Το επίδομα ενοικίου μας… κοροϊδεύει
Από την Ιωάννα Φο*
Γειά σας.
Ιωάννα εδώ και σήμερα θα ήθελα να μοιραστούμε μερικές σκέψεις σχετικά με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν μετά το τεράστιο πλεόνασμα που κατάφερε η χώρα μας να επιτύχει για το 2024. Όταν λέω η χώρα μας βάζω όλους και όλες μας μέσα που δηλώνουμε κανονικά τα εισοδήματά μας και πληρώνουμε τους φόρους μας και μετά, με τα ήδη φορολογημένα μας χρήματα, πληρώνουμε και έμμεσους υψηλούς φόρους στα τρόφιμα, τα καύσιμα, τα ποτά μας, τα ταξίδια μας, τους λογαριασμούς μας και το σπίτι μας το ίδιο! Έκανα τόσο εκτενή αναφορά για να ξέρουμε τι σημαίνει μεγάλο πλεόνασμα για το Κράτος! Όπου ακούμε πλεόνασμα και μεγάλα έσοδα, μεγάλο τμήμα αυτών προήλθε από τις τσέπες μας! Πάντως πίσω στα δικά μας , στα του πλεονάσματος! Με αυτά τα χρήματα του πλεονάσματος, λοιπόν, επελέγη να δοθούν κάποια μόνιμα μέτρα στήριξης ως εξής:
- Επίδομα ένα ενοίκιο κάθε Νοέμβριο σε όσους και όσες από εμάς μισθώνουμε ένα σπίτι για να μένουμε.
- Επίδομα 250€ σε χαμηλοσυνταξιούχους κάθε τέλος Νοεμβρίου.
- 500 εκατομμύρια ευρώ αύξηση στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων.
Από τα παραπάνω θεωρώ σωστό και αναπτυξιακό μέτρο μόνο το τελευταίο, αλλά πάμε στην ουσία να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει!
Ξεκινώντας, να πω ότι δεν με ενδιαφέρει καθόλου η πολιτική και το σημερινό κείμενο δεν έχει πολιτική χροιά, αφού όσα θα πούμε μας ενδιαφέρουν μόνο από την οικονομική τους σκοπιά. Εγώ ή ίδια επιχειρώ στην Ελλάδα, ενώ θα μπορούσαν οι επιχειρήσεις μου νομιμότατα να είναι στο εξωτερικό. ΑΛΛΑ ΟΧΙ. Είναι εδώ, πληρώνουν φόρους εδώ, απασχολούν ανθρώπους εδώ, οπότε προφανώς και έχω πιο χειροπιαστή γνώμη για τα όσα συμβαίνουν εδώ. Δεν θα ήταν το ίδιο να “γκρινιάζω” για τους άδικους φόρους ενώ η εταιρεία μου είναι στην Αγγλία για παράδειγμα! Η στο Delaware της Αμερικής!
Πάμε, λοιπόν, να στήσουμε σιγά σιγά την ιστορία μας.
Τα γεγονότα ξεκίνησαν να εκτυλίσσονται όταν η Κυβέρνηση ανακοίνωσε πρωτογενές πλεόνασμα 11,4 δις ευρώ, δηλαδή 4,8% του ΑΕΠ μας. Τώρα, για να το εξηγήσουμε, το πρωτογενές πλεόνασμα είναι το ποσό που προκύπτει όταν, από τα έσοδα αφαιρέσουμε τα έξοδα, εκτός από τα έξοδα εξυπηρέτησης του χρέους μας, και κάτι περισσεύει. Άρα, μας έμειναν 11,4 δις ευρώ χωρίς να έχουμε πληρώσει το κόστος αποπληρωμής του χρέους. Αφού πληρωθεί κι αυτό, που στην περίπτωση της Ελλάδας για το 2024 ήταν περίπου 8 δις ευρώ, μένουν περίπου 3,4 δις ευρώ πλεόνασμα, όχι πρωτογενές πια, αλλά συνολικό, ‘’καθαρό’’ που λέμε απλοϊκά. Και με αυτά τα χρήματα ανά χείρας, είχαμε τις ανακοινώσεις που είπαμε παραπάνω.
Πριν περάσουμε στο γιατί θεωρώ ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν σωστά αυτά τα χρήματα, ας πούμε και κάτι ακόμα. Όταν ο κόσμος δοκιμάζεται και υποφέρει, και ένα ευρώ, ένα κέρμα του ενός ευρώ να κερδίσει, πρέπει να είμαστε θετικοί και θετικές και καλώς συμβαίνει ακόμα και αν γίνεται καμιά φορά με τρόπο λανθασμένο. Όμως, μήπως μπορούμε να βοηθήσουμε ως κοινωνία κι αλλιώς απέχοντας από το να δίνουμε επιδόματα που δεν λύνουν το πρόβλημα στην ρίζα του; Δεν κλείνουν την πληγή απλά βάζουν ένα τσιρότο;
Πάμε να δούμε τις ενστάσεις τις δικές μου ξεκινώντας από το επίδομα ενοικίου.
Το πρώτο πρόβλημα στην επιδότηση αυτή είναι πως επιδοτεί ανθρώπους που ήδη έχουν σπίτι και το νοικιάζουν και δεν ωφελεί καθόλου όσους και όσες από εμάς ψάχνουμε και δεν βρίσκουμε και υποφέρουμε από αυτά που ακούμε και βλέπουμε. Δηλαδή, ένας άνθρωπος που ψάχνει να βρει ένα σπίτι ως 400€ και δεν βρίσκει, δεν του λέει κάτι το ότι, όταν κι αν βρει, θα πάρει ένα ενοίκιο πίσω.
Αντιθέτως, και περνάμε στο δεύτερο πρόβλημα, αυτός ο άνθρωπος ‘’πέφτει’’ σε μια αγορά που ετοιμάζεται σαν τον καρχαρία να αρπάξει το επίδομα και να το ενσωματώσει στις τιμές! Η αγορά, λοιπόν, η προβληματική αγορά, εκεί που ζητούσε για ένα σπίτι 800€ και τα έπαιρνε αφού ο κόσμος πρέπει κάπου να μείνει, τώρα ξέρει ότι μπορεί να ζητήσει 850 για το ίδιο και να τα πάρει. Γιατί; Γιατί, αν νοικιάσουμε με μίσθωμα 850€, θα πάρουμε και 850€ επίδομα, δηλαδή λίγο πάνω από 70€ τον μήνα. Άρα, γιατί να μη πει ο ιδιοκτήτης, που έχει και το πάνω χέρι στην σύμβαση, ‘’΄έλα να μοιραστούμε το επίδομα;’’ Θα το πει, θα μοιραστεί το κρατικό χρήμα μια χαρά και οι τιμές, αντί να μειωθούν, θα φουσκώσουν κι άλλο αλλά αυτή τη φορά με κρατική επιδότηση του φουσκώματος!
Τρίτο πρόβλημα είναι τα δηλωμένα ενοίκια. Το μέσο ενοίκιο στην Ελλάδα φαίνεται να είναι στα 255€, όταν γνωρίζουμε καλά ότι με τόσα δεν θα βρούμε σε μεγάλη πόλη ούτε μπαλκόνι! Άρα, το Κράτος έρχεται και μας λέει τα εξής: ‘’ξέρω ότι με κλέβετε, ξέρω ότι αν δεν με κλέβατε θα σας έπαιρνα αρκετά από τα έσοδά σας, ξέρω ότι τα ενοίκια είναι πανάκριβα, άρα, θα επιδοτήσω τα ψεύτικα ποσά που δηλώνετε για να λυθεί το πρόβλημα!’’
Ποια θα μπορούσε να είναι μια πρόταση, χωρίς φυσικά να διεκδικώ και το αλάθητο; Ας δούμε ένα παράδειγμα.
Πόσα χρήματα έχει το Κράτος να διαθέσει χωρίς να πέσει στα βράχια; 250 εκατομμύρια ευρώ για τα ενοίκια και 250 εκατομμύρια ευρώ για τους συνταξιούχους.
Ας αναζητήσει, έχοντας όλα τα στοιχεία, μια φόρμουλα και ας ανακοινώσει πως, όσο μειώσει ένας ιδιοκτήτης τα ενοίκιά του, θα πάρει φοροαπαλλαγή το ίδιο ποσό συν ένα μπόνους για το ίδιο ποσό.
Αν π.χ έχει έσοδα από ενοίκια 10.000€ και πληρώνει για αυτά 1.500€ φόρο, αν μειώσει το ενοίκιο 50€ τον μήνα, άρα 600€ τον χρόνο, αντί για 1500€ φόρο, να πληρώσει 800€, δηλαδή τα 600€ να του χαριστούν συν ένα μπόνους 100€. Προφανώς, η προσέγγισή μου είναι απλοϊκή αλλά με μαθηματικά και όλα τα στοιχεία στο τραπέζι, μπορεί να βγει ένας αλγόριθμος που να το ρυθμίζει με ‘’κόφτη’’ σε όλο αυτό το ταβάνι των 250 εκατομμυρίων.
Τι θα κερδίσουμε με αυτό τον τρόπο; Θα αποπληθωριστεί η αγορά, έστω και λίγο, κάπως οι τιμές θα πέσουν, θα εμφανιστούν ‘’μαύρα’’ έσοδα, αφού θα μειωθεί η φορολογική επιβάρυνση, και, κυρίως, το κρατικό χρήμα δεν θα ανεβάσει ακόμα περισσότερο τον πληθωρισμό σε μια ήδη πληθωρισμένη αγορά ακινήτων!
Για το δεύτερο θέμα, το επίδομα σε συνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες, ΑΜΕΑ κτλ, έχω να πω το εξής, πάλι με απλό τρόπο. Από το 2016, όταν και καταργήθηκε εκείνο το διαβόητο πεντάευρο στα νοσοκομεία, αντικαταστάθηκε από κάτι ακόμα χειρότερο που είναι οι κρατήσεις υπέρ υγείας 6% σε κύριες και επικουρικές συντάξεις!
Φυσικά, δεν το μάθαμε ποτέ, γιατί…politics, όμως αυτό το μέτρο χτυπά το πιο αδύναμο κομμάτι της κοινωνίας, τους χαμηλοσυνταξιούχους. Ένας τέτοιος συνταξιούχος των 400€ π.χ, παίρνοντας το επίδομα των 250€ θα έχει μια αύξηση στο εισόδημά του 5%. Άρα, αν υποθετικά καταργούσαμε για τους πολύ αδύναμους αυτή την κράτηση υπέρ υγείας 6% θα είχαν παραπάνω αύξηση, χωρίς επίδομα που ενισχύει τον πληθωρισμό! Κι εδώ, φυσικά, το ταβάνι θα έμπαινε στα 250 εκατομμύρια, δεν μιλάμε να σκορπάμε χρήματα, αλλά να τα αξιοποιούμε με αναπτυξιακό και ωφέλιμο για τους ανθρώπους τρόπο.
Άλλη λύση, πάλι με ταβάνι τα 250 εκατομμύρια και όλα τα στοιχεία στο τραπέζι, θα ήταν να τα χρησιμοποιούσαμε για να απαλλάξουμε τους φτωχούς συνταξιούχους από την συμμετοχή τους στα φάρμακα ή στις διαγνωστικές εξετάσεις κτλ. Όλα αυτά θα είχαν ως αποτέλεσμα να αυξηθεί μεν το εισόδημα των πολιτών, να γίνουν τα πράγματα κάπως καλύτερα- σε καμία περίπτωση τέλεια- και να μην χρηματοδοτηθεί ο πληθωρισμός με περισσότερο ζεστό κρατικό χρήμα!
Αυτές ήταν οι σκέψεις μου για τα μέτρα που θα ξεκινήσουν σύντομα να ισχύουν, θα ήθελα να ακούσω και τις δικές σας! Ευχαριστώ όσους και όσες έφτασαν ως εδώ κι εμείς θα τα πούμε την επόμενη φορά!
* Master in Economics and Politics
Βρείτε την Ιωάννα στο YouTube και στο Instagram εδώ:https://www.youtube.com/user/ioannafo/videoshttps://www.instagram.com/ioannafo
