες διαφορές μεταξύ και εντός των κρατών μελών. Οι πόροι θα εξακολουθήσουν να επικεντρώνονται στις περιφέρειες που τους χρειάζονται περισσότερο για να συγκλίνουν με την υπόλοιπη ΕΕ. Ταυτόχρονα, θα εξακολουθήσει να υπάρχει άμεση σύνδεση της ΕΕ με τις περιφέρειες και τις πόλεις της», τονίζει σε ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Κατά την επόμενη δεκαετία, η Πολιτική Συνοχής θα βοηθήσει όλες τις περιφέρειες να εκσυγχρονίσουν τη βιομηχανία τους και να επενδύσουν στην καινοτομία, καθώς και για τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος  για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη, τις Επενδύσεις και την Ανταγωνιστικότητα Γίρκι Κάταϊνεν.

Έμφαση στην ευελιξία και στην απλούστευση ώστε να φτάνει η Πολιτική  Συνοχής σε όλους τους πολίτες έδωσε με τη δήλωσή της η Επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής,  Κορίνα Κρέτσου: «Σήμερα προτείνουμε μια Πολιτική Συνοχής για όλες τις περιφέρειες, που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο. Κάναμε, επίσης, τους κανόνες απλούστερους και αυτό θα είναι προς όφελος όλων, από τις μικρές επιχειρήσεις και τους επιχειρηματίες έως τα σχολεία και τα νοσοκομεία, που θα διαθέτουν ευκολότερη πρόσβαση στα ταμεία»

Τα κύρια στοιχεία της πρότασης της Επιτροπής για μια εκσυγχρονισμένη Πολιτική Συνοχής είναι τα εξής:

 Καινοτομία-βιομηχανικός εκσυγχρονισμός: Το μεγαλύτερο μέρος του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής για επενδύσεις θα διατεθεί για την καινοτομία, τη στήριξη των μικρών επιχειρήσεων, τις ψηφιακές τεχνολογίες και τον βιομηχανικό εκσυγχρονισμό. Επίσης, θα στηρίξει τη μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, για την υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού.

Πολιτική Συνοχής για όλες τις περιφέρειες και πιο εξειδικευμένη προσέγγιση στην περιφερειακή ανάπτυξη:

– Επένδυση σε όλες τις περιφέρειες για να σταθούν έναντι της παγκοσμιοποίησης: Οι περιφέρειες που υστερούν από πλευράς ανάπτυξης ή εισοδήματος, κυρίως στη νότια και ανατολική Ευρώπη, θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν σημαντική στήριξη από την ΕΕ. Θα στηριχθούν, επίσης, πολλές περιφέρειες , συμπεριλαμβανομένων αυτών στα πλουσιότερα κράτη μέλη, που βρίσκονται στο στάδιο της βιομηχανικής μετάβασης, της καταπολέμησης της ανεργίας και της διατήρησης της θέσης τους στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας

– Βασικά κριτήρια ΑΕΠ, ανεργία νέων, μεταναστευτικό: Η πολιτική συνοχής διακρίνει τρεις κατηγορίες περιφερειών: τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, τις περιφέρειες σε μετάβαση και τις περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. Για να μειωθούν οι ανισότητες και να παρασχεθεί βοήθεια στις περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος και χαμηλής ανάπτυξης, ώστε να καλύψουν την καθυστέρησή τους, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ εξακολουθεί να αποτελεί το κύριο κριτήριο για την κατανομή των κονδυλίων. Επιπλέον, νέα κριτήρια αντικατοπτρίζουν καλύτερα την πραγματικότητα στην κάθε περιοχή -ανεργία των νέων, χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο, κλιματική αλλαγή και υποδοχή και ενσωμάτωση μεταναστών.

– Πιο κοντά στις τοπικές κοινότητες: Η Πολιτική Συνοχής για την περίοδο 2021-2027 εκφράζει μια Ευρώπη που ισχυροποιεί τις περιφέρειές της. Οι τοπικές, αστικές και εδαφικές αρχές θα συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ και η αύξηση των ποσοστών συγχρηματοδότησης θα ενισχύσει το αίσθημα ευθύνης για τα έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στις περιφέρειες και τις πόλεις.

– Απλούστευση της πρόσβασης σε κονδύλια: Η Επιτροπή προτείνει την απλούστευση των κανόνων με λιγότερη γραφειοκρατία και λιγότερο επαχθείς διαδικασίες ελέγχου για τις επιχειρήσεις και τους επιχειρηματίες που επωφελούνται από τη στήριξη της ΕΕ-

– Ενιαίο εγχειρίδιο κανόνων, συνέργειες χρηματοδοτικών εργαλείων: Ένα σύνολο κανόνων καλύπτει επτά ταμεία της ΕΕ που υλοποιούνται σε συνεργασία με τα κράτη μέλη («επιμερισμένη διαχείριση»), διευκολύνοντας τη δουλειά των διαχειριστών προγραμμάτων των ταμείων της ΕΕ. Επίσης, θα διευκολύνει τη δημιουργία συνεργειών, για παράδειγμα μεταξύ των κονδυλίων της πολιτικής για τη συνοχή και του Ταμείου Ασύλου και Μετανάστευσης, για την ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών ένταξης των μεταναστών. Το πλαίσιο επιτρέπει επίσης την εξασφάλιση αποτελεσματικότερης σύνδεσης με άλλα μέσα του προϋπολογισμού της ΕΕ- Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη έχουν την επιλογή μεταφοράς ορισμένων πόρων της πολιτικής για τη συνοχή στο πρόγραμμα InvestEU.

– Σταθερότητα και ευελιξία:  Μια ενδιάμεση επανεξέταση θα καθορίσει αν απαιτούνται αλλαγές στα προγράμματα για τα δύο τελευταία έτη της περιόδου χρηματοδότησης και αν θα είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν περιορισμένες μεταφορές πόρων εντός προγραμμάτων των ταμείων της ΕΕ.

Ενίσχυση της σύνδεσης με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, στήριξη των μεταρρυθμίσεων: Η Επιτροπή προτείνει να ενισχυθεί η σύνδεση ανάμεσα στην πολιτική για τη συνοχή και το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, ώστε να δημιουργηθεί στην Ευρώπη ένα περιβάλλον φιλικό στην ανάπτυξη και τις επιχειρήσεις, έτσι ώστε οι επενδύσεις σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο να μπορούν να αποδίδουν τα μέγιστα δυνατά οφέλη. Η ενισχυμένη στήριξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από την πολιτική συνοχής θα εξασφαλίσει πλήρη συμπληρωματικότητα και συντονισμό με το νέο, ενισχυμένο πρόγραμμα στήριξης των μεταρρυθμίσεων.

«Είναι σημαντικό να υπάρξει ταχεία επίτευξη συμφωνίας εντός του 2019 για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό, καθώς θα συμβάλει στην απρόσκοπτη μετάβαση από τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό (2014-2020) στον νέο», σημειώνει η Επιτροπή και προειδοποιεί ότι «καθυστερήσεις σαν αυτές που σημειώθηκαν στην αρχή της τρέχουσας δημοσιονομικής περιόδου 2014-2020 θα είχαν ως αποτέλεσμα τη μη έγκαιρη έναρξη 100 000 έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, όπως για παράδειγμα, καθυστέρηση των εργασιών ανακαίνισης σε πολλά σχολεία- καθυστέρηση της παράδοσης ιατρικού εξοπλισμού σε νοσοκομεία ή προγραμματισμός επενδύσεων από μικρές επιχειρήσεις χωρίς την αναγκαία βεβαιότητα».