Βραβείο για έναν ειδικό στην ανάλυση της φτώχειας
Ο καθηγητής του Πρίνστον που κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών.
του Τζέφρι Σμιθ
Ο γεννημένος στη Σκωτία Άνγκους Ντίτον έλαβε το βραβείο την Δευτέρα, δύο χρόνια μετά από τη δημοσίευση του έργου του με τη μεγαλύτερη επιρροή, ‘The Great Escape: Health, Wealth and the Origins of Inequality’ (Η Μεγάλη Απόδραση: Υγεία, Πλούτος, και η Καταγωγή της Ανισότητας), στο οποίο εμπεριέχεται μια αμφιλεγόμενη κριτική της αναποτελεσματικότητα της ξένης βοήθειας.
Η απονομή του βραβείου σε έναν διεθνώς αναγνωρισμένο ειδικό πάνω στην ανισότητα έρχεται έναν χρόνο αφότου η επιτροπή των βραβείων αγνόησε επιδεικτικά τον Γάλλο οικονομολόγο Τομά Πικετί, του οποίου το βιβλίο Το Κεφάλαιο στον 21ο Αιώνα περιείχε κάποιες παρόμοιες επικρίσεις της αυξανόμενης ανισότητας σε αναπτυγμένες χώρες.
Η ανάλυση του Ντίτον στο The Great Escape έδωσε μεγαλύτερη έμφαση στη διαδικασία μέσω της οποίας ο αυξανόμενος πλούτος στην Κίνα και σε άλλες αναδυόμενες αγορές έχει μειώσει την ανισότητα μεταξύ κρατών, σε αντίθεση με την εστίαση του Πικετί στην αυξανόμενη ανισότητα εντός τους. Και πάλι, όμως, ο Ντίτον έχει σταθεί επικριτικά απέναντι στην αύξηση της ανισότητας στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια και έχει αποκαλέσει το έργο του Πικετί «εξαιρετικά σημαντικό».
Ο Ντίτον έχει επαινεθεί για την υπέρβαση στενά ορισμένων οικονομικών μέτρων της ευημερίας, όπως το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, σε μια προσπάθεια καλύτερης αποτύπωσης της πραγματικής βελτίωσης στις ζωές των ανθρώπων. Ο οικονομολόγος προτάσσει δείκτες όπως το ύψος των ανθρώπων και το μέσο προσδόκιμο ζωής.
Όμως, αυτό για το οποίο έγινε γνωστός ο Ντίτον, περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, είναι η κριτική του προς την ξένη βοήθεια στο βιβλίο The Great Escape. Ο Μπιλ Γκέιτς είχε εκφράσει δημόσια τον αποτροπιασμό του για τα επιχειρήματα του Ντίτον, σύμφωνα με τα οποία η ξένη βοήθεια αποτρέπει την ανάπτυξη των φτωχών χωρών και πρέπει να αποφεύγεται.
Το Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών είναι μια σχετικά νέα προσθήκη στη λίστα των Βραβείων Νόμπελ, καθώς γεννήθηκε το 1968 ύστερα από πρωτοβουλία της Σουηδικής κεντρικής τράπεζας. Τα άλλα πέντε βραβεία θεσμοθετήθηκαν από τον ίδιο τον Άλφρεντ Νόμπελ στα τέλη του 19ου αιώνα.
