Τραμπ ως «ειρηνοποιός»: Ένα αφήγημα που δέχεται το ένα πλήγμα μετά το άλλο

Η υπόσχεση του Ντόναλντ Τραμπ να αναδειχθεί ως ο «παγκόσμιος ειρηνοποιός» δέχεται σοβαρό πλήγμα καθώς η Μέση Ανατολή φλέγεται. Η μεγάλης κλίμακας ισραηλινή επίθεση στο Ιράν, με στόχο δεκάδες στρατιωτικές και πυρηνικές υποδομές, έρχεται να ανατρέψει τα διπλωματικά εγχειρήματα του Τραμπ και να δυναμιτίσει την εικόνα του ως διαμεσολαβητή που θα έβαζε τέλος στις σημαντικότερες διεθνείς συγκρούσεις.

Παρότι ο Τραμπ είχε επανειλημμένα ασκήσει πίεση στον Μπενιαμίν Νετανιάχου να μην επιτεθεί στο Ιράν –παράλληλα απειλώντας κι ο ίδιος με στρατιωτικά πλήγματα σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης– η Ιερουσαλήμ φαίνεται να αγνόησε τη γραμμή Ουάσινγκτον, υπονομεύοντας τις ήδη εύθραυστες αμερικανο-ιρανικές συνομιλίες.

Ο πρώην σύμβουλος του προέδρου Ομπάμα, Μπρετ Μπρουέν, χαρακτήρισε την ισραηλινή επίθεση «το πρώτο θύμα της διπλωματίας Τραμπ», υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει ούτε κατά διάνοια να φέρει μια εκεχειρία στη Γάζα, πόσω μάλλον να επιτύχει βιώσιμη ειρήνη σε κρίσιμα μέτωπα. Η περίπτωση του Ιράν παρουσιαζόταν ως η πιο υποσχόμενη – μέχρι τη χθεσινή επίθεση, που ανέτρεψε τα δεδομένα.

Επιπλέον, η αμερικανική κυβέρνηση παραμένει βυθισμένη σε εσωτερικές συγκρούσεις: δεκάδες στελέχη σε Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, Πεντάγωνο και Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχουν αποχωρήσει ή αντικατασταθεί. Πηγή εντάσεων είναι και ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, στενός συνεργάτης του Τραμπ, ο οποίος δεν έχει διπλωματική εμπειρία και βλέπει την αξιοπιστία του να υπονομεύεται – με αμφισβήτηση ακόμη και εντός της κυβέρνησης για τον ρόλο του.

Το σκηνικό μοιάζει με «σπείρα κλιμάκωσης», όπως λένε αναλυτές: εάν οι επιθέσεις του Ισραήλ αποτελούν την πρώτη φάση ευρείας στρατιωτικής εκστρατείας κατά του πυρηνικού και πυραυλικού προγράμματος του Ιράν, η Τεχεράνη βρίσκεται πλέον σε υπαρξιακή κρίση. Ήδη υπάρχει ο φόβος ότι ιρανικές δυνάμεις ή σύμμαχοι όπως οι Χούθι της Υεμένης θα απαντήσουν με επιθέσεις σε αμερικανικά ή ισραηλινά συμφέροντα.

Αβεβαιότητα επικρατεί και για τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα των πληγμάτων. Οι ειδικοί θεωρούν ότι χωρίς αμερικανική υποστήριξη, το Ισραήλ δύσκολα θα μπορέσει να εξουδετερώσει υποδομές όπως το υπόγειο εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Φορντόου. Επιπλέον, παραμένει θολό πώς θα αντιδράσει οργανωτικά το Ιράν μετά τις επιθέσεις κατά υψηλόβαθμων διοικητών του.

Οι φιλοδοξίες του Τραμπ για ειρηνικά επιτεύγματα βρίσκονται πλέον υπό αμφισβήτηση όχι μόνο διεθνώς αλλά και εντός ΗΠΑ. Η εκεχειρία που είχε επιτευχθεί προσωρινά στη Γάζα πριν από την ορκωμοσία του καταρρίφθηκε μέσα σε λίγες εβδομάδες. Η σύγκρουση Ουκρανίας–Ρωσίας παραμένει χωρίς διέξοδο, ενώ δεν έχουν γίνει ουσιαστικά βήματα για επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ μεταξύ Ισραήλ και αραβικών χωρών.

Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Μέρφι χαρακτήρισε την κατάσταση «καταστροφή που προκάλεσαν Τραμπ και Νετανιάχου», τονίζοντας τον κίνδυνο για πλήρη ανάφλεξη στην περιοχή. Στο παρελθόν, Τραμπ και Ρεπουμπλικάνοι είχαν απορρίψει τη συμφωνία Ομπάμα με το Ιράν, χωρίς όμως να προτείνουν βιώσιμη εναλλακτική.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Τεταμένη ηρεμία στο Ισραήλ μετά την επίθεση στο Ιράν – Προετοιμασία για αντίποινα
• Τραμπ: «Το Ιράν πρέπει να κλείσει μια συμφωνία. Τα πράγματα θα χειροτερέψουν»
• Σχέδιο 14 ημερών: Το Ισραήλ ξεδιπλώνει τη στρατηγική του κατά του Ιράν