Πώς κατέληξε η Βρετανία σε μια από τις χειρότερες πολιτικές κρίσεις της νεότερης ιστορίας της

Και ο Γολγοθάς συνεχίζεται: η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι προσπαθεί από σήμερα να πείσει το βρετανικό κοινοβούλιο να αποδεχθεί το σχέδιο συμφωνίας για το Brexit, το οποίο θα πρέπει να επικυρωθεί κατά την διάρκεια της έκτακτης ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής της 25ης Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες, ενώ βρίσκεται αντιμέτωπη με μία ανταρσία στο στρατόπεδο των Τόρις και τις διαδοχικές παραιτήσεις υπουργών της κυβέρνησής της, λίγες ώρες αφού η βρετανική κυβέρνηση έδωσε την έγκρισή της στο σχέδιο.

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι δήλωσε στο βρετανικό κοινοβούλιο ότι η επιλογή που έχει μπροστά του είναι σαφής: Υποστηρίζει την δική της συμφωνία για το Brexit ή αποχωρεί η Βρετανία από την ΕΕ χωρίς συμφωνία ή δεν αποχωρεί καθόλου.

“Η επιλογή είναι σαφής: Μπορούμε να επιλέξουμε να αποχωρήσουμε χωρίς συμφωνία, μπορούμε να ρισκάρουμε να μην υπάρξει καθόλου Brexit ή μπορούμε να επιλέξουμε να ενωθούμε και να υποστηρίξουμε την καλύτερη συμφωνία που μπορεί να προκύψει από διαπραγμάτευση”, δήλωσε η Μέι ενώπιον του βρετανικού κοινοβουλίου.

Μεγάλος διχασμός στους Τόρις

Μεγάλη αναταραχή επικρατεί στις τάξεις του κυβερνώντος συντηρητικού κόμματος, το οποίο είναι διχασμένο ανάμεσα στους υποστηρικτές του Brexit και τους φιλοευρωπαίους, τη ώρα που η Τερέζα κατήγαγε μία πρώτη νίκη αποσπώντας έπειτα από δύσκολη συνεδρίαση που διήρκεσε πέντε ώρες την έγκριση από την κυβέρνησή της του σχεδίου συμφωνίας στο οποίο είχαν καταλήξει την προηγούμενη ημέρα το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έσπευσε να ανακοινώσει σήμερα το πρωί την σύγκληση έκτακτης ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στις 25 Νοεμβρίου. «Θα κάνω ό,τι μπορώ ώστε αυτό το “αντίο” να είναι το λιγότερο επώδυνο δυνατό», είπε ο Τουσκ.

Και μετά τις πρώτες πρωινές παραιτήσεις υπουργών — του υπουργού αρμόδιου για το Brexit Ντόμινικ Ράαμπ, του υπουργού αρμόδιου για την Βόρεια Ιρλανδία Σέλις Βάρα και της υπουργού Εργασίας Εσθερ ΜακΒέι και της υφυπουργού για το Brexit Σουέλα Μπρέιβερμαν – η Τερέζα Μέι παρουσιάζει σήμερα ενώπιον της Βουλής των Κοινοτήτων το σχέδιό της. Η Βουλή θα αποφασίσει επ’ αυτού τον Δεκέμβριο. Σε περίπτωση αρνητικής ψήφου, θα πρέπει να αναθεωρήσει.

Όμως, το σχέδιο συμφωνίας που είναι καρπός δύσκολων διαπραγματεύσεων ανάμεσα στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες στρέφει εναντίον του τόσο τους υποστηρικτές όσο και τους αντιπάλους του Brexit, που φοβούνται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει εγκλωβισμένο στους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ενωσης επί σειρά ετών, χωρίς όμως να έχει πλέον τον λόγο που είχε ως μέλος της Ενωσης.

Κράτος βασάλος

Το ζήτημα που έφερε σε αδιέξοδο τις συνομιλίες ήταν τα ιρλανδικά σύνορα και η αποφυγή της επαναφοράς ενός «σκληρού συνόρου» ανάμεσα στην Δημοκρατία της Ιρλανδίας και την Βόρειας Ιρλανδίας, ώστε να διαφυλαχθούν οι ειρηνευτικές συμφωνίες του 1998. Το 600σέλιδο σχέδιο συμφωνίας προβλέπει ένα backstop (δίκτυ ασφαλείας) αντί ενός συνόρου που θα χώριζε το νησί στην μέση.

Προορισμένο να εφαρμοσθεί μόνο ως έσχατη λύση, το backstop προβλέπει την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην τελωνειακή ένωση, αλλά και ένα ειδικό ρυθμιστικό πλαίσιο για την Βόρεια Ιρλανδία κατά την διάρκεια μεταβατικής περιόδου, μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για την μελλοντική εμπορική σχέση ανάμεσα στις δύο πλευρές.

«Η λύση αυτή θα μας επιτρέψει να ανακτήσουμε τον έλεγχο επί των δικών μας χρημάτων, των νόμων και των συνόρων μας, θα θέσει τέλος στην ελευθερία κίνησης, θα προστατεύσει τις θέσεις απασχόλησης, την ασφάλεια και την ένωσή μας», δήλωσε χθες το βράδυ στους δημοσιογράφους η Τερέζα Μέι.

Αντίθετα, «με την συμφωνία αυτή, θα παραμείνουμε εντός της τελωνειακής ένωσης, θα παραμείνουμε ντε φάκτο στην ενιαία αγορά», απάντησε ένας από τους τενόρους του Brexit, ο Μπόρις Τζόνσον με δηλώσεις του στο BBC προσθέτοντας ότι η συμφωνία αυτή καθιστά το Ηνωμένο Βασίλειο «κράτος βασάλο» της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο Τζέικομπ Ρις-Μογκ, επικεφαλής του ισχυρού European Research Group , στο οποίο συμμετέχουν οι ακραιφνείς υποστηρικτές του Brexit μεταξύ των Τόρις, ζήτησε επίσης από τους συναδέλφους του να απορρίψουν την συμφωνία.

Η συμβιβαστική λύση πλήττει την οικονομική και συνταγματική ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου επιφυλάσσοντας διαφορετική μεταχείριση για την Βόρεια Ιρλανδία και κατά συνέπεια δεν είναι αποδεκτή, προειδοποίησε η Αρλίν Φόστερ, ηγέτις του βορειοϊρλανδικού κόμματος DUP από το οποίο εξαρτάται η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της Τερέζα Μέι.

Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της Τερέζα Μέι είναι ισχνή και προβλέπεται ότι θα αποδυναμωθεί έτι περαιτέρω, ενώ ο βουλευτής Πίτερ Μπόουν προειδοποίησε ότι η πρωθυπουργός κινδυνεύει να χάσει την υποστήριξη μεγάλου αριθμού βουλευτών και εκατομμυρίων ψηφοφόρων.

Από την πλευρά της αντιπολίτευσης, ο Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος συνομίλησε χθες με την Τερέζα Μέι, δήλωσε ότι είναι αντίθετος με το σχέδιο συμφωνίας.

Αλλά, το σχέδιο συγκεντρώνει την δυσαρέσκεια και των φιλοευρωπαίων που δεν επιθυμούν την έξοδο από την Ενωση, ενώ η διακριτική μεταχείριση της Βόρειας Ιρλανδίας προκαλεί την οργή της Σκωτίας. Η φιλοευρωπαία πρωθυπουργός Νίκολα Στέρτζον δήλωσε ότι το σχέδιο συμφωνίας είναι «καταστροφικό» για την Σκωτία, διότι ευνοεί την Βόρεια Ιρλανδία.

Για να προωθήσει το σχέδιο συμφωνίας η Τερέζα Μέι προβάλλει τον κίνδυνο μίας εξόδου χωρίς συμφωνία που θα προκαλούσε οικονομική καταστροφή και δικαιικό χάος στις 29 Μαρτίου 2019, ημέρα της αποχώρησης. Αλλά και την απειλή να μην υπάρξει τελικά Brexit, που απευθύνεται προς τους ευρωσκεπτικιστές. Αυτό το επιχείρημα υιοθέτησαν όμως και ορισμένοι φιλοευρωπαίοι, ανάμεσά τους και όλο και μεγαλύτερος αριθμός βουλευτών των Τόρις, που βλέπουν μία ευκαιρία για να προωθήσουν την πρότασή τους για δεύτερο δημοψήφισμα.

Η πρωθυπουργός των 18 παραιτήσεων

Η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι μετράει ήδη 18 παραιτήσεις από την κυβέρνησή της από τον περασμένο Νοέμβριο, δέκα εκ των οποίων συνδέονται με την πολιτική της σχετικά με το Brexit. Ακολουθεί λίστα:

1) Μάικλ Φάλον: Παραιτήθηκε από υπουργός Άμυνας τον Νοέμβριο του 2017 όταν μια δημοσιογράφος τον κατηγόρησε για σεξουαλική παρενόχληση.

2) Πρίτι Πατέλ: Η υπουργός αρμόδια για θέματα Διεθνούς Ανάπτυξης παραιτήθηκε και εκείνη τον Νοέμβριο του 2017 όταν έγινε γνωστό ότι κατά τις θερινές διακοπές της στο Ισραήλ είχε συναντήσεις εκτός ατζέντας με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και με άλλους ισραηλινούς αξιωματούχους.

3) Ντέμιαν Γκριν: Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ένας από τους στενότερους συμμάχους της πρωθυπουργού υπέβαλε την παραίτησή του έπειτα από αίτημά της καθώς παραδέχθηκε ότι είπε ψέματα σχετικά με τον εντοπισμό πορνογραφικού υλικού στον υπολογιστή του κοινοβουλευτικού του γραφείου πριν από περίπου δέκα χρόνια.

4) Τζαστίν Γκρίνινγκ: Η πρώην υπουργός Παιδείας και αρμόδια για τους τομείς της ισότητας και των γυναικών παραιτήθηκε τον Ιανουάριο όταν αρνήθηκε να αναλάβει αξίωμα στο πλαίσιο του ανασχηματισμού.

5) Άμπερ Ραντ: Η υπουργός Εσωτερικών παραιτήθηκε τον Απρίλιο εξαιτίας των σκανδάλων σχετικά με τη μεταχείριση κάποιων κατοίκων με καταγωγή από την Καραϊβική, οι οποίοι είχαν λανθασμένα χαρακτηριστεί παράνομοι μετανάστες από τις υπηρεσίες της.

6) Γκρεγκ Χαντς: Ο υφυπουργός Διεθνούς Εμπορίου παραιτήθηκε τον Ιούνιο δηλώνοντας την αντίθεσή του στην απόφαση να κατασκευαστεί τρίτος διάδρομος προσγείωσης-απογείωσης στο αεροδρόμιο Χίθροου.

7) Φίλιπ Λι: Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης παραιτήθηκε τον Ιούνιο αντιδρώντας στη λανθασμένη κατά τη γνώμη του προσέγγιση του Brexit και καλώντας σε δημοψήφισμα επί της τελικής συμφωνίας.

8) Ντέιβιντ Ντέιβις: Ο υπουργός αρμόδιος για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ παραιτήθηκε τον Ιούλιο θεωρώντας πως η πολιτική που προωθεί η Μέι υπονομεύει τις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες και το βρετανικό κοινοβούλιο δεν θα ανακτήσει όντως τις εξουσίες του μετά την αποχώρηση.

9) Στιβ Μπέικερ: Τον Ιούλιο παραιτήθηκε ο υφυπουργός αρμόδιος για το Brexit επίσης για το λεγόμενο “Σχέδιο Τσέκερς” της πρωθυπουργού.

10) Μπόρις Τζόνσον: Τον Ιούλιο επίσης παραιτήθηκε ο υπουργός Εξωτερικών για το “Σχέδιο Τσέκερς”.

11) Άντριου Γκρίφιθς: Ο υφυπουργός Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων υπέβαλε την παραίτησή του τον Ιούλιο μετά τις αποκαλύψεις που έκανε η εφημερίδα Sunday Mirror για τα ερωτικά μηνύματα που έστελνε σε δύο νεαρές γυναίκες.

12) Γκάτο Μπεμπ: Τον Ιούλιο παραιτήθηκε ο υφυπουργός Άμυνας για θέματα εξοπλισμών προκειμένου να μπορέσει να καταψηφίσει το νομοσχέδιο για το Brexit.

13) Τρέισι Κράουτς: Στις αρχές του μήνα η υπουργός Αθλητισμού παραιτήθηκε κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι καθυστέρησε την προταθείσα μεταρρύθμιση για τους κανονισμούς περί τζόγου. Στη συνέχεια η κυβέρνηση άλλαξε γνώμη.

14) Τζο Τζόνσον: Ο αδελφός του πρώην υπουργού Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον, παραιτήθηκε πριν από λίγες ημέρες από τη θέση του υφυπουργού Μεταφορών επικρίνοντας σφοδρότατα την πρωθυπουργό και την “ψευδαισθητική” διαπραγμάτευσή της για το Brexit. Ζήτησε την διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος για να αποφευχθεί το χάος που όπως είπε θα προκληθεί με το σχέδιο της Μέι. Σε αντίθεση με τον αδελφό του ο Τζο έκανε εκστρατεία για την παραμονή της χώρας στην ΕΕ κατά το δημοψήφισμα του 2016.

15) Σέλις Βάρα: Το πρωί παραιτήθηκε ο υπουργός αρμόδιος για την Βόρεια Ιρλανδία εξαιτίας της διαφωνίας του με το σχέδιο συμφωνίας για το Brexit που συνομολογήθηκε από την κυβέρνησή του με την Ευρωπαϊκή Ενωση.

16) Ντόμινικ Ράαμπ: Ο υπουργός αρμόδιος για το Brexit παραιτήθηκε πριν από λίγες ώρες διαμαρτυρόμενος κατά της συμφωνίας της πρωθυπουργού για την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Ράαμπ δήλωσε ότι το σχέδιο της Μέι απειλεί την ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου.

17) Έσθερ ΜακΒέι: Η υπουργός Εργασίας ανακοίνωσε πριν από λίγο την παραίτησή της από την κυβέρνηση της Τερέζα Μέι λόγω της διαφωνίας της με το σχέδιο συμφωνίας για το Brexit.

18) Σουέλα Μπρέιβερμαν: Η υφυπουργός για το Brexit παραιτήθηκε επίσης πριν από λίγη ώρα καθώς δήλωσε ότι δεν μπορεί να στηρίξει τη συμφωνία στην οποία κατέληξε χθες το υπουργικό συμβούλιο.

Κόρμπιν: Η κυβέρνηση της Μέι βρίσκεται σε χάος

Ο Τζέρεμι Κόρμπιν, ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου βρετανικού Εργατικού Κόμμματος, κατηγόρησε την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι ότι ωθεί την κυβέρνησή της προς το χάος συνάπτοντας μια συμφωνία για το Brexit που είναι μια «τεράστια και επιζήμια αποτυχία».

«Η συμφωνία για την αποχώρηση και η πολιτική δήλωση αντιπροσωπεύουν μια τεράστια και επιζήμια αποτυχία», δήλωσε ο Κόρμπιν στη Βουλή των Κοινοτήτων αφού η πρωθυπουργός παρουσίασε σήμερα το σχέδιό της για το Brexit.

«Η κυβέρνηση … βρίσκεται σε χάος», τόνισε ο ηγέτης των Εργατικών.