Σκάνδαλο ασφάλειας για τη Meta – Η Κομισιόν καταγγέλλει «ανεπαρκή προστασία ανηλίκων» σε Instagram και Facebook
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατηγόρησε τη Meta, ιδιοκτήτρια του Facebook και του Instagram, ότι παραβίασε την ευρωπαϊκή νομοθεσία επειδή δεν παρέχει εύκολους και σαφείς τρόπους στους χρήστες να αναφέρουν παράνομο περιεχόμενο — συμπεριλαμβανομένου υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και τρομοκρατικού περιεχομένου.
Σύμφωνα με προκαταρκτικά ευρήματα που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή, η Κομισιόν αναφέρει ότι η Meta έχει εισαγάγει περιττά βήματα και περίπλοκες διαδικασίες στις φόρμες αναφοράς περιεχομένου, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία μπερδεμένη και αποθαρρυντική για τους χρήστες.
Παραπλάνηση που αποθαρρύνει τους πολίτες
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι τα δύο κοινωνικά δίκτυα χρησιμοποιούν παραπλανητικά σχεδιαστικά μοτίβα (dark patterns) στα μενού αναφοράς, παραβιάζοντας έτσι τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον Ευρωπαϊκό Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act – DSA).
Η πρακτική αυτή, όπως τονίζεται, “καθιστά αναποτελεσματικούς τους μηχανισμούς της Meta για τον εντοπισμό και την αφαίρεση παράνομου περιεχομένου”. Η Meta αρνείται ότι έχει παραβεί τη νομοθεσία, υποστηρίζοντας πως τα εργαλεία της πληρούν όλες τις ρυθμιστικές απαιτήσεις.
«Ούτε το Facebook ούτε το Instagram φαίνεται να παρέχουν έναν φιλικό προς τον χρήστη και εύκολα προσβάσιμο μηχανισμό ‘ενημέρωσης και δράσης’ για την αναφορά παράνομου περιεχομένου, όπως υλικό παιδικής κακοποίησης ή τρομοκρατική προπαγάνδα», ανέφερε η Κομισιόν.
Καταγγελίες για ελλείψεις ασφαλείας
Οι επικρίσεις έρχονται να προστεθούν σε σειρά αναφορών για ανεπαρκή προστασία των ανηλίκων. Ο Arturo Béjar, πρώην στέλεχος της Meta και whistleblower, δημοσίευσε πρόσφατα έρευνα σύμφωνα με την οποία τα περισσότερα νέα εργαλεία ασφαλείας του Instagram “δεν λειτουργούν αποτελεσματικά”, αφήνοντας εκτεθειμένα παιδιά κάτω των 13 ετών.
Η Meta απάντησε ότι οι γονείς διαθέτουν πλέον ενισχυμένα εργαλεία ελέγχου, ενώ υπενθύμισε ότι από τον Σεπτέμβριο του 2024 η πλατφόρμα καθιέρωσε υποχρεωτικούς εφηβικούς λογαριασμούς, ενώ πρόσφατα υιοθέτησε σύστημα τύπου PG-13 για να παρέχει στους γονείς περισσότερο έλεγχο στη χρήση των εφαρμογών από τους εφήβους.
Η διαδικασία ενστάσεων και το ζήτημα της διαφάνειας
Η Κομισιόν διαπίστωσε επίσης ότι η Meta δυσχεραίνει τις διαδικασίες προσφυγής για χρήστες των οποίων το περιεχόμενο έχει μπλοκαριστεί ή οι λογαριασμοί έχουν ανασταλεί.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το σύστημα δεν επιτρέπει στους χρήστες να τεκμηριώσουν τις ενστάσεις τους ή να υποβάλουν αποδεικτικά στοιχεία — γεγονός που μειώνει δραστικά την αποτελεσματικότητά του.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την ιρλανδική ρυθμιστική αρχή Coimisiún na Meán, καθώς η Meta έχει την ευρωπαϊκή της έδρα στο Δουβλίνο.
Αν οι παραβιάσεις επιβεβαιωθούν, η εταιρεία κινδυνεύει με πρόστιμο έως και 6% του παγκόσμιου ετήσιου τζίρου της (δηλαδή περισσότερα από 100 δισ. δολάρια) και με περιοδικές χρηματικές ποινές έως ότου συμμορφωθεί.
TikTok και Meta υπόλογες για έλλειψη διαφάνειας
Η Επιτροπή εξέδωσε επίσης προκαταρκτική διαπίστωση ότι τόσο η Meta όσο και το TikTok παραβίασαν την υποχρέωσή τους να παρέχουν στους ερευνητές επαρκή πρόσβαση σε δημόσια δεδομένα, τα οποία είναι απαραίτητα για να ελεγχθεί ο βαθμός έκθεσης των ανηλίκων σε παράνομο ή επιβλαβές περιεχόμενο.
«Η πρόσβαση των ερευνητών στα δεδομένα των πλατφορμών αποτελεί κεντρική υποχρέωση διαφάνειας του DSA»,
τόνισε η Κομισιόν, «καθώς επιτρέπει την κοινωνική λογοδοσία και την αξιολόγηση του αντίκτυπου των πλατφορμών στην ψυχική και σωματική υγεία των πολιτών».
Οι εταιρείες έχουν τώρα προθεσμία να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις της Επιτροπής. Σε διαφορετική περίπτωση, θα αντιμετωπίσουν βαριές κυρώσεις.
