Χένρι Κίσινγκερ: Ο βίος και η πολιτεία του «γερακιού της διπλωματίας»
Ο Χένρι Κίσινγκερ, η ιστορική, αλλά και αμφιλεγόμενης μορφή της αμερικανικής διπλωματίας, «πέθανε στο σπίτι του στο Κονέκτικατ» σε ηλικία 100 ετών.
Βασικός διαμορφωτής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τα χρόνια του ψυχρού πολέμου, ο Χένρι Κίσιντζερ, γόνος οικογένειας Γερμανοεβραίων, διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επί των ημερών του Ρίτσαρντ Νίξον και του Τζέραλντ Φορντ στην προεδρία. Ο νομπελίστας ειρήνης (1973) άφησε πίσω του πλούσιο έργο, καθώς ήταν μία από τις σημαντικότερες φιγούρες που καθόρισαν τον 20ο αιώνα.
Ο Κίσινγκερ απέκτησε δυο παιδιά από τον πρώτο του γάμο με την Ανν Φλάισερ, την Ελίζαμπεθ και τον Ντέιβιντ, ενώ με τη δεύτερη σύζυγό του, Νάνσυ παντρεύτηκαν το 1974.
Στην παρακάτω λίστα θα δούμε 10 γεγονότα για την πολυτάραχη ζωή του.
1. Οι ρίζες του
Γεννήθηκε ως Heinz Alfred Kissinger στο Furth, μια πόλη στη βαυαρική περιοχή της Γερμανίας, στις 27 Μαΐου 1923. Ως Ορθόδοξος Εβραίος, εκφοβίστηκε από αντισημίτες και το 1938 η οικογένειά του έφυγε από τη ναζιστική Γερμανία μετακομίζοντας στη Νέα York. Έγινε πολιτογραφημένος Αμερικανός το 1943.
Αφού ολοκλήρωσε την πρώτη του χρονιά στο Λύκειο Τζορτζ Ουάσινγκτον, Ο Κίσινγκερ παρακολούθησε νυχτερινά μαθήματα και εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο βουρτσών ξυρίσματος τη μέρα, σύμφωνα με τη βιογραφία «Kissinger» του Ουόλτερ Άιζακσον. Μετά την αποφοίτησή του, γράφτηκε στο City College της Νέας Υόρκης σχεδιάζοντας να γίνει λογιστής.
2. Ο ρόλος του στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
Ο Κίσινγκερ επιστρατεύτηκε στον στρατό των ΗΠΑ λίγο μετά τα 19α γενέθλιά του και επέστρεψε στην πατρίδα του κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ως μέλος της 84ης Μεραρχίας Πεζικού του Στρατού των ΗΠΑ. Εργάστηκε ως μεταφραστής σε επιχειρήσεις πληροφοριών και βοήθησε στη συλλογή μελών της Γκεστάπο. Του απονεμήθηκε Χάλκινο Αστέρι.
«Δεν είχα συνειδητοποιήσει μέχρι που είδα τον καταυλισμό, τα βάθη στα οποία θα μπορούσαν να φτάσουν τα ανθρώπινα όντα», δήλωσε τον Ιούλιου του 2022 σε συνέντευξή του στο BBC.
3. Η θέση του στον Λευκό Οίκο
Μετά τον πόλεμο ο Κίσινγκερ εγγράφηκε στο Χάρβαρντ, όπου η διατριβή του, των 400 σελίδων, για «το νόημα της ιστορίας» έγινε θρύλος, σύμφωνα με τη βιογραφία του Άιζακσον. Τα επόμενα χρόνια, ο Κίσινγκερ ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Χάρβαρντ, όπου και έγινε μέλος του εργατικού δυναμικού της σχολής. Το 1957, διορίστηκε αναπληρωτής διευθυντής του Τμήματος Κυβέρνησης και του Κέντρου Διεθνών Υποθέσεων του Χάρβαρντ.
Το 1969 ο Κίσινγκερ εργάστηκε με τον Ρίτσαρντ Νίξον ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, μια θέση που κράτησε μετά την παραίτηση του Νίξον, όταν τον διαδέχθηκε ως πρόεδρος ο Τζέραλντ Φορντ. Υπηρέτησε επίσης ως υπουργός Εξωτερικών επί Νίξον και Φορντ. Ήταν γνωστός για την πρακτική του στη «ρεάλ πολιτίκ», δηλαδή την ενασχόλησή του με τον κόσμο με βάση πρακτικούς στόχους και όχι ηθικά ιδανικά.
4. Το πλούσιο πολιτικό του έργο
Ο Κίσινγκερ είχε παίξει σημαντικό ρόλο σε πολλά παγκόσμια γεγονότα της δεκαετίας του 1970 που άλλαξαν την εποχή, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου του Βιετνάμ, του διπλωματικού ανοίγματος της Κίνας, των συνομιλιών ορόσημων ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης για τον έλεγχο των όπλων και διευρυμένων δεσμών μεταξύ του Ισραήλ και των Αράβων γειτόνων του.
«Δουλεύω περίπου 15 ώρες την ημέρα», δήλωνε στο CBS News λίγο πριν κλείσει τα 100, λέγοντας με σιγουριά ότι παγκόσμιοι ηγέτες όπως ο Κινέζος Σι Τζινπίνγκ ή ο Ρώσος Βλαντιμίρ Πούτιν πιθανότατα θα σηκώσουν το τηλέφωνο όταν τους καλέσει.
5. Η δύναμή του
Η δύναμη του Κίσινγκερ αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της αναταραχής του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ, όταν ανέλαβε έναν ρόλο παρόμοιο με τον συμπρόεδρο με τον αποδυναμωμένο Νίξον. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ματαιοδοξία μου ερεθίστηκε», έγραψε αργότερα ο Κίσινγκερ για την αυξανόμενη επιρροή του κατά τη διάρκεια του Γουότεργκεϊτ. «Αλλά το κυρίαρχο συναίσθημα ήταν ένα προαίσθημα καταστροφής». Ο Κίσινγκερ είπε στους συναδέλφους του στον Λευκό Οίκο ότι ήταν το μόνο άτομο που κράτησε τον Νίξον, «αυτόν τον μεθυσμένο παράφρονα», από το να κάνει πράγματα που θα «τίναζαν τον κόσμο», σύμφωνα με τον Walter Isaacson, ο οποίος έγραψε τη βιογραφία του 1992 «Kissinger».
Ο Isaacson δε, ο οποίος είχε πλήρη πρόσβαση στον Κίσινγκερ και στον στενό κύκλο του, τον περιέγραψε ως «ευφυή, συνωμοτικό, κρυφό, ευαίσθητο στις διασυνδέσεις και τις αποχρώσεις, επιρρεπή σε αντιπαλότητες και αγώνες εξουσίας, γοητευτικό αλλά και μερικές φορές δόλιο».
6. Το παρασκήνιο πίσω από το βραβείο Νόμπελ
Το Νόμπελ Ειρήνης του 1973 που δόθηκε στον Κίσινγκερ και τον Le Duc Tho του Βορείου Βιετνάμ ήταν ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα στην ιστορία του βραβείου. Επιλέχθηκαν για το έργο τους στις ειρηνευτικές συνομιλίες του Παρισιού, οι οποίες επρόκειτο να διευθετήσουν την απόσυρση των στρατευμάτων των ΗΠΑ, την κατάπαυση του πυρός και τη διατήρηση της κυβέρνησης του Νοτίου Βιετνάμ. Δύο μέλη της επιτροπής Νόμπελ παραιτήθηκαν λόγω της επιλογής και ο Tho αρνήθηκε το βραβείο με την αιτιολογία ότι το έργο τους δεν είχε ακόμη φέρει ειρήνη.
7. Ο ρόλος του στο Κυπριακό
Επί των ημερών του έλαβε χώρα το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα, για το οποίο είχε εκ των προτέρων γνώση, αλλά έγινε και η τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο και Αύγουστο του 1974. Σύμφωνα με εμπιστευτικά έγγραφα του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών και του αμερικανικού Λευκού Οίκου, βασικός στόχος της πολιτικής του Κίσινγκερ στο Κυπριακό ήταν να ικανοποιηθεί η Τουρκία, την οποία θεωρούσε πιο σημαντική από την Ελλάδα.
8. Η πολυτάραχη εργένικη ζωή
Κατά τη διάρκεια της εργένικης ζωής του ο Κίσινγκερ εθεάθη με τις ηθοποιούς Candice Bergen, Shirley MacLaine, Jill St. John, Marlo Thomas, Liv Ullman και Samantha Eggar, καθώς και την Diane Sawyer, τότε υπάλληλο του Λευκού Οίκου και αργότερα παρουσιάστρια του ABC News. Όσοι τον γνώριζαν, ωστόσο, είπαν ότι η εικόνα του playboy ήταν κυρίως δημιουργία μέσων ενημέρωσης.
«Η εξουσία», του άρεσε να λέει, «είναι το απόλυτο αφροδισιακό»
9. Η τελευταία του διοικητική θέση
Ο Κίσινγκερ εργάστηκε για τελευταία φορά σε προεδρική διοίκηση το 1977 αλλά διατήρησε σχέση με τον Τζορτζ Μπους. Ο τότε πρόεδρος επέλεξε τον Κίσινγκερ ως επικεφαλής μιας επιτροπής που διερευνούσε τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, αλλά παραιτήθηκε επειδή δεν ήθελε να αποκαλύψει τα ονόματα των πελατών της συμβουλευτικής του επιχείρησης.
10. Η σχέση του με το πραξικόπημα του 1976 στην Αργεντινή
Ο στρατός της Αργεντινής πίστευε ότι ο Κίσινγκερ τους είχε δώσει το πράσινο φως για να διεξαγάγουν τον «βρώμικο πόλεμο» εναντίον αριστερών αντιφρονούντων, όπως έδειξαν αργότερα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα. Την εποχή του πραξικοπήματος του 1976 είπε ότι ο στρατός πρέπει να ενθαρρυνθεί και αργότερα τους επαίνεσε για την εξάλειψη των «τρομοκρατικών δυνάμεων».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ TOP 10:
11. Οι αντιδράσεις για το Νόμπελ Ειρήνης
Ο μουσικός Tom Lehrer είπε το περίφημο: «Η πολιτική σάτιρα έγινε ξεπερασμένη όταν ο Henry Kissinger τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης».
Οι αντιδράσεις ήταν τόσο έντονες που ο Κίσινγκερ απέφυγε να ταξιδέψει στο Όσλο για να παραλάβει το βραβείο Νόμπελ φοβούμενος εχθρικές διαδηλώσεις.
12. Ο χρησμός του για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο CBS News τον Μάιο του 2023, ο Κίσινγκερ εμφανίστηκε σίγουρος ότι η εμπλοκή της Κίνας θα συμβάλει στην αλλαγή της πορείας του πολέμου. «Τώρα που η Κίνα μπήκε στη διαπραγμάτευση, νομίζω ότι θα φτάσουμε εκεί στο τέλος του έτους», είπε ο 99χρονος πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ. «Θα μιλάμε για διαπραγματευτικές διαδικασίες και ακόμη και για πραγματικές διαπραγματεύσεις», τόνισε.
Ερωτηθείς εάν θα συναντηθεί με τον Πούτιν στη Μόσχα εφόσον του ζητήσει κάτι τέτοιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο συνταξιούχος διπλωμάτης απάντησε: «Θα ήμουν διατεθειμένος να το κάνω, ναι. Αλλά σε ρόλο συμβούλου, όχι ως ενεργό άτομο».
