«Αν βασιστούμε υπερβολικά στο AI θα χαζέψουμε»: Ο φόβος που μεγαλώνει στα γραφεία παγκοσμίως
Όταν ένα εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης που χρησιμοποιεί καθημερινά ο Jacob Adamson “κόλλησε” στη μέση μιας εργασίας, το ίδιο έκανε και ο ίδιος.
Ο senior software engineer συνειδητοποίησε με τρόμο ότι είχε γίνει τόσο εξαρτημένος από την τεχνολογία, που για λίγα δευτερόλεπτα ξέχασε πώς να ολοκληρώσει τη διαδικασία γραφής κώδικα χωρίς τη βοήθειά της.
«Ένιωσα σαν να ‘χα σκουριάσει’, σαν να γύρισα σε έναν κώδικα που είχα αφήσει μέρες», είπε ο Adamson.
Πλέον ανησυχεί ότι η ίδια εξάρτηση απειλεί και την πενταμελή ομάδα μηχανικών που διαχειρίζεται στη Varonis, εταιρεία κυβερνοασφάλειας δεδομένων. Για να κρατήσει τις δεξιότητές τους “ζωντανές”, σκέφτεται να οργανώσει «drills χωρίς AI», ασκήσεις όπου οι προγραμματιστές θα γράφουν κώδικα μόνοι τους, χωρίς καμία βοήθεια αλγορίθμου.
«Είμαστε καλοί στη δουλειά μας», λέει, «αλλά αυτή η τεχνολογία μπορεί ύπουλα να σε ρίξει σε μια ψευδαίσθηση εξάρτησης».
Το παράδοξο του AI: παραγωγικότητα ή απώλεια δεξιοτήτων;
Τα εργαλεία AI έχουν γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της επαγγελματικής ζωής — αναλύουν δεδομένα, συνοψίζουν σημειώσεις, παράγουν κώδικα σε δευτερόλεπτα. Όμως, πίσω από την ευκολία, κρύβεται ένα τίμημα: η σταδιακή απώλεια δεξιοτήτων και επαγγελματικής κρίσης.
Μια νέα μελέτη της Wharton School of Business του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια επιβεβαιώνει το δίλημμα. Η έρευνα, που βασίστηκε σε 800 ανώτερα στελέχη αμερικανικών εταιρειών με πάνω από 1.000 εργαζόμενους και ετήσια έσοδα άνω των 50 εκατ. δολαρίων, αποκαλύπτει:
-
Το 75% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι το AI αυξάνει την αποδοτικότητα.
-
Όμως το 43% θεωρεί ότι τα εργαλεία αυτά προκαλούν “ατροφία δεξιοτήτων”, κάνοντας τους εργαζόμενους να ξεχνούν πώς να εκτελούν βασικές εργασίες μόνοι τους.
«Υπάρχει μια αυξανόμενη ανησυχία για το αν το AI γίνεται “πατερίτσα”», δήλωσε ο Jeremy Korst, συνεργάτης της GBK Collective που συνέταξε τη μελέτη.
«Αν βασιστούμε υπερβολικά στο AI, θα χαζέψουμε»
Ο Sandor Nyako, μάνατζερ 50 προγραμματιστών σε μεγάλη εταιρεία τεχνολογίας, αναγνωρίζει ότι η ΤΝ επιταχύνει την παραγωγή — αλλά φοβάται ότι αντικαθιστά τη σκέψη.
«Αν αναπτύξουμε υπερβολική εξάρτηση από το AI, μπορεί να μας κάνει… χαζούς», είπε χαρακτηριστικά. «Οι άνθρωποι σταματούν να εξελίσσονται. Για να αναπτύξεις δεξιότητες, πρέπει να περάσεις δυσκολίες, να “γυμνάσεις” το μυαλό σου».
Και το ερώτημα που θέτει είναι κομβικό: «Πώς θα αμφισβητήσεις την ακρίβεια ενός συστήματος AI, αν έχεις ξεχάσει πώς να σκέφτεσαι κριτικά;»
Από τα άλογα στα αυτοκίνητα: το αντεπιχείρημα
Όχι δεν βλέπουν όλοι αυτήν την “τεχνολογική ατροφία” ως κακό. «Ελάχιστοι σήμερα ξέρουν να ιππεύουν άλογο — αλλά δεν φαίνεται να δυσκολεύονται να μετακινηθούν», λέει ο Phil Gilbert, πρώην επικεφαλής σχεδιασμού της IBM.
Για εκείνον, το αποτέλεσμα μετράει, όχι η μέθοδος. «Αρκεί να ξέρεις τα βασικά της δουλειάς σου. Δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να χρησιμοποιείς ένα εργαλείο που σε βοηθά να φτάσεις πιο γρήγορα στον στόχο σου».
Νέες δεξιότητες, παλιές ανησυχίες
Σύμφωνα με τον Bob Chapman, πρώην CEO της Barry-Wehmiller, οι εργαζόμενοι πρέπει να αποκτήσουν μια νέα δεξιότητα: πώς να χρησιμοποιούν σωστά την Τεχνητή Νοημοσύνη. «Αυτό θα πρέπει να διδάσκεται — όχι απλώς να αποστηθίζεις θεωρία που θα ξεχάσεις», λέει.
Ωστόσο, για ανθρώπους όπως ο Adamson, η απώλεια των “παραδοσιακών” ικανοτήτων είναι επικίνδυνη: «Οι νεότερες γενιές που μεγαλώνουν μέσα στο AI, ίσως δεν μάθουν ποτέ να λύνουν προβλήματα από μόνες τους. Και το AI, όσο προχωρημένο κι αν γίνει, δεν έχει φτάσει ακόμα εκεί».
